Sách Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cươ ng Mục Tiền Biên

Hùng Vương. Dựng nước gọi là Văn Lang, đóng đô ở Phong Châu
Hồng Bàng thị. Đầu là Kinh Dương Vương, tương truyền là vua trước tiên của nước Việt ta. Kinh
Dương Vương sinh Lạc Long Quân. Hùng Vương là con Lạc Long Quân.
Nguyên xưa, Đế Minh, cháu ba đời Viêm đế Thần Nông thị
1
, đi tuần sang Nam, đến Ngũ Lĩnh2
,
lấy Vụ tiên nữ, sinh con là Lộc Tục có đức tính hoàn toàn. Đế Minh yêu Lộc Tục lắm, muốn truyền ngôi
cho, nhưng Lộc Tục cố nhường cho anh là Nghi. Bấy giờ mới lập Đế Nghi làm vua nối ngôi, thống trị
phương Bắc (Trung Quốc), phong Lộc Tục làm Kinh Dương Vương, thống trị phương Nam.
Kinh Dương Vương sinh con là Sùng Lãm, gọi là Lạc Long Quân. Lạc Long Quân lấy Âu Cơ, sinh
trăm con trai. Ấy là tổ tiên của Bách Việt
3
, suy tôn người trưởng lên làm Hùng Vương, nối ngôi vua, dựng
nước gọi là nước Văn Lang, đóng đô ở Phong Châu; truyền nối mười tám đời đều gọi là Hùng Vương.
Thời bấy giờ, cư dân khi xuống nước, hay bị loài giao long làm hại, Hùng Vương dạy dân lấy mực
vẽ hình loài thủy quái xăm vào mình. Từ đó mới tránh khỏi nạn. Nước ta cái tục xăm mình có lẽ bắt đầu
từ đấy.
Lời cẩn án - Phong Châu: Sử cũ chua "tức là Bạch Hạc". Đường thư Địa lý chí
chép: "Phong Châu thống lĩnh năm huyện". Thái Bình hoàn vũ ký của Nhạc Sử triều Tống
chép: "Quận Thừa Hóa Phong Châu xưa là nước Văn Lang". Như thế thì Phong Châu tức
là địa hạt phủ Vĩnh Tường4
và phủ Lâm Thao5
thuộc tỉnh Sơn Tây bây giờ. Vả lại, còn
bằng cứ là huyện Sơn Vi có núi Hùng Vương6
và đền Hùng Vương7
, vậy không thể riêng
chỉ Bạch Hạc được. Còn Đế Minh chưa từng đi tuần sang Nam, việc bảo là lấy vợ tiên nữ
thì thật là quái lạ lắm. Nhưng hẵng cứ chép lại để truyền nghi.
Lời chua - Sinh trăm con trai: Sử cũ chép Lạc Long Quân lấy Âu Cơ, con gái Đế
Lai, sinh được trăm con trai; tục truyền đẻ ra trăm trứng. Một hôm, Lạc Long Quân bảo
Âu Cơ: "Ta là loài rồng, mình là giống tiên, một người mình thủy, một người mình hỏa,
xung khắc nhau, khó ở chung mãi với nhau được". Hai người bèn từ biệt nhau, chia năm
mươi con theo mẹ về miền núi, chia năm mươi con theo cha về miền Nam, suy tôn người
con trưởng lên làm Hùng Vương nối ngôi vua.
Truyền mười tám đời: An Nam chí nguyên của Cao Hùng Trưng chép. "Giao Chỉ
khi chưa đặt làm quận huyện, bấy giờ có ruộng Lạc, theo nước triều lên xuống mà làm
ruộng, khai khẩn ruộng ấy là Lạc dân, thống trị dân ấy là Lạc Vương, người giúp việc là



Khamdinh Vietsu Thonggiam Cuongmuc.pdf