Thạc Sĩ Kế toán quản trị chi phí tại công ty cổ phần vận tải biển Đà Nẵng

Luận văn thạc sĩ năm 2012
Đề tài: Kế toán quản trị chi phí tại công ty cổ phần vận tải biển Đà Nẵng

MỤC LỤC
TRANG PHỤBÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮVIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC CÁC HÌNH
MỞ ĐẦU . 1
1. Tính cấp thiết của ñềtài 1
2. Mục ñích nghiên cứu của ñềtài 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu . 2
4. Phương pháp nghiên cứu . 3
5. Những ñóng góp của luận văn 3
6. Kết cấu của luận văn 3
CHƯƠNG 1:CƠSỞLÝ LUẬN CHUNG VỀKẾTOÁN QUẢN TRỊCHI
PHÍ . 4
1.1. TỔNG QUAN VỀKẾTOÁN QUẢN TRỊ . 4
1.1.1. Bản chất của kếtoán quản trịvà kếtoán quản trịchi phí . 4
1.1.1.1. Bản chất của kếtoán quản trị 4
1.1.1.2. Bản chất của kếtoán quản trịchi phí 6
1.1.2. Kếtoán quản trịchi phí với chức năng quản lý 7
1.2. ĐẶC ĐIỂM VÀ NHIỆM VỤCỦA KẾTOÁN QUẢN TRỊCHI PHÍ
TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI PHÍ TRONG HOẠT ĐỘNG VẬN
TẢI BIỂN 9
1.2.1. Đặc ñiểm của kếtoán quản trịchi phí trong công tác quản lý chi phí
trong hoạt ñộng vận tải biển 9
iv
1.2.2. Nhiệm vụcủa kếtoán quản trịchi phí trong công tác quản lý chi phí
trong hoạt ñộng vận tải biển . 9
1.3. NỘI DUNG CỦA KẾTOÁN QUẢN TRỊCHI PHÍ TRONG CÁC
DOANH NGHIỆP VẬN TẢI BIỂN . 10
1.3.1. Phân loại chi phí sản xuất phục vụvận chuyển trong vận tải biển . 10
1.3.1.1. Phân loại chi phí theo nội dung kinh tế . 11
1.3.1.2. Phân loại chi phí theo mối quan hệvới phương pháp kếtoán 11
1.3.1.3. Phân loại chi phí theo mối quan hệgiữa chi phí và sản lượng vận
chuyển 11
1.3.1.4. Phân loại chi phí theo tác nghiệp vận tải 12
1.3.1.5. Phân loại chi phí theo công dụng và ñịa ñiểm phát sinh của chi phí
. 12
1.3.2. Tổchức thu thập thông tin chi phí và nhận diện chi phí 13
1.3.3. Phương pháp tập hợp và xác ñịnh chi phí . 13
1.3.4. Lập dựtoán chi phí trong các doanh nghiệp vận tải biển . 14
1.3.4.1. Khái quát lập dựtoán chi phí trong các doanh nghiệp vận tải biển
. 14
1.3.4.2. Lập dựtoán chi phí trong các doanh nghiệp vận tải biển . 15
1.3.5. Giá thành vận chuyển ñường biển 23
1.3.5.1. Khái niệm chung vềgiá thành vận chuyển ñường biển . 23
1.3.5.2. Phân loại giá thành và tính giá thành vận chuyển ñường biển . 23
1.3.6. Kiểm soát chi phí 25
1.3.6.1. Kiểm soát chi phí sản xuất . 25
1.3.6.2. Kiểm soát chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp 27
1.3.7. Phân tích thông tin chi phí thích hợp ñểra các quyết ñịnh kinh doanh
của nhà quản trị . 27
1.3.7.1. Phân tích chi phí theo các trung tâm chi phí . 27
v
1.3.7.2. Phân tích mối quan hệgiữa chi phí – sản lượng – lợi nhuận(CVP)
. 29
1.3.7.3. Phân tích thông tin chi phí thích hợp cho việc ra các quyết ñịnh kinh
doanh . 31
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 32
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾTOÁN QUẢN TRỊCHI PHÍ
VÀ KIỂM SOÁT CHI PHÍ TẠI CÔNG TY CỔPHẦN VẬN TẢI BIỂN ĐÀ
NẴNG . 33
2.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀCÔNG TY CỔPHẦN VẬN TẢI BIỂN ĐÀ
NẴNG . 33
2.1.1. Quá trình hình thành của Công ty cổphần vận tải biển Đà Nẵng 33
2.1.2. Quá trình phát triển . 34
2.2. CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤVÀ CƠCẤU TỔCHỨC CỦA CÔNG TY
CỔPHẦN VẬN TẢI BIỂN ĐÀ NẴNG 36
2.2.1. Chức năng, nhiệm vụ 36
2.2.2. Cơcấu bộmáy tổchức 37
2.2.3. Chức năng, nhiệm vụcủa các phòng ban tại Công ty cổphần vận tải
biển Đà Nẵng . 39
2.3. TỔCHỨC KẾTOÁN TẠI CÔNG TY CỔPHẦN VẬN TẢI BIỂN ĐÀ
NẴNG . 42
2.3.1. Tổchức bộmáy kếtoán 42
2.3.2. Chức năng, nhiệm vụcủa các nhân viên kếtoán 42
2.4. PHÂN CẤP QUẢN LÝ CHI PHÍ TẠI CÔNG TY CỔPHẦN VẬN TẢI
BIỂN ĐÀ NẴNG 43
2.4.1. Chi phí hoạt ñộng kinh doanh . 43
2.4.2. Chi phí hoạt ñộng tài chính . 46
2.4.3. Chi phí khác 46
vi
2.4.4. Kiểm tra, kiểm soát chi phí ởCông ty cổphần vận tải biển Đà nẵng . 46
2.5.THỰC TRẠNG TỔCHỨC THỰC HIỆN KTQT CHI PHÍ TẠI CÔNG
TY CỔPHẦN VẬN TẢI BIỂN ĐÀ NẴNG 47
2.5.1. Công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành tại Công ty cổ
phần vận tải biển Đà Nẵng . 48
2.5.1.1. Kếtoán nguyên vật liệu trực tiếp . 48
2.5.1.2. Kếtoán chi phí nhân công trực tiếp . 52
2.5.1.3. Kếtoán chi phí sản xuất chung 56
2.5.2. Công tác lập kếhoạch sản xuất kinh doanh tại Công ty cổphần vận tải
bển Đà nẵng . 58
2.5.3. Kếtoán chi tiết cung cấp thông tin vềchi phí cho hoạt ñộng quản trị . 61
2.5.3.1. Phân loại chi phí sản xuất kinh doanh . 61
2.5.3.2. Đối tượng, phương pháp tập hợp chi phí và tính giá thành vận tải
biển 63
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 65
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾTOÁN QUẢN TRỊCHI PHÍ
TẠI CÔNG TY CỔPHẦN VẬN TẢI BIỂN ĐÀ NẴNG 66
3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY TRONG THỜI GIAN
ĐẾN . 66
3.2. SỰCẦN THIẾT PHẢI HOÀN THIỆN KTQT CHI PHÍ TẠI CÔNG TY
CỔPHẦN VẬN TẢI BIỂN ĐÀ NẴNG 67
3.3. NHỮNG YÊU CẦU CỦA KẾTOÁN QUẢN TRỊTẠI CÔNG TY CỔ
PHẦN VẬN TẢI BIỂN ĐÀ NẴNG . 70
3.4. CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KTQT CHI PHÍ TẠI CÔNG TY CỔ
PHẦN VẬN TẢI BIỂN ĐÀ NẴNG . 71
3.4.1. Hoàn thiện hạch toán chi tiết cung cấp thông tin chi phí và thông tin giá
thành cho quản trịDoanh nghiệp 71
vii
3.4.1.1. Xác ñịnh lại ñối tượng tập hợp chi phí 71
3.4.1.2. Xác ñịnh lại ñối tượng tính giá thành 72
3.4.2. Tổchức kếtoán quản trịchi phí . 73
3.4.2.1. Xây dựng mô hình kếtoán quản trịkết hợp . 73
3.4.2.2. Lập báo cáo chi phí ñểphục vụkiểm soát chi phí . 74
3.4.2.3. Xác ñịnh chức năng, nhiệm vụcủa kếtoán quản trịvà kếtoán tài
chính theo từng phần hành kếtoán . 79
3.4.2.4. Những mối liên hệcủa kếtoán quản trị . 80
3.4.3. Hoàn thiện thu thập thông tin liên quan ñến quản trịchi phí trong hoạt
ñộng sản xuất kinh doanh vận tải biển 81
3.4.3.1. Tổchức tài khoản kếtoán 81
3.4.3.2. Tổchức hạch toán ban ñầu 85
3.4.3.3. Phân loại chi phí theo cách ứng xửchi phí . 85
3.5. MỘT SỐKIẾN NGHỊTHỰC THI CÁC GIẢI PHÁP 89
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 90
KẾT LUẬN . 91
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀTÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ(BẢN SAO)
PHỤLỤC.

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của ñềtài
Việt Nam là một trong những thành viên của tổ chức thương mại thế giới
(WTO). Khi gia nhập vào WTO Việt Nam vẫn ñược xem là một nước ñang phát
triển gặp nhiều khó khăn vềnguồn nhân lực cũng nhưnguồn tài chính. Các Doanh
Nghiệp Việt Nam gặp phải cuộc chiến thương trường thật sựkhốc liệt. Gia nhập
WTO ñã mởra nhiều cơhội kinh doanh nhưng bên cạnh ñó cũng ñầy ắp những rủi
ro và thách thức. Các Doanh nghiệp luôn tìm mọi biện pháp ñối phó sựcạnh tranh
từcác Doanh nghiệp trong và ngoài nước. Kếtoán với tưcách là một công cụquản
lý, có vai trò hết sức quan trọng trong công tác quản lý kinh tếtài chính. Đểkếtoán
phát huy tốt chức năng thông tin và kiểm tra thì phải xây dựng ñược một hệthống
kếtoán hoàn chỉnh, với hệthống này thì thông tin ñược cung cấp không chỉhướng
vào những sựkiện ñã xảy ra, mà nó còn hướng ñến những diễn biến trong tương lai
nhằm giúp nhà quản lý hoạch ñịnh, tổchức, ñiều hành, kiểm soát và ñưa ra quyết
ñịnh ñúng ñắn, phù hợp với các mục tiêu ñã xác lập. Để ñáp ứng ñược yêu cầu này
kếtoán phân thành kếtoán tài chính và kếtoán quản trị.
Kếtoán quản trịtồn tại rất lâu, tuy nhiên kếtoán quản trịmới ñược hệthống
hoá và phát triển một cách hệthống vềlý luận và thực tiễn ởnhững thập kỷgần ñây
trong các Doanh nghiệp.
Kếtoán quản trịlà một bộphận của hệthống kếtoán ra ñời trong ñiều kiện
kinh tế thị trường, cung cấp thông tin cho những nhà quản lý tại Doanh nghiệp
thông qua các báo cáo kếtoán nội bộ.
Thông tin chi phí do kếtoán quản trịcung cấp chủyếu phục vụcho yêu cầu
quản lý của doanh nghiệp. Biết và hiểu vềchi phí sẽgiúp cho nhà quản trị ñưa ra
các quyết ñịnh tối ưu ñểphục vụcho quá trình quản lý của Doanh nghiệp.
Công ty cổphần vận tải biển Đà Nẵng là một ñơn vịkinh doanh trong lĩnh
vực vận tải biển ñã và ñang tổchức kếtoán quản trị(KTQT) song Công ty tập trung
chủ y ếu vào KTQT chi phí nhằm cung cấp thông tin chi phí cho nhà quản trịvà
2
phục vụcho yêu cầu sản xuất kinh doanh. Nhưng trên thực tếviệc tổchức KTQT
nói chung và KTQT chi phí nói riêng tại Công ty chưa khoa học, còn nhiều bỡngỡ,
mang nhiều nội dung tựphát, các công việc của KTQT chi phí ñược thực hiện ñan
xen giữa nhiều bộphận mà không có bộphận chuyên trách, nội dung của KTQT
còn bị ảnh hưởng nặng nềbởi nội dung của kếtoán tài chính (KTTC),
Xuất phát từyêu cầu mang tính khách quan cảvềlý luận lẫn thực tiễn nói
trên, tác giả ñã chọn ñềtài nghiên cứu “ Kếtoán quản trịchi phí tại công ty cổphần
vận tải biển Đà Nẵng”
2. Mục ñích nghiên cứu của ñềtài
Mục ñích nghiên cứu của ñềtài là làm rõ những vấn ñềlý luận và thực tiễn
vềkếtoán quản trịchi phí, từ ñó tìm ra nội dung , giải pháp nhằm hoàn thiện kế
toán quản trịchi phí tại Công ty cổphần vận tải biển Đà Nẵng.
Đểthực hiện mục tiêu trên, nhiệm vụnghiên cứu chủyếu của luận văn là:
- Hệthống hoá các vấn ñềlý luận cơbản vềkếtoán quản trịchi phí trong
hoạt ñộng kinh doanh vận tải biển tại Công ty cổphần vận tải biển Đà Nẵng.
- Phân tích, ñánh giá thực trạng tổchức kếtoán quản trịchi phí trong hoạt
ñộng kinh doanh vận tải biển tại Công ty cổphần vận tải biển Đà Nẵng.
- Đềxuất các phương hướng, giải pháp và các ñiều kiện cần thực hiện nhằm
hoàn thiện tổchức kếtoán quản trịchi phí, kiểm soát chi phí của các trung tâm chi
phí.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu vềnhững vấn ñềliên
quan ñến việc quản trịchi phí và hoàn thiện kếtoán quản trịchi phí tại Công ty cổ
phần vận tải biển Đà Nẵng. Cụthểluận văn chỉtập trung vào chi phí vận tải biển và
chi phí bốc xếp, cẩu hàng.
Phạm vi nghiên cứu: Do thời gian nghiên cứu có hạn nên luận văn chỉtập
trung nghiên cứu vềhoạt ñộng kinh doanh vận tải biển, bốc xếp tại Công ty cổphần
vận tải biển Đà Nẵng.
3
4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp cơbản chủ y ếu vận dụng ñểnghiên cứu luận văn là phương
pháp duy vật biện chứng, xét các vấn ñềtrên quan ñiểm duy vật lịch sửvà các quan
ñiểm lý luận ñường lối chính sách của Đảng, pháp luậtc ủa Nhà nước, lý thuyết kinh
tếvà quản lý hiện ñại.
Trong luận văn này sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể bao gồm:
Phương pháp diễn giải, phân tích, thống kê, tổng hợp, so sánh, mô hình hoá dựa trên
những tài liệu sẵn có của ñơn vịmà ñược vận dụng với ñiều kiện cụthể, cơchế
chính sách hiện hành.
5. Những ñóng góp của luận văn
- Nghiên cứu, hệthống hoá những vấn ñềcơbản vềlý thuyết kếtoán quản trị
chi phí ñối với ñơn vịvận tải biển, trung tâm trách nhiệm, ñánh giá trách nhiệm của
trung tâm chi phí trong hoạt ñộng kinh doanh vận tải biển.
- Nghiên cứu, ñánh giá, thực trạng tổchức kếtoán quản trịchi phí, kiểm soát
chi phí của các trung tâm chi phí tại Công ty cổphần vận tải biển Đà Nẵng.
- Đềxuất những giải pháp chủyếu nhằm hoàn thiện kếtoán quản trịchi phí,
kiểm soát chi phí của các trung tâm chi phí.
6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở ñầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn ñược
trình bày thành 3 chương:
Chương 1: Cơsởlý luận chung vềkếtoán quản trịchi phí
Chương 2: Thực trạng kếtoán quản trịchi phí và kiểm soát chi phí tại Công
ty cổphần vận tải biển Đà Nẵng.
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện kếtoán quản trịchi phí và kiểm soát chi phí
tại Công ty cổphần vận tải biển Đà Nẵng.

CHƯƠNG 1:
CƠSỞLÝ LUẬN CHUNG VỀKẾTOÁN QUẢN TRỊCHI PHÍ
1.1 TỔNG QUAN VỀKẾTOÁN QUẢN TRỊ
1.1.1 Bản chất của kếtoán quản trịvà kếtoán quản trịchi phí
1.1.1.1 Bản chất của kếtoán quản trị
Kếtoán là công cụkhông thểthiếu trong quản lý kinh tế. Kếtoán chủyếu
tập trung vào ghi chép, tổng hợp nhằm lập báo cáo tài chính của một tổchức, các
báo cáo này nhằm ñểtruyền ñạt thông tin tài chính của một tổchức. Chức năng của
kếtoán là cung cấp thông tin cần thiết vềtình hình và sựvận ñộng của tài sản trong
quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cho các ñối tượng sửdụng thông
tin với các mục ñích sửdụng khác nhau. Sựkhác nhau ñó là tiêu thức ñểchia hệ
thống thông tin kếtoán thành hai bộphận. Một bộphận chuyên cung cấp các thông
tin cho ñối tượng bên ngoài gọi là kếtoán tài chính và một bộphận chuyên cung
cấp thông tin theo yêu cầu của nhà quản lý trong nội bộgọi là kếtoán quản trị.
Kếtoán tài chính (KTTC) (Finalcial Accounting) là “bộphận kếtoán cung
cấp thông tin chủyếu cho những người ngoài doanh nghiệp, bao gồm người chủsở
hữu, ngân hàng, nhà ñầu tư, chủnợ, khách hàng và tất cảnhững ai quan tâm ñến
doanh nghiệp. Những người này tiếp nhận thông tin qua các báo cáo tài chính, như
bảng cân ñối kếtoán, báo cáo kết quảhoạt ñộng kinh doanh, báo cáo lưu chuyển
tiền tệ.”[10, tr.16]
Kếtoán quản trị(KTQT) (Management accounting) là “quá trình ñịnh dạng,
ño lường, tổng hợp, phân tích, lập báo biểu, giải trình và thông ñạt các sốliệu tài
chính và phi tài chính cho ban quản trị ñểlập kếhoạch, theo dõi việc thực hiện kế
hoạch trong phạm vi nội bộmột doanh nghiệp, ñảm bảo việc sửdụng có hiệu quả
các tài sản và quản lý chặt chẽcác tài sản này.”[10, tr.17]
Theo luật Kếtoán Việt Nam (năm 2003) và thông tư53/2006/TT-BTC ngày
12/6/2006 của Bộ tài chính hướng dẫn áp dụng kế toán quản trị trong doanh
nghiệp:KTQT là việc thu thập, xửlý, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài
5
chính theo yêu cầu quản trịvà quyết ñịnh kinh tế, tài chính trong nội bộ ñơn vịkế
toán.
Do có ñối tượng sửdụng thông tin khác nhau, mục ñích sửdụng thông tin
khác nhau nên giữa KTQT và KTTC có nhiều khác biệt cơbản về: ñối tượng sử
dụng thông tin, nguyên tắc trình bày và cung cấp thông tin, tính pháp lý, ñặc ñiểm
thông tin, hình thức báo cáo sửdụng, kỳbáo cáo.
Bên cạnh những ñiểm khác nhau thì KTTC và KTQT còn có những ñiểm giống
nhau. KTTC và KTQT có nhiều ñiểm giống nhau là hai bộphận không thểtách rời
của kếtoán doanh nghiệp. Những ñiểm giống nhau cơbản là:
- KTQT và KTTC ñều ñềcập ñến các sựkiện kinh tếtrong doanh nghiệp và
ñều quan tâm ñến tài sản, nguồn vốn, chi phí, doanh thu, kết quảhoạt ñộng Một
bên phản ánh tổng quát và một bên phản ánh chi tiết, tỉmỉcủa các vấn ñề ñó.
- KTQT và KTTC ñều dựa trên hệthống ghi chép ban ñầu của kếtoán. Hệ
thống ghi chép ban ñầu là cơsở ñểKTTC soạn thảo các báo cáo tài chính ñịnh kỳ,
cung cấp cho các ñối tượng ởbên ngoài. Đối với KTQT , hệthống ñó cũng là cơsở
ñểvận dụng, xửlý nhằm tạo ra các thông tin thích hợp cho việc ra quyết ñịnh của
các nhà quản trị. KTQT sửdụng rộng rãi các ghi chép hàng ngày của KTTC, mặc
dù có triển khai và tăng thêm sốliệu cũng nhưnội dung của các thông tin ñó.
- KTQT và KTTC ñều biểu hiện trách nhiệm của người quản lý. KTTC biểu
hiện trách nhiệm của người quản lý cấp cao, còn kếtoán quản trịbiểu hiện trách
nhiệm của các nhà quản lý các cấp bên trong doanh nghiệp. Nói cách khác KTTC
hay KTQT ñều dựphần quản lý doanh nghiệp.
Nhưvậy, KTQT là một bộphận quan trọng của hệthống thông tin quản lý
doanh nghiệp và có quan hệchặt chẽvới KTTC, KTQT ñược hình thành và thích
ứng với yêu cầu của nền kinh tếthịtrường, có nhiệm vụcung cấp thông tin kếtoán
cho các nhà quản trịdoanh nghiệp. KTQT vềcơbản dựa trên nội dung cơbản của
kếtoán, ngoài ra còn ñi sâu nghiên cứu mối quan hệgiữa khối lượng, chi phí, lợi
nhuận ñểphục vụtốt cho hoạt ñộng ñiều hành sản xuất kinh doanh của nhà quản trị.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Nguyễn Tấn Bình (2003), Kếtoán quản trị, NXB ĐH Quốc gia HồChí
Minh.
[2] Phạm Văn Dược, Đặng Kim Cương (2000), Kếtoán quản trịvà phân
tích kinh doanh, NXB Thống kê.
[3] Nguyễn Văn Điệp, Chu Kiều Linh, Nguyễn Thị Tường Vi, Đỗ Thị
Ngọc Điệp (2003), Kinh tếvận tải, Trường ĐH Giao thông vận tải.
[4] Phạm Văn Được, Đoàn Ngọc Quế, Bùi Văn Trường (2000), Kế toán
chi phí, NXB Thống kê.
[5] Huỳnh Lợi (2007), Kếtoán quản trị, NXB Thống kê.
[6] Huỳnh Lợi, Nguyễn Khắc Tâm (2001), Kếtoán quản trị, NXB thống
kê.
[7] TS Huỳnh Lợi (2009), Kếtoán chi phí, NXB Giao thông vận tải.
[8] Lê Gia Lục (1999), Tổchức công tác kếtoán, NXB Tài chính.
[9] GS.TS Trương Bá Thanh – ThS Trần Đình Khôi Nguyên (2001), Phân
tích hoạt ñộng kinh doanh phần II, NXB giáo dục.
[10] GS.TS Trương Bá Thanh (2008), Giáo trình kế toán quản trị, NXB
giáo dục.
[11] GS.TS Đào Văn Tài, TS Võ Văn Nhị, Trần Anh Hoa (2003), Kếtoán
quản trịáp dụng cho các Doanh nghiệp Việt Nam, NXB Tài chính.
[12] PGS.TS Đoàn Xuân Tiên (2007), Giáo trình kế toán quản trị doanh
nghiệp, NXB tài chính.
[13] PTS Vương Toàn Thuyên (2006), Kinh tế vận tải biển, Trường ĐH
Hàng Hải Việt Nam.