Luận Văn Khai thác giá trị văn hóa Phật giáo phục vụ phát triển du lịch tại thành phố Huế

Khóa luận tốt nghiệp năm 2013
Đề tài: Khai thác giá trị văn hóa Phật giáo phục vụ phát triển du lịch tại thành phố Huế




MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 5
1. Lý do chọn đề tài . 5
2. Mục đích nghiên cứu . 5
3. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 6
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 8
5. Phương pháp nghiên cứu 8
6. Bố cục của đề tài 8
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA PHẬT GIÁO VÀ TỔNG
QUAN VỀ VĂN HÓA PHẬT GIÁO HUẾ 9
1.1. Giới thiệu về văn hóa Phật giáo . 9
1.1.1. Vài nét về giá trị văn hóa Phật giáo thế giới . 9
1.1.2. Giá trị văn hóa Phật giáo Việt Nam 13
1.2. Quá trình du nhập và phát triển Phật giáo tại Huế . 17
1.2.1. Thời kỳ phong kiến . 18
1.2.2. Công cuộc chấn hưng Phật giáo đầu thế kỷ XX 23
1.2.3. Thời kỳ hiện đại . 24
1.3. Các giá trị văn hóa Phật giáo tại thành phố Huế 26
1.3.1. Kiến trúc . 26
1.3.2. Điêu khắc . 28
1.3.3. Âm nhạc - Lễ nhạc . 31
1.3.4. Lễ hội . 34
1.3.5. Ẩm thực chay Huế 42
TIỂU KẾT . 45
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG KHAI THÁC CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA PHẬT
GIÁO TRONG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TẠI THÀNH PHỐ HUẾ 47
2.1. Hoạt động du lịch của Huế trong những năm gần đây 47
2.1.1. Thừa Thiên - Huế - Trung tâm văn hóa du lịch miền trung 47
2.1.2. Hoạt động kinh doanh du lịch tại Huế . 48
2.1.2.1. Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kĩ thuật phục vụ du lịch 48
2.1.2.2. Các loại hình du lịch được khai thác ở Huế 50
2.1.2.3. Khách du lịch và doanh thu du lịch . 50
2.2. Thực trạng khai thác các giá trị văn hóa Phật giáo phục vụ du lịch tại thành
phố Huế . 54
2.2.1. Khai thác các giá trị văn hóa Phật giáo tại các ngôi chùa Huế 55
2.2.1.1. Du lịch tham quan 55
2.2.1.2. Du lịch thiện nguyện 63
2.2.2. Khai thác các giá trị văn hóa Phật giáo Huế tại các lễ hội Phật giáo -Các kỳ Festival . 65
2.2.2.1. Đại lễ Vesak Liên hợp quốc 2008 (Đại lễ Phật đản) . 65
2.2.2.2. Festival Huế 2010 68
2.2.2.3. Đại lễ Phật đản 2012 và 2013 73
2.3. Đánh giá thực trạng khai thác các giá trị văn hóa Phật giáo tại thành phố Huế . 76
2.3.1. Những mặt đã đạt được 76
2.3.2. Những mặt chưa đạt được . 80
TIỂU KẾT . 83
CHƯƠNG 3. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KHAI THÁC
GIÁ TRỊ VĂN HÓA PHẬT GIÁO PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN DU LỊCH TẠI
THÀNH PHỐ HUẾ 84
3.1. Định hướng phát triển du lịch của Thừa Thiên - Huế 84
3.1.1. Quan điểm phát triển . 84
3.1.2. Mục tiêu phát triển . 85
3.2. Một số giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa Phật giáo tại thành phố
Huế 86
3.2.1. Định hướng bảo tồn và khai thác giá trị văn hóa Phật giáo Huế . 86
3.2.2. Bảo lưu các giá trị văn hóa Phật giáo truyền thống Huế 89
3.2.2.1. Bảo tồn giá trị kiến trúc đặc sắc trong chùa Huế . 89
3.2.2.2. Bảo tồn Lễ nhạc Phật giáo Huế 91
3.2.3. Tăng cường công tác nghiên cứu và Thành lập Nhà Bảo tàng Văn hóa
nghệ thuật Phật giáo Huế 94
3.3. Một số giải pháp khai thác các giá trị văn hóa Phật giáo phục vụ phát triển du
lịch tại thành phố Huế . 97
3.3.1. Xây dựng các chuyên tour du lịch đến các chùa . 97
3.3.1.1. Tour tham quan, vãn cảnh chùa Huế trong thời gian một ngày 98
3.3.1.2. Tour du lịch hành hương . 98
3.3.1.3. Du lịch thiện nguyện - Thực hành chánh pháp . 99
3.3.1.4. Du lịch thiện nguyện - Sinh hoạt gia đình Phật tử 101
3.3.2. Nâng tầm Lễ hội và tăng cường khai thác giá trị văn hóa Phật giáo trong
các Lễ hội phật giáo tại Huế 102
3.3.3. Hướng tới xây dựng Fesstival văn hóa tâm linh Huế 105
3.3.3.1. Tiền đề tổ chức Festival tâm linh 105
3.3.3.2. Mục đích, ý nghĩa của việc tổ chức Festival tâm linh . 107
3.3.3.3. Phác thảo nội dung tổ chức Festival tâm linh 108
TIỂU KẾT . 110
KẾT LUẬN . 112
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 115
PHỤ LỤC 118
1. Một số chùa tiêu biểu ở Huế . 118
2. Ẩm thực chay Huế 120
3. Lễ hội Phật giáo Huế . 121
4. Tái hiện điệu múa Lục cúng hoa đăng tại Festival Huế 2010 . 122




MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đạo Phật là một trong những học thuyết Triết học - tôn giáo lớn trên thế giới,
tồn tại từ rất lâu đời. Với số lượng Phật tử đông đảo, hệ thống giáo lý phong phúc
được truyền bá sâu rộng trên thế giới, Phật giáo có ảnh hưởng mạnh mẽ tới sự hình
thành và phát triển của nhiều quốc gia, nhiều nền văn hóa, trong đó có Việt Nam.
Huế là nơi tụ điểm giao lưu nhiều trào lưu tư tưởng, nhiều nền văn minh văn
hóa cổ đại trên dải đất Đông Dương nói riêng và trên thế giới nói chung, trong đó
Phật giáo là dòng tư tưởng nổi bật nhất.
Suốt chiều dài lịch sử Huế là một trung tâm Phật giáo lớn. Kinh đô của triều
Nguyễn cũng từng là thủ đô một thời của Phật giáo Việt Nam. Phật giáo truyền vào
Thuận Hóa từ thuở vùng đất này còn nằm trong lòng vương quốc Champa, nhưng
thực sự hưng thịnh thì phải đến khi các chúa Nguyễn chọn nơi này xây dựng thủ
phủ của xứ Đàng Trong, rồi các thiền sư Việt Nam kế tục để cho các dòng thiền
chảy dài đến ngày nay.
Phật giáo Huế trong dòng chảy văn hóa này đã tạo nên những nét đặc trưng,
khi chính nơi đây từng là “kinh đô Phật giáo”, thấm đẫm tinh thần Phật giáo trong
lối sống, ứng xử của con người xứ Huế. Văn hóa Phật giáo tiềm ẩn nhiều giá trị độc
đáo mang nét riêng cho xứ Huế, thấp thoáng trong những ngôi tự viện, trong nghệ
thuật Phật giáo, trong văn hóa ẩm thực chay và trong những lễ hội chùa đặc sắc,
mang lại sức hút thúc đẩy du lịch phát triển. Đó là điều mà ngành du lịch Huế nói
riêng và du lịch Việt Nam nói chung cần tiếp tục khám phá và thấu hiểu những giá
trị quý báu của văn hóa Phật giáo để khai thác tốt hơn.
Với mong muốn đóng góp một phần nhỏ bé của mình vào việc giới thiệu với
du khách trong và ngoài nước về những giá trị văn hóa Phật giáo tại Thành phố
Huế, đồng thời góp phần bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa Phật giáo Huế, từ
đó thúc đẩy việc khai thác những giá trị này, tương xứng với tiềm năng và lợi thế
của du lịch Huế, người viết đã chọn đề tài “Khai thác giá trị văn hóa Phật giáo
phục vụ phát triển du lịch tại thành phố Huế” làm đề tài nghiên cứu cho khóa luận
tốt nghiệp của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Qua việc tìm hiểu những giá trị văn hóa Phật giáo tại Thành phố Huế để nắm
bắt, hệ thống hóa những giá trị về kiến trúc, giá trị về điêu khắc, nghệ thuật, lễ hội
và ẩm thực đặc sắc, từ đó kết nối với phát triển du lịch, nghiên cứu thực trạng khai
thác các giá trị văn hóa Phật giáo của Huế trong đời sống và trong du lịch.
Trên cơ sở tìm hiểu về thực trạng khai thác hiện nay, người viết sẽ tiến hành
phân tích, tổng hợp, rút ra kinh nghiệm và đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh
khai thác và bảo tồn giá trị văn hóa Phật giáo Huế phục vụ một cách có hiệu quả
vào sự phát triển du lịch tại Thành phố Huế.
3. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Phật giáo và văn hóa Phật giáo là thành tố có ảnh hưởng sâu đậm trong văn
hóa Việt Nam nói chung và văn hóa Huế nói riêng. Việc nghiên cứu Phật giáo Huế
cũng như văn hóa Phật giáo Huế là chủ đề của nhiều chuyên luận, bài nghiên cứu
công phu từ trước đến nay. Tiêu biểu có thể kể đến các bài viết:
“Nét riêng Phật giáo Huế” tác giả Hoàng Ngọc Vĩnh (1995) nói về quá trình
hình thành và phát triển Phật giáo ở Huế, ảnh hưởng sâu sắc của văn hóa Phật giáo
Huế trong đời sống người dân Huế.
Sách “Lịch sử Phật giáo Đàng Trong ” của tác giả Nguyễn Hiền Đức do Nhà
xuất bản thành phố Hồ Chí Minh phát hành năm 1995, đã nói về quá trình du nhập,
hình thành và phát triển của Phật giáo vào Đàng Trong Việt Nam.
Trong tác phẩm “Lịch sử Phật giáo xứ Huế” của các tác giả Thích Hải Ấn và
Hà Xuân Liêm do Nhà xuất bản thành phố Hồ Chí Minh phát hành năm 2001, phần
bàn về bản sắc văn hóa Phật giáo Huế từ trang 570 đến trang 678 đã nêu lên một số
nét khác biệt của chùa tháp, pháp khí, tượng Phật ở Huế với các vùng quê khác ,
một số đóng góp của Phật giáo Huế đối với xã hội Huế như góp phần làm cho con
người Huế trở nên thanh nhã; cảnh chùa nhà vườn ở Huế là môi trường sinh thá i
hấp dẫn, là những đóng góp về nghệ thuật rất Huế. Ngoài ra, Phật giáo Huế còn tích
cực đóng góp trong việc nâng cao trình độ học vấn, chăm sóc y tế cộng đồng và
hoạt động từ thiện tích cực ở Huế.
Như vậy từ trước tới giờ chưa có nhiều đề tài tập trung nghiên cứu tổng quan
và hệ thống về toàn bộ các giá trị văn hóa Phật giáo của thành phố Huế, cũng chưa
có một công trình nghiên cứu nào đề cập đến việc khai thác giá trị văn hóa Phật
giáo để phục vụ du lịch tại Huế. Như vậy, việc nhận diện các giá trị văn hó a Phật
giáo, đánh giá thực trạng nhằm đưa ra một số giải pháp đẩy mạnh hiệu quả khai
thác phục vụ du lịch có ý nghĩa quan trọng và thiết thực trong việc bảo tồn và phát
huy giá trị văn hóa Phật giáo mà du lịch được coi là một trong những ngành mũi
nhọn, tiên phong. Mặt khác, điều này cũng giúp cho sự phát triển đa dạng và đặc
sắc sản phẩm du lịch của Huế, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành du lịch cố
đô Huế nói riêng và du lịch Việt Nam nói chung.




TÀI LIỆU THAM KHẢO
I. Sách, báo, tạp chí:
1. Dương Văn An, Ô châu cận lục, NXB Thuận Hóa, 1984.
2. Nguyễn Đăng Duy, Phật Giáo Với Văn Hóa Việt Nam, NXB Hà Nội, 1999
3. Bùi Minh Đức, Văn hóa ẩm thực Huế, NXB Văn hóa văn nghệv, 2011.
4. Lê Văn Hảo, Huế giữa chúng ta, NXB Thuận Hóa, 1984.
5. Thích Nguyên Hiền, Các loại hình nghệ thuật văn hóa Phật giáo , Đạo Phật
ngày nay, 2010.
6. Hoàng Thị Như Huy, Nghệ thuật ẩm thực Huế, NXb Thuận Hóa, 2007.
7. Nguyễn Minh Huệ, Ẩm thực chay Huế và khả năng khai thác phục vụ phát
triển du lịch, Khóa luận tốt nghiệp ngành VHDL, ĐH DLHP năm 2011.
8. Tạ Quốc Khánh, Nhà Nguyễn với việc trùng tu chùa tháp, phát triển Phật giáo
xứ Huế xưa, tạp chí Nghiên cứu Tôn giáo, số 9 - 2008.
9. Nguyễn Quang Lê, Văn Hóa Ẩm Thực Trong Lễ Hội Truyền Thống Việt Nam,
NXB Văn Hóa Thông Tin Hà Nội, 2003.
10. Nguyễn Nhã (Chủ biên), Độc đáo ẩm thực Huế, NXb Thông tấn, 2011.
11. Thích Phụng Sơn, Những Nét Văn Hóa Của Đạo Phật, Viện Nghiên Cứu Phật
Học Việt Nam, 1995.
12. Trần Kiều Lại Thủy (1997), Âm nhạc cung đình triều Nguyễn, Nhà xuất bản
Thuận Hóa, Huế.
13. Trương Minh Trai , Tổng quan văn hóa Huế, NXb Đại học Huế, 2008.
14. Hoàng Ngọc Vĩnh, Nét riêng Phật giáo Huế, tập chí Huế xưa và nay số 13,
1995.
15. Hội thảo Khoa học “Di sản văn hóa Phật giáo và vấn đề phát triển du lịch ở
Huế”, Phân viện Nghiên cứu Văn hóa Thông tin tại Huế, 07/05/2010.
II. Website:
16. www.webdulichhue.com
17. www.huecity.gov.vn
18. www.thuathienhue.gov.vn
19. www.Svhttdl.hue.gov.vn
20. www.thuvienhoasen.org.vn
21. www.Vanhoamientrung.org
22. www.Daophatngaynay.com
23. www.Hue.vnn.vn
24. www.wikipedia.org
25. www.Google.vn
26. www.khamphahue.com.vn
27. www.phattuViệtnam.net
28. www.dulichhue.com.vn
29. www.netcodo.vnn.vn
30. www. Giacngo.vn.
31. www.lieuquanhue.vn
32. www.vietbao.vn
33. www.dantri.com
34. www.tuvienhuequang.com
35. www.huefestival.com
36. www. lehoi.c********
37. www. sukientrongnuoc.vn