MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục Danh mục các bảng Danh mục biểu đồ Danh mục hình Danh mục viết tắt Chương 1 - MỞ ĐẦU 1 Chương 2 - TỔNG QUAN TÀI LIỆU .4 2.1. Rối loạn chuyển hóa lipid và lipoprotein 4 2.1.1. Chuyển hóa lipid và lipoprotein 4 2.1.1.1. Các thành phần lipid máu 4 2.1.1.2. Cấu trúc của lipoprotein 7 2.1.1.3. Chuyển hóa lipid và lipoprotein 9 2.1.2. Rối loạn chuyển hóa lipid và lipoprotein 14 2.1.2.1. Định nghĩa rối loạn chuyển hóa lipid và lipoprotein .14 2.1.2.2. Phân loại rối loạn lipid máu 16 2.1.2.3. Vai trò của rối loạn lipid và lipoprotein trong XVĐM 17 2.1.2.4. Sinh bệnh học của XVĐM 18 2.2. Mãn kinh 21 2.2.1. Một số định nghĩa về mãn kinh .21 2.2.l.l. Mãn kinh (Menopause) .21 2.2.1.2. Mãn kinh sớm: (Premature menopause) .21 2.2.1.3. Tiền mãn kinh (Menopausal transition) 22 2.2.1.4. Hậu mãn kinh 22 2.2.2. Sinh lý mãn kinh .22 2.2.2.1. Thời kỳ tiền mãn kinh .22 2.2.2.2. Thời kỳ mãn kinh 23 2.3. Rối loạn chuyển hóa lipid và lipoprotein ở phụ nữ mãn kinh .24 2.3.1. Vai trò của sự thiếu hụt estrogen trong rối loạn chuyển hóa lipid và lipoprotein ở phụ nữ mãn kinh .24 2.3.1.1. HDL .25 2.3.l.2. LDL 25 2.3.1.3. Lipoprotein(a) [Lp(a)] .25 2.3.2. Sự liên quan giữa mãn kinh và các YTNC bệnh động mạch vành26 2.4. Chuẩn đoán bệnh loãng xương qua dấu ấn tiêu xương β-CrossLaps .29 2.4.1. Khái niệm về bệnh loãng xương .29 2.4.2. Sự phát triển xương giữa người trẻ tuổi và người già .30 2.4.2.1. Chức năng sinh lý của xương .30 2.4.2.2. Sự cân bằng canxi trong xương (calci homeostasis) 32 2.4.2.3. Tạo xương và tái tạo xương .33 2.4.2.4. Xương già đi như thế nào 34 2.4.2.5. Aûnh hưởng của sự mãn kinh lên việc mất khối lượng xương và phát triển của bệnh loãng xương sau thời kỳ mãn kinh 35 2.4.3. Chẩn đoán bệnh loãng xương .38 2.4.4. Dấu ấn tiêu xương β-CrossLaps 45 2.5. Các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước về rối loạn chuyển hóa lipid và lipoprotein của phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh .45 2.5.1. Các nghiên cứu nước ngoài .45 2.5.1.1. Nghiên cứu về mối liên hệ giữa RLCH lipid và bệnh ĐMV .46 2.5.1.2. Nghiên cứu về rối loạn chuyển hóa lipid theo tuổi và giới 46 2.5.1.3. Nghiên cứu về RLCH lipid ở phụ nữ mãn kinh .46 2.5.l.4. Nghiên cứu HMTT trong phòng ngừa nguyên phát và thứ pháùt bệnh ĐMV 47 2.5.2. Nghiên cứu trong mước 47 2.5.2.1. Nghiên cứu về RLCH lipid trên người bình thường 47 2.5.2.2. Nghiên cứu về RLCH lipid trên BN có YTNC bệnh ĐMV .47 Chương 3 - ĐỐI TƯỢNG – PHƯƠNG PHÁP 49 3.1. Đối tượng nghiên cứu 49 3.2. Phương pháp nghiên cứu .49 Chương 4 – KẾT QUẢ 4.1. Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu .61 4.1.1. Địa dư .61 4.1.2. Tuổi 61 4.1.3. Về tuổi mãn kinh 62 4.1.4. Về thời gian mãn kinh 62 4.1.5. Về đái tháo đường 63 4.1.6. Về huyết áp 63 4.1.7. Về chỉ số khối cơ thể (BMI) 63 4.2. Kết quả về CT, TG, HDL-C và LDL-C 66 4.2.1. Kết quả CT .67 4.2.2. Kết quả TG .68 4.2.3. Kết quả HDL-C 68 4.2.4. Kết quả LDL-C 69 4.2.5. Kết quả chỉ số xơ vữa: CA = (CT-HDL)/HDL .70 4.2.6. Kết quả CT/HDL 71 4.2.7. Kết quả LDL/HDL .72 4.3. Xử lý và so sánh kết quả thu được 73 4.3.1. Về Cholesterol toàn phần 73 4.3.1.1. So sánh với kết quả nghiên cứu của Phạm Thị Mai .73 4.3.1.2. So sánh với nghiên cứu PROCAM 76 4.3.2. Về Triglycerid 77 4.3.2.1 So sánh kết quả trung bình TG giữa nhóm nghiên cứu và nhóm chứng của Phạm Thị Mai 77 4.3.2.2. So sánh kết quả trung bình TG giữa nhóm nghiên cứu với nghiên cứu PROCAM 79 4.3.3. Về HDL-C 80 4.3.3.1. So sánh kết quả trung bình của HDL-C giữa nhóm nghiên cứu và nhóm chứng của Phạm Thị Mai .80 4.3.3.2. So sánh kết quả trung bình của HDL-C giữa nhóm nghiên cứu và nghiên cứu PROCAM .82 4.3.4. Về LDL-C 83 4.3.4.1. So sánh kết quả trung bình của LDL-C giữa nhóm nghiên cứu và nhóm chứng 83 4.3.4.2. So sánh kết quả trung bình của LDL-C giữa nhóm nghiên cứu và nghiên cứu PROCAM 85 4.3.5. Về chỉ số xơ vữa (CA) 86 4.3.6. Tổng số rối loạn lipid và lipoprotein theo nhóm tuổi và theo từng loại XN 86 4.3.7. Rối loạn lipid và lipoprotein theo thời gian mãn kinh .88 4.4. Tương quan giữa kết quaÛ CT, TG, HDL, LDL, CA với BMI 89 4.5. Dấu ấn tiêu xương .90 Chương 5 – BÀN LUẬN .94 5.1. Bàn luận về đặc điểm của đối tượng nghiên cứu .94 5.1.1. Về địa dư 94 5.1.2. Về tuổi 94 5.1.3. Về tuổi mãn kinh trung bình 96 5.1.4. Về thời gian mãn kinh 97 5.1.5. Về chỉ số khối cơ thể (BMI) 97 5.1.6. Về tăng huyết áp 99 5.1.7. Về đái tháo đường 99 5.1.8. Về các yếu tố nguy cơ khác .100 5.1.8.1. Hút thuốc .100 5.1.8.2 Tiền căn gia đình mắc bệnh mạch vành xảy ra sớm.100 5.1.8.3. Ít vận động thể lực 101 5.2. Bàn luận về đặc điểm của rối loạn lipid và lipoprotein ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh 101 5.2.1. Về Cholesterol toàn phần 102 5.2.2. Về Triglycerid 103 5.2.3. Về HDL-C 104 5.2.4. Về LDL-C 106 5.2.5. Về chỉ số xơ vữa (CA) 106 5.2.6. Về tỷ số CT/HDL-C và LDL-C/HDL-C 107 5.2.7. Về so sánh CT, TG, HDL-C và LDL-C của nghiên cứu này với nghiên cứu Phạm Thị Mai và nghiên cứu PROCAM 108 5.2.8. Đặc điểm của rối loạn CT, TG, HDL-C, LDL-C theo thời gian mãn kinh và theo từng loại xét nghiệm .109 5.3. Bàn luận về kiểu rối loạn lipid và lipoprotein 110 5.4. Bàn luận về rối loạn chuyển hóa lipid và các YTNC 111 5.4.1. Về tỷ lệ các YTNC ở đối tượng nghiên cứu 112 5.4.2. Tỷ lệ rối loạn lipid máu ở đối tượng nghiên cứu có thêm YTBC khác (ngoài mãn kinh) .112 5.4.2.1. Phụ nữ MK có tăng HA .112 5.4.2.2. Phụ nữ MK bị đái tháo đường .112 5.4.2.3. Phụ nữ MK bị đái tháo đường kèm với tăng HA 112 5.4.2.4. Phụ nữ mãn kinh bị thừa cân .113 5.4.3. Về số lượng các YTNC trên từng cá thể .113 5.5. Bàn luận về dấu ấn tiêu xương β-CrossLaps 114 5.5.1. Về nồng độ β-CrossLaps theo nhóm tuổi 114 5.5.2. Về nồng độ β-CrossLaps theo tình trạng mãn kinh .115 5.5.3. Về nồng độ β-CrossLaps theo tỉ số khối (BMI) cơ thể 115 5.5.4. Về nồng độ β-CrossLaps theo số năm mãn kinh .116 5.5.4. Về nồng độ β-CrossLaps theo mật độ khoáng xương 117 Chương 6 – KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT 119 6.1. Kết luận .119 6.2. Đề xuất 121 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
