Thạc Sĩ Khai thác và sử dụng nguồn nước tổng hợp có hiệu quả cho phát triển kinh tế - xã hội vùng núi tỉnh V

LUẬN VĂN THẠC SỸ
NĂM 2014


MỤC LỤC
0T MỞ ĐẦU 0T 1
0T CHƯƠNG I: TỔNG QUAN 0T 3
0T 1.1- 0T 0T ĐẶC ĐIỂM VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN CỦA VÙNG NÚI
TỈNH VIÊNG CHĂN 0T 3
0T 1.1.1 Vị trí địa lý 0T 3
0T 1.1.2 Đắc điểm địa hình 0T . 3
0T 1.1.3 Đặc điểm địa chất thổ nhưỡng 0T 5
0T 1.1.4 Đặc điểm khí tượng thủy văn 0T 7
0T 1.2. HIỆN TRẠNG KINH TẾ - XÃ HỘI VÙNG NÚI TỈNH VIÊNG
CHĂN 0T . 12
0T 1.2.1 Đặc điểm xã hội 0T . 12
0T 1.2.2 Hiện trạng các ngành kinh tế trong vùng 0T 14
0T 1.3 TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ KHAI THÁC VÀ SỬ DỤNG TỔNG
HỢP NGUỒN NƯỚC VÙNG NÚI VIÊNG CHĂN 0T . 16
0T 1.3.1 Về công trình đầu mối 0T 17
0T 1.3.2 Hệ thống kênh mương 0T 20
0T CHƯƠNG II: CÁC CƠ SỞ KHOA HỌC ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH 22
0T 2.1.ĐẶC ĐIỂM VỀ TỰ NHIÊN CỦA VÙNG NÚI TỈNH VIÊNG CHĂN 0T . 22
0T 2.1.1 Đặc điểm địa hình 0T 22
0T 2.1.2 Sự khan hiếm nguồn nước trong khư vực 0T 23
0T 2.1.5 Hiện trạng công trình cấp nước 0T . 26
0T 2.2. CÁC YÊU CẦU VỀ MẶT THỦY LỢI ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
- XÃ HỘI VÙNG NÚI VIÊNG CHĂN 0T . 27
0T 2.2.1 Đảm bảo nước cho sinh hoạt định canh định cư 0T . 28
0T 2.2.2 Phát triển kinh tế khu vực 0T 29
0T 2.2.3 Yêu cầu về nước cho trồng trọt 0T 30
0T 2.2.4 cầu về nước cho chăn nuôi 0T . 31
0T 2.2.5 Yêu cầu về nước cho phát triển lâm nghiệp 0T . 32




0T 2.2.6 Chủ động thay đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trong khu vực 0T 33
0T 2.2.7 Lơi dụng năng lượng nguồn nước để phát điện 0T . 34
0T 2.3 PHÂN TÍCH ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ PHÂN VÙNG ĐẶC
TRƯNG CHO KHU VỰC 0T 35
0T 2.3.1 Dạng thứ nhất 0T 36
0T 2.3.2 Dạng thứ hai 0T 36
0T 2.3.3 Dạng thứ ba 0T 37
0T 2.4. ĐỀ XUẤT CÁC MÔ HÌNH KHAI THÁC VÀ SỬ DỤNG TỔNG
HỢP NGUỒN NƯỚC 0T 38
0T 2.4.1 Mô hình I 0T 38
0T 2.4.2 Mô hình II 0T . 47
0T 2.4.3 Mô hình III 0T . 61
0T 2.4.4 Phân tích các điều kiện áp dụng mô hình 0T 66
0T CHƯƠNG III: ỨNG DỤNG MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU CHO KHU VỰC
ĐIỂN HÌNH . 69
0T 3.1 ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN CỦA KHU VỰC 0T . 69
0T 3.1.1 Đặc điểm địa hình 0T 69
0T 3.1.2 Đặc điểm địa chất, thổ nhưỡng 0T 69
0T 3.1.3 Đặc điểm khí tượng, thuỷ văn 0T 70
0T 3.2 YÊU CẦU VỀ NƯỚC CỦA KHU VỰC 0T 72
0T 3.2.1 Tình hình dân sinh - kinh tế - xã hội 0T 72
0T 3.2.2 Hiện trạng đất đai 0T 73
0T 3.2.3 Hiện trạng thuỷ lợi 0T . 73
0T 3.2.4 Sự cần thiết đầu tư 0T . 74
0T 3.3-BỐ TRÍ HỆ THỐNG CÔNG TRÌNH CẤP NƯỚC TRONG KHU
VỰC 0T 75
0T 3.3.1 Các chỉ tiêu thiết kế 0T 76
0T 3.3.2 Các hạng mục công trình trong hệ thống 0T 77
0T KẾT LUẬN 0T 86
0T TÀI LIỆU THAM KHẢO 0T 89




DANH MỤC BẢNG BIỂU
0T Bảng 1-1. Danh sách trạm thủy văn trong khu vực nghiên cứu 0T . 7
0T Bảng 1-2: Mưa hàng năm trung bình nhiều năm tại một số trạm. 0T . 8
0T Bảng 1-3. Nhiệt độ trung bình nhiều năm tại các trạm vùng Viêng Chăn 0T . 9
0T Bảng 1-4: Độ ẩm tương đối tháng năm trung bình nhiều năm tại các trạm
vùng Viêng Chăn 0T . 9
0T Bảng 1-5: Lượng bốc hơi tháng, năm tại các trạm vùng Viêng Chăn 0T 10
0T Bảng 1-6: Dòng chảy năm trung bình nhiều năm ở một số vị trí 0T . 10
0T Bảng 1-7: Tần suất dòng chảy năm ở một số trạm. 0T . 10
0T Bảng 1-8: Dòng chảy bình quân 3 tháng kiệt (I,II,III) 0T . 11
0T Bảng 2.1: Các thông số kỹ thuật của bơm Va đang được sử dụng 0T 44
0T Bảng 3-1: Nhiệt độ trung bình, cao nhất và thấp nhất tuyệt đối tháng, năm 0T 70
0T Bảng 3-2: Độ ẩm tương đối trung bình tháng, năm 0T 70
0T Bảng 3-3:Lượng bốc hơi trung bình tháng và năm 0T . 71
0T Bảng 3-4: Tốc độ gió trung bình tháng, năm 0T 71
0T Bảng 3-5: Lượng mưa năm ứng với các tần suất thiết kế 0T . 72





DANH MỤC HÌNH VẼ
0T Hình 2.1: Mô hình I 0T 39
0T Hình 2.2: Hồ chứa kết hợp các ao núi thượng nguồn 0T . 40
0T Hình 2.3: Cống tưới ruộng bậc thang 0T . 41
0T Hình 2.4: Kết cấu một trạm bơm nước va 0T 42
0T Hình 2.5: Sơ đồ bố trí chung trạm bơm nước va 0T 43
0T Hình 2.7: Cấp nước sinh hoạt cho cụm dân cư 0T 45
0T Hình 2.8: Mô hình II 0T . 48
0T Hình 2.9: Lấy nước khe vào kênh - kênh hở 0T . 50
0T Hình 2.10: Lấy nước khe vào kênh – cống ngầm trong thân đập tràn 0T . 51
0T Hình 2.11: Lấy nước khe vào kênh qua cống ngầm 0T 52
0T Hình 2-12: Bố trí hố vảy cá trên sườn dốc 0T 53
0T Hình 2-13: Ao lấy nước từ kênh dẫn 0T 54
0T Hình 2-14: Sơ đồ cấp nước sinh hoạt từ mó nước 0T 56
0T Hình 2-15: Tưới phun mưa – nguồn nước từ kênh dẫn 0T 59
0T Hình 2-16: Tưới phun mưa – nguồn nước từ ao gia đình 0T 60
0T Hình 2.17: Mô hình III 0T 62
0T Hình 2-18: Trạm bơm va mắc song song 0T 64
0T Hình 2-19: Trạm bơm va cấp nước tưới kết hợp cấp nước sinh hoạt 0T 65
0T Hình 3-1: Bình đồ khu tưới khu vực bản Nathoun 0T . 85


MỞ ĐẦU

1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI



Viêng Chăn là một tình thuộc miền Trung nước Cộng hòa dân chủ nhân
dân Lào, với tổng diện tích tự nhiên 15,927 km P
2
P , trong đó 11,82 km P
2
P là vùng
núi chiếm khoảng 68 %. Vùng núi Viêng Chăn bao gồm nhiều dân tộc sinh
sống, trình độ dân trí còn rất thấp, cơ sở hạ tầng rất nghèo nàn. Đặc biệt là
tình trạng thiếu nước cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt rất phổ biến, hiện
đang là một thách thức lớn đối với ngành nông nghiệp của tỉnh nói chung và
các công tác thủy lợi nói riêng.
Đảng và nhà nước đã rất chú trọng tới việc đầu tư, thực hiện các chính
sách phát triển kinh tế - xã hội miền núi, trong đó chủ yếu là các vùng sâu
vùng xa đặc biệt khó khăn. Các dự án có nguồn vốn trong nước và vốn nước
ngoài xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn và đã đang được triển khai ngày một
nhiều. Ở những vùng địa hình cao các hệ thống công trình thủy lợi đã được
xây dựng nhằm khai thác nguồn nước mặt, các song suối để cung cấp nước
cho sinh hoạt, nông nghiệp thủy điện để phát triển cho kinh tế - xã hội cho địa
phương, thường nhằm khai thác mà còn mang tính tự phát giải quyết tổng thể
chưa có quy hoạch một cách khoa học, đặc biệt là các vùng khan hiếm nguồn
nước. Vì vậy nhu cầu về nguồn nước để đáp ứng được các mục tiêu nói trên
ngày càng cao.Việc nghiên cứu tìm ra giải pháp khoa học nhằm ‘‘Sử dụng
nguồn nước tổng hợp có hiệu quả cho phát triển kinh tế - xã hội vùng núi tỉnh
Viêng Chăn’’ là rất cần thiết và cấp bách, tạo tiền đề cho việc chuyển đổi cơ
cấu cây trồng nhằm tăng giá trị hàng hóa của sản phẩm nông nghiệp, giải 2




quyết thiếu nước sinh hoạt, nâng cao đời sống cho nhân dân, từ đó đảm bảo
ổn định chính trị, an ninh quốc phòng.
Yêu cầu đặt ra cho công tác thủy lợi phục vụ cho chiến lược phát triển
kinh tế - xã hội vùng núi Viêng Chăn trong thời gian tới là : coi trọng vấn đề
đảm bảo an ninh lương thực, tập trung phát tiển sản xuất nông nghiệp theo
hướng sản xuất hàng hóa, đẩy mạnh và phát tiển kinh tế đa ngành.
2. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI
Nghiên cứu và đề xuất mô hình khai thác và sử dụng nguồn nước tổng
hợp có hiệu quả cho phát triển kinh tế - xã hội vùng núi tỉnh Viêng chăn.
3. CÁCH TIẾP CẬN
Tiếp cận tổng hợp: xem khu vực nghiên cứu là một phần lưu vực sông,
trong đó các điều kiện cấu thành hệ thống bao gồm: địa chất, khí hậu, nước,
sinh vật, con người, phương thức quản lý và khai thác.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phương pháp điềuu tra, thu thập tài liệu, phân tích tài liệu thực tế
- Phương pháp đánh giá và kế thừa kết quả nghiên cứu về các biện
pháp khai thác và sử dụng nguồn nước tổng hợp vùng núi
- Phương pháp kiểm nghiệm các mô hình.