Báo Cáo Hướng dẫn áp dụng sản xuất sạch hơn trong các nhà máy chế biến sữa

BÁO CÁO TỔNG KẾT ĐỀ TÀI CẤP BỘ
Năm 2010

MỤC LỤC
KÍ HIỆU VIẾT TẮT .2
TÓM TẮT NHIỆM VỤ 3


CHƯƠNG I: TỔNG QUAN .4
I. Sản xuất sạch hơn .4
1. Định nghĩa .4
2. Các giải pháp sản xuất sạch hơn .5
3. Lợi ích của áp dụng sản xuất sạch hơn .6
4. Các bước thực hiện sản xuất sạch hơn: .7
II. Tình hình áp dụng sản xuất sạch hơn trong và ngoài nước .9


CHƯƠNG II: THỰC HIỆN NHIỆM VỤ .17
1. Phương pháp tiến hành .17
2. Kết quả khảo sát 17
3. Phương pháp thực hiện .17


CHƯƠNG III: KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN 18
1. Nội dung 1: Khảo sát tình hình chế biến sữa 18
2. Nội dung 2: Đánh giá cơ hội và lựa chọn các giải pháp sản xuất sạch
hơn trong các nhà máy chế biến sữa .24
2.1. Cơ hội SXSH ở các công đoạn chính 24
2.2. Các cơ hội SXSH liên quan đến bộ phận phụ trợ 32
3. Nội dung 3: Xây dựng tài liệu hướng dẫn SXSH .40
4. Nội dung 4: Đào tạo cán bộ 40


KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 42
TÀI LIỆU THAM KHẢO 43

MỞ ĐẦU
Ngành công nghiệp chế biến sữa của Việt Nam hiện nay đang là một trong những ngành công nghiệp có tốc độ phát triển rất nhanh. Với
nền kinh tế đang ngày phát triển, nhu cầu sử dụng các sản phẩm sữa ngày càng tăng, do vậy trong thời gian tới ngành chế biến sữa vẫn có nhiều cơ hội lớn mạnh. Với đặc thù sản xuất sản phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, ngành công nghiệp chế biến sữa đang thải ra môi trường một lượng lớn
nước thải có độ ô nhiễm hữu cơ lớn. Chi phí để xử lý nước thải lớn, nên chỉ có một số nhỏ cơ sở chế biến sữa có hệ thống xử lý nước thải đạt yêu
cầu theo Tiêu chuẩn Việt Nam. Nếu triển khai sản xuất sạch hơn, các nhà máy chế biến sữa sẽ tiết kiệm được nguyên nhiên vật liệu, giảm thiểu
phát thải và tiết kiệm tài nguyên nước. Tuy vậy, hiện nay ngành công nghiệp chế biến sữa Việt Nam vẫn chưa có tài liệu hướng dẫn triển khai
sản xuất sạch hơn.
Sản xuất sạch hơn đã được triển khai rộng rãi tại nhiều nước có nền kinh tế phát triển trên thế giới. Tuy nhiên, ở Việt Nam cũng như nhiều
nước đang phát triển khác việc triển khai thực hiện sản xuất sạch hơn còn nhiều hạn chế. Lý do chủ yếu là trình độ công nghệ còn thấp, nhận thức
và trình độ quản lý của các nhà máy chưa cao. Các qui trình công nghệ và tài liệu hướng dẫn sản xuất sạch hơn của các nước phát triển rất khó áp
dụng cho các nước đang phát triển do khác nhau về đặc thù sản phẩm, công nghệ và trình độ. Do đó, mỗi quốc gia đều phải tự xây dựng tài liệu
hướng dẫn sản xuất sạch hơn cho các ngành công nghiệp của mình nhằm áp dụng đúng điều kiện thực tiễn của quốc gia đó.
Mặc dù tầm quan trọng của việc thực hiện sản xuất sạch hơn trong các nhà máy công nghiệp là rất quan trọng, nhưng các tài liệu hướng dẫn
thực hiện sản xuất sạch hơn cho từng ngành công nghiệp đặc thù còn rất hạn chế. Ở Việt Nam, chỉ có một số ít ngành công nghiệp đã có tài liệu hướng dẫn triển khai sản xuất sạch hơn: Ngành chế biến tinh bột sắn, dệt may . Các ngành công nghiệp chế biến khác cần phải tiếp tục xây dựng các tài liệu hướng dẫn.
Với đặc thù ngành chế biến sữa rất phong phú về mặt chủng loại sản phẩm, nếu chỉ thực hiện trong một năm sẽ không thể xây dựng được
tài liệu hướng dẫn sản xuất sạch hơn cho tất cả các nhà máy với các công nghệ chế biến và các sản phẩm khác nhau. Trong khuôn khổ nhiệm vụ
“Hướng dẫn áp dụng sản xuất sạch hơn trong các nhà máy chế biến sữa” này, chúng tôi xây dựng tài liệu hướng dẫn áp dụng sản xuất sạch hơn cho các nhà máy sữa nói chung và tập trung vào hai loại sản phẩm chính của ngành chế biến sữa ở Việt Nam.