Tài liệu Hướng dẫn kiểm kê lâm sản ngòai gỗ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

TP HỒ CHÍ MINH


VẤN ĐỀ KIỂM KÊ, ĐÁNH GIÁ, ĐIỀU TRA

LÂM SẢN NGÒAI GỖ CÓ SỰ THAM GIA

Đặng Đình Bôi

(Tài liệu tham khảo dùng cho cao học)

Chương I: QUAN NIỆM VỀ ĐIỀU TRA/

KIỂM KÊ (INVENTORY) LÂM SẢN NGÒAI GỖ

1.1. Những cách hiểu lầm về ”Kiểm kê có tham gia”:

Thông thường người ta mong muốn những chỉ dẫn hay những phương pháp luận làm

cho mọi cái đơn giản và dễ ràng. Trên thực tế lại khác: những quy trình đơn giản cũng

cần được làm rõ dựa trên những kiến thức và kỹ năng khoa học . Ngay khi cách tiếp cận

có tham gia được áp dụng thì cũng không hy vọng rằng những người dân không được học

tập và huấn luyện có thể thu thập và xử lý được những số liệu phức tạp. Hơn thế thuật

ngữ “tham gia” nghĩa là sự trao đổi hai chiều kinh nghiệm và kiến thức trong mối tương

quan hợp tác giữa người dân địa phương và những chuyên gia lâm nghiệp hoặc ngành

khác liên quan (Cater, 1996). Như vậy sự tham gia có thể trải rộng từ nhận ra và tăng

cường những họat động lâm nghiệp mà người dân đã thực hiện (thí dụ thu hái LSNG),

đến những họat động mới đòi hỏi sự hỗ trợ kỹ thuật từ bên ngòai ( như điều tra NTFP).

Hướng dẫn kiểm kê NTFP, cũng như hướng dẫn điều tra rừng nói chung, không được xây

dựng để người dân dùng trực tiếp, mà được xây dựng để giúp cho các kỹ thuật viên hỗ trợ

các nhóm sử dụng rừng tiến hành kiểm kê theo cách “tham gia”. Do vậy các công chức

lâm nghiệp khi tham gia vào kiểm kê cần có những kỹ năng thúc đẩy.

Giả định sai lầm thứ hai liên quan đến kiểm kê là kết qủa của nó cho một sự đánh giá

chính xác tăng trưởng của một lâm sản nào đó. Điều này là không hiện thực, vì điều kiện

về thời gian, kiến thức và nguồn lực. tuy nhiên, một cuộc điều tra sẽ cho phép mô tả cẩn

thận và gần đúng tình trạng tài nguyên và phải dựa trên những giả thuyết bảo tồn. Nó có

thể giả định rằng, cần thiết phải qủan lý tài nguyên bền vững vì nó dựa trên kết qủa của

điều tra. Yếu tố then chốt để cải thiện việc quản lý đưa ra, sẽ được giám sát tài nguyên

định kỳ (hoặc tiếp tục dựa trên đánh giá bằng nhãn quan, hoặc vào khỏang mỗi 4 đến 5

năm thông qua điều tra) và có sự điều chỉnh thường xuyên thực tiễn qủan lý.

1.2.Nét riêng của kiểm kê NTFP:

Phụ thêm vào những ý ở mục 1.1. là một số đặc điểm của NTFP làm cho việc điều tra

NTFP khác với những sản phẩm và nguồn lợi khác.

Đầu tiên cần phải kể đến là tính hỗn tạp của sản phẩm. Mỗi một lòai thì có kiểu phân

bố khác nhau. Yếu tố này làm cho đa số sản phẩm cần được ước lượng theo cách khác

nhau. Phương pháp chọn mẫu và phương pháp dùng để định lượng ( đánh giá qua quan

sát, đo chiều cao, chiều dài hoặc đường kính, cân trọng lượng, tính tóan ) thì thay đổi

phụ thuộc vào sản phẩm.

Đặc điểm thứ hai của điều tra LSNG là tính mùa vụ của nó. Nhiều sản phẩm chỉ có

trong một mùa nhất định, theo đó điều tra nó phải được lập kế họach phù hợp. Vấn đề

này gây khó khăn nếu khi cần điều tra một số lòai, mỗi lòai vào thời gian khác nhau trong

năm. Thêm nữa nếu các nhóm sử dụng rừng cần thuê cán bộ kỹ thuật xây dựng kế họach

phát triển một số lòai NTFP thì hợp đồng phải tính đến thời gian trong tòan năm.