A – ĐẶT VẤN ĐỀ Nhà nước pháp quyền là một trong những giá trị xã hội quý báu được tích lũy và phát triển trong Lịch sử tư tưởng nhân loại. Tư tưởng về nhà nước pháp quyền đã xuất hiện từ rất sớm, trong tư tưởng chính trị - Pháp lý thời cổ đại đã chứa đựng nhiều nhân tố của nhà nước pháp quyền. Đến thời kỳ cách mạng Dân chủ tư sản, những tư tưởng quý báu đó đã được kế thừa, phát triển để trở thành học thuyết về nhà nước pháp quyền. Học thuyết đó đã được áp dụng ở các mức độ, phạm vi khác nhau ở nhiều nước tư sản. Ngày nay, ở Việt Nam học thuyết đó đến lượt mình lại tiếp tục được bổ sung, phát triển cho phù hợp với những đổi thay sâu sắc của xã hội hiện đại. Sau đây bước đầu chúng ta đi tìm hiểu về khái niệm và những đặc điểm của nhà nước pháp quyền ở Việt Nam hiện nay. B – GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Khái niệm pháp quyền và nhà nước pháp quyền. Một trong những đặc trưng của nhà nước là mối liên hệ mật thiết với pháp quyền. Pháp quyền là hình thức điều tiết hành vi của con người, là tổng thể những chuẩn mực hành vi do nhà nước đặt ra và chuẩn y nhằm duy trì trật tự kinh tế, chính trị, xã hội và những trật tự khác có trong xã hội, đó là ý chí của giai cấp thống trị được nâng lên thành luật. Trong chế độ công xã nguyên thuỷ không có pháp quyền. Trật tự đời sống xã hội thời kỳ này được duy trì bằng sức mạnh của tập quán, truyền thống, uy tín, tinh thần của trưởng lão thị tộc đại diện cho lợi ích chung của các thành viên. Khi xã hội phân chia thành giai cấp, những lợi ích đối lập nhau xuất hiện, tập quán, truyền thống, uy tín không thể điều tiết được hành vi của con người, mà chỉ có pháp quyền. Xã hội có giai cấp không thể tồn tại, nếu không thể chế hoá bằng pháp quyền các mối quan hệ sở hữu, gia đình, hôn nhân và các quan hệ khác. Thông qua pháp quyền được trình bày dưới hình thức luật, nhà nước thực hiện chức năng lập pháp.
