Tiểu Luận Học kì mĩ học Hình tượng nghệ thuật trong mĩ học 9đ

ĐỊnh dạng file word


I. Mở bài
Nếu như khoa học sử dụng những khái niệm, định nghĩa để thể hiện mình thì nghệ thuật lấy hình tượng để diễn tả, tái hiện đối tượng, nội dung mà nó đề cập. Khái niệm hình tượng nghệ thuật từ lâu đã không còn xa lạ với những ai đã từng tiếp xúc với bất cứ loại hình nghệ thuật nào như: văn học, hội họa, điêu khắc, ca kịch, Người nghệ sĩ dùng hình tượng nghệ thuật để nhận thức và cắt nghĩa đời sống, thể hiện tư tưởng và tình cảm của mình, nhờ những hình tượng đó mà sự vật hiện tượng được tái hiện một cách sinh động nhưng đồng thời cũng nhờ nó mà cái tâm, cái tài người nghệ sĩ được thể hiện một cách tròn đầy và vẹn nguyên nhất.
II. Phân tích vấn đề
1. Nguồn gốc khái niệm hình tượng nghệ thuật
Xuất hiện manh nha cách đây hơn hai nghìn năm, hình tượng nghệ thuật được hiểu đơn giản là cách mô phỏng thế giới khách quan. Các nhà triết học cố đại Hi Lạp – tiêu biểu là Platon và Aristotle đã chú ý đến tính chất nổi bật này của tác phẩm nghệ thuật. Họ gọi nghệ thuật là sự “mô phỏng tự nhiên”. “Tự nhiên” được hiểu là toàn bộ thế giới thực tại gồm: tự nhiên và xã hội. Còn khái niệm “mô phỏng” là khả năng của nghệ thuật trong việc tái tạo lại các hiện tượng riêng lẻ ấy bằng các loại hình nghệ thuật. Điều đó cho thấy, ở thời cổ đại, mặc dù chưa có khái niệm hình tượng, song trên thực tế người ta đã hiểu rằng nghệ thuật tái hiện, tái tạo cuộc sống bằng hình tượng.
Sau này, Hegel – nhà triết học người Đức, người sáng lập ra chủ nghĩ suy tâm Đức, cũng chia nhận thức của con người ra làm ba nhóm: triết học nhận thức bằng khái niệm; tôn giáo nhận thức bằng biểu tượng còn nghệ thuật nhận thức bằng hình tượng. Còn Beilinski – nhà tư tưởng Nga nổi tiếng thể kỷ 19 thì phân biệt cụ thể hơn, ông cho rằng: “Nhà triết học nói bằng phép tam đoạn luận, nhà thơ nói bằng các hình tượng và bức tranh Nhà kinh tế chính trị được võ trang bằng cách số liệu thống kê để tác động đến trí tuệ của người đọc và người nghe [ ] Nhà thơ được trang bị bằng sự miêu tả sinh động, đậm nét về hiện thực, tác động vào trí tưởng tượng các độc giả của mình, phơi bày trong một bức tranh [ ] Người này chứng minh, người kia phơi bày và cả hai đều thuyết phục, chỉ có điều người này thì bằng các luận chứng logic, còn người kia lại bằng những bức tranh”.
Dù sống ở các thời khác nhau với những cách diễn đạt khác nhau song những tư tưởng lớn vẫn gặp nhau và thống nhất khi chỉ ra phương thức phản ánh đặc thù của nghệ thuật đó là hình tượng. Cho đến này, tư tưởng ấy vẫn giữ nguyên được tính đúng đắn của nó và thực tế đã chứng minh: tính hình tượng được xem là nét đặc trưng chung, đặc trưng chủ yếu của tất cả các loại hình nghệ thuật.
2. Khái niệm hình tượng nghệ thuật
a. Khái niệm hình tượng nghệ thuật nói chung
Tìm hiểu về hình tượng nghệ thuật, trước hết phải hiểu hình tượng nghệ thuật bắt nguồn từ một loại tư duy đặc biệt: tư duy hình tượng – một trong ba loại tư duy : tư duy hành động – trực quan; tư duy khái niệm – logic và tư duy hình tượng – cảm tính.
Tư duy hình tượng – cảm tính: này sinh trên cơ sở tiếp xúc trực tiếp với đối tượng. Nó tái hiện đối tượng một cách toàn vẹn những không thoát li đối tượng mà gắn liền với những đặc điểm cụ thể, cá biệt, sinh động về đối tượng để qua đó mà bộc lộ cái khái quát. Loại tư duy này bao hàm cả thái độ đánh giá chủ quan của chủ thể. Nghệ thuật tái hiện và khái quát cuộc sống dựa trên cơ sở của loại tư duy này. Nói một các cụ thể, nghệ sĩ xây dựng nên hình tượng nghệ thuật dựa trên cơ sở các loại tư duy hình tượng – cảm tính, và hình tượng nghệ thuật chính là sự biểu hiện những quan niệm khái quát về cuộc sống dưới hình thức cụ thể, cảm tính như hình thức của bản thân đời sống.
Như vậy, hình tượng nghệ thuật là phương tiện đặc thù của nghệ thuật nhằm phản ánh cuộc sống một cách sáng tạo, bằng những hình thức sinh động, cảm tính, cụ thể như bản thân đời sống, thông qua đó nhằm lí giải, khái quát về đời sống gắn liền với một ý nghĩa tư tưởng, cảm xúc nhất định, xuất phát từ lí tưởng thẩm mĩ của nghệ sĩ. Mỗi hình tượng là một tế bào góp phần làm nên tác phẩm nghệ thuật, trong đó chứa đựng nội dung cuộc sống, những thông tin về đời sống, những quan niệm, tư tưởng, cảm xúc của tác giả.