Tiến Sĩ Hoàn thiện tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong các doanh nghiệ

Luận án tiến sĩ năm 2013
Đề tài: Hoàn thiện tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong các doanh nghiệp Xây lắp thuộc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam Việt Nam
Định dạng file word


MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các sơ đồ
MỞ ĐẦU 1
TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 3
Chương 1: LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP 8
1.1. ĐẶC ĐIỂM CỦA HOẠT ĐỘNG XÂY LẮP ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỔ CHỨC KẾ TOÁN CHI PHÍ VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 8
1.2. CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ PHÂN LOẠI CHI PHÍ SẢN XUẤT TRONG DOANH NGHIỆP XÂY LẮP 10
1.2.1. Bản chất của chi phí sản xuất 10
1.2.2. Phân loại chi phí sản xuất 12
1.3. GIÁ THÀNH SẢN PHẨM VÀ PHÂN LOẠI GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP 21
1.3.1. Khái niệm giá thành sản phẩm 21
1.3.2. Phân loại giá thành sản phẩm xây lắp 22
1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP 26
1.4.1. Đối tượng kế toán chi phí sản xuất 26
1.4.2. Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất xây lắp 27
1.4.3. Phương pháp kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp 28
1.5. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ SẢN PHẨM DỞ 34
1.5.1. Đánh giá sản phẩm dở theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp 34
1.5.2. Đánh giá sản phẩm dở theo khối lượng sản phẩm hoàn thành tương đương 36
1.5.3. Đánh giá sản phẩm dở theo chi phí định mức 37
1.6. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP 38
1.6.1. Đối tượng tính giá thành sản phẩm xây lắp 38
1.6.2. Phương pháp tính giá thành sản phẩm xây lắp 38
1.7. KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT HOẠT ĐỘNG XÂY LẮP THEO HỆ THỐNG CHUẨN MỰC KẾ TOÁN VIỆT NAM 41
1.7.1. Liên quan đến việc nhận diện chi phí sản xuất 42
1.7.2. Liên quan đến việc ghi nhận chi phí 44
1.7.3. Liên quan đến nguyên tắc chung ghi nhận chi phí 45
1.7.4. Liên quan đến việc xác định chi phí theo từng khoản mục gắn với từng Chuẩn mực kế toán 45
1.8. KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH Ở MỘT SỐ NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM 46
1.8.1. Kế toán của Mỹ 46
1.8.2. Kế toán của Cộng hòa Pháp 49
1.8.3. Kế toán của Nhật Bản 52
1.8.4. Bài học kinh nghiệm cho tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam 53
Kết luận chương 1 55
Chương 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP THUỘC TẬP ĐOÀN DẦU KHÍ QUỐC GIA VIỆT NAM 56
2.1. TỔNG QUAN VỀ TẬP ĐOÀN DẦU KHÍ QUỐC GIA VIỆT NAM VÀ CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP THUỘC TẬP ĐOÀN 56
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam 56
2.1.2. Đặc điểm tổ chức hoạt động và tổ chức quản lý của các doanh nghiệp xây lắp thuộc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam ảnh hưởng đến kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm 58
2.2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP THUỘC TẬP ĐOÀN DẦU KHÍ QUỐC GIA VIỆT NAM 62
2.2.1. Tổ chức hệ thống chứng từ và ghi chép ban đầu liên quan đến chi phí và giá thành sản phẩm xây lắp 62
2.2.2. Tổ chức tài khoản kế toán sử dụng trong kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp 67
2.2.3. Tổ chức hình thức kế toán và hệ thống sổ kế toán phản ánh chi phí và giá thành sản phẩm 71
2.2.4. Tổ chức lập và phân tích báo cáo kế toán về chi phí và giá thành 73
2.3. NỘI DUNG KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP THUỘC TẬP ĐOÀN DẦU KHÍ QUỐC GIA VIỆT NAM 74
2.3.1. Phân loại chi phí sản xuất xây lắp 74
2.3.2. Phân loại giá thành sản phẩm 76
2.3.3. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành sản phẩm xây lắp 77
2.3.4. Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp 77
2.4. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP THUỘC TẬP ĐOÀN DẦU KHÍ QUỐC GIA VIỆT NAM 89
2.4.1. Ưu điểm 89
2.4.2. Hạn chế 91
2.4.3. Nguyên nhân hạn chế 95
Kết luận chương 2 98
Chương 3: HOÀN THIỆN TỔ CHỨC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP THUỘC TẬP ĐOÀN DẦU KHÍ QUỐC GIA VIỆT NAM 99
3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN TẬP ĐOÀN DẦU KHÍ QUỐC GIA VIỆT NAM VÀ CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP THUỘC TẬP ĐOÀN ĐẾN 2020 99
3.2. SỰ CẦN THIẾT VÀ YÊU CẦU HOÀN THIỆN TỔ CHỨC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP THUỘC TẬP ĐOÀN DẦU KHÍ QUỐC GIA VIỆT NAM 103
3.2.1. Hoàn thiện tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong các doanh nghiệp xây lắp phải phù hợp với đặc thù về quản lý kinh tế tài chính và tôn trọng các nguyên tắc, chuẩn mực kế toán Việt Nam 104
3.2.2. Hoàn thiện tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong các doanh nghiệp xây lắp phải đảm bảo phù hợp với định hướng đổi mới và phát triển hệ thống doanh nghiệp Việt Nam 105
3.2.3. Hoàn thiện tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong các doanh nghiệp xây lắp phải đảm bảo cung cấp đầy đủ, kịp thời các thông tin kinh tế tài chính cho công tác quản lý kinh tế cả ở tầm vĩ mô và tầm vi mô 106
3.2.4. Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong các doanh nghiệp xây lắp phải đảm bảo kết hợp chặt chẽ giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị 107
3.2.5. Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong các doanh nghiệp xây lắp phải đảm bảo tính hiệu quả và có tính khả thi 108
3.3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP THUỘC TẬP ĐOÀN DẦU KHÍ QUỐC GIA VIỆT NAM 108
3.3.1. Hoàn thiện các nội dung thuộc môi trường pháp lý về kế toán 109
3.3.2. Hoàn thiện tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp 111
3.4. HOÀN THIỆN CHỈ TIÊU QUẢN TRỊ CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP 137
3.4.1. Yêu cầu cơ bản hoàn thiện chỉ tiêu quản trị chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm 137
3.4.2. Nội dung hoàn thiện các chỉ tiêu quản trị 138
3.5. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP 143
3.5.1. Về phía Nhà nước và̀ Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam 143
3.5.2. Về phía các doanh nghiệp xây lắp thuộc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam 145
Kết luận chương 3 146
KẾT LUẬN 147
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ
LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 148
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 149
PHỤ LỤC


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Trong điều kiện hội nhập kinh tế thế giới và khu vực, vấn đề tiết kiệm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm là nhiệm vụ trọng yếu của các doanh nghiệp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, đảm bảo phát triển bền vững. Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là một trong những chỉ tiêu kinh tế tổng hợp, phản ánh chất lượng hoạt động của doanh nghiệp.
Kế toán là công cụ quan trọng trong hệ thống công cụ quản lý của doanh nghiệp cần phải được đổi mới một cách toàn diện nhằm cung cấp thông tin về hoạt động sản xuất kinh doanh phục vụ quá trình điều hành hoạt động cho nhà quản lý. Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là bộ phận kế toán quan trọng của toàn bộ khối lượng công tác kế toán trong doanh nghiệp sản xuất, do đó cần được chú trọng đổi mới cả về nội dung, phương pháp và tổ chức báo cáo chi tiết để cung cấp thông tin kịp thời, chính xác và trung thực cho các nhà quản lý ra các quyết định tối ưu nhằm tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm, nâng cao lợi nhuận và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Đối với lĩnh vực xây lắp nói chung và xây lắp thuộc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam nói riêng, vấn đề này cũng cần được quan tâm nghiên cứu một cách có cơ sở khoa học. Vì vậy, "Hoàn thiện tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong các doanh nghiệp xây lắp thuộc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam" được tác giả lựa chọn làm đề tài nghiên cứu luận án tiến sỹ.
2. Mục tiêu nghiên cứu
- Nghiên cứu, hệ thống hóa và làm rõ thêm lý luận về tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp xây lắp.
- Khảo sát thực trạng về tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong các doanh nghiệp xây lắp thuộc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam.
- Đề xuất các giải pháp hoàn thiện tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong các doanh nghiệp xây lắp thuộc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung đi sâu nghiên cứu lý luận về tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất và thực trạng về vấn đề này trong các doanh nghiệp xây lắp thuộc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam.
4. Phương pháp nghiên cứu
Dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng, các nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lê nin, nghiên cứu các vấn đề trong mối quan hệ ràng buộc và lôgic; kết hợp sử dụng các phương pháp kỹ thuật như so sánh, kiểm định, diễn giải, quy nạp, phương pháp thống kê, tổng hợp để phân tích, hệ thống hóa vấn đề.
5. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, tổng quan các vấn đề nghiên cứu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận án được kết cấu thành 3 chương (138 trang):
Chương 1: Lý luận về tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong các doanh nghiệp xây lắp (48 trang)
Chương 2: Thực trạng tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong các doanh nghiệp xây lắp thuộc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (42 trang)
Chương 3: Hoàn thiện tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong các doanh nghiệp xây lắp thuộc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (48 trang)
TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp nói chung và trong các doanh nghiệp Xây lắp nói riêng đã được nhiều giáo trình, tài liệu, công trình khoa học, luận án tiến sỹ và luận văn thạc sỹ kinh tế nghiên cứu.
Trong tất cả các giáo trình kế toán doanh nghiệp, kế toán tài chính và kế toán quản trị của các Trường Đại học, Cao đẳng đều có chương nghiên cứu về chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm sản xuất nói chung và sản phẩm xây lắp nói riêng. Nội dung chủ yếu của vấn đề nghiên cứu chi phí sản xuất trong các giáo trình là cung cấp những lý thuyết cơ bản, mang tính nguyên tắc về nội dung chi phí sản xuất, phương pháp kế toán chi phí sản xuất và các phương pháp tính giá thành sản phẩm, phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang . Các kiến thức này tạo điều kiện cho những người học, người nghiên cứu nắm một cách cơ bản nhất những nguyên tắc để có thể vận dụng thích hợp vào công việc thực tiễn và nghiên cứu sâu thêm.
Vì thế, việc nghiên cứu các giải pháp cụ thể để áp dụng vào thực tiễn cho một loại hình doanh nghiệp nào đó không được đề cập đến trong các giáo trình, tài liệu này. Đó cũng chính là nhiệm vụ quan trọng của những người làm công tác nghiên cứu khoa học và người làm thực tiễn.
Trong những năm qua, nhiều công trình khoa học các cấp, nhiều luận án tiến sỹ, thạc sỹ kinh tế cũng đã nghiên cứu các vấn đề về chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp. Mỗi công trình nghiên cứu vấn đề này trên các góc cạnh khác nhau và giải quyết được những yêu cầu đòi hỏi cấp thiết trong việc bổ sung thêm hay làm sáng tỏ hơn về lý luận cũng như thực tiễn công tác kế toán chi phí và giá thành sản phẩm trong các loại hình doanh nghiệp. Đặc biệt là trong các luận án tiến sỹ, thạc sỹ đã đề


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Tuấn Anh (2010), "Cung cấp xử lý và vận dụng thông tin kế toán trong các Tập đoàn kinh tế”, Tạp chí Nghiên cứu tài chính kế toán, tr.14-16.
2. Nguyễn Tuấn Anh (2011), "Công khai báo cáo tài chính của các Tập đoàn kinh tế”, Tạp chí Nghiên cứu tài chính kế toán, tr.31-33.
3. Bộ Tài chính (2006), Hệ thống kế toán doanh nghiệp, Nxb Tài chính, Hà Nội.
4. Bộ Tài chính (2008), Chế độ kế toán doanh nghiệp vừa và nhỏ, Nxb Tài chính, Hà Nội
5. Bộ Tài chính (2006), Chế độ kế toán doạnh nghịệp vừa và nhỏ, Nxb Tài chính, Hà Nội.
6. Bộ Tài chính (2008), Chuẩn mực kế toán Việt Nam, Nxb Tài chính, Hà Nội.
7. Nguyễn Tấn Bình (2009), Phân tích quản trị tài chính, Nxb Thống kê Hà Nội.
8. C.Mác (1988), Tư bản tập 1, Nxb Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
9. Nguyễn Văn Công (2009), Phân tích hoạt động kinh doanh, Nxb Kinh tế quốc dân.
10. Ngô Thế Chi, Trương Thị Thủy (2010), Giáo trình Kế toán tài chính, Nxb Tài chính.
11. Ngô Thế Chi, Nguyễn Trọng Cơ (2009), Hướng dẫn thực hành Kế toán và phân tích tài chính doanh nghiệp vừa và nhỏ, Nxb Thống kê, Hà Nội.
12. Phan Đức Dũng (2009), Kế toán quản trị, Nxb Thống kê Hà Nội.
13. Bùi Văn Dương, Võ Mạnh Hùng (2008), "Báo cáo tài chính và sự thay đổi giá cả", Tạp chí Kế toán, (72), tr.30-31.
14. Phạm Văn Đăng (2009), "Hoàn thiện hệ thống kế toán, kiểm toán Việt Nam trong quá trình phát triển và hội nhập", NCKH Kiểm toán, (19), tr.10-12.
15. Đại học Kinh tế quốc dân (2010), Lý thuyết hạch toán kế toán, Nxb Tài chính, Hà Nội.
16. Đại học Kinh tế quốc dân (2010), Giáo trình quản trị kinh doanh, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
17. Nguyễn Đình Đỗ, Trương thị Thủy (2010), Luật Kế toán và chuẩn mực kế toán, Nxb Tài chính, Hà Nội.
18. Nguyễn Thị Đông (1998), Tổ chức hạch toán kế toán, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
19. Nguyễn Thị Đông và tập thể tác giả (2009), Lý thuyết hạch toán kế toán, Nxb Tài chính, Hà Nội.
20. Hà Thị Ngọc Hà (2009), "Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam phù hợp với chuẩn mực kế toán quốc tế, góp phần tăng cường chất lượng kiểm toán", Tạp chí Nghiên cứu Tài chính kế toán, (73), tr.33-36.
21. Hệ thống kế toán Việt Nam (2006), Nxb Tài chính, Hà Nội.
22. Huyền Lợi (2009), Kế toán quản trị, Nxb Giao thông vận tải.
23. Lưu Thị Hằng Nga (2004), Hoàn thiện tổ chức kế toán quản trị trong các doanh nghiệp Dầu khí Việt Nam, Luận án tiến sĩ Đại học Kinh tế Quốc dân.
24. Nguyễn Năng Phúc (2010), Phân tích báo cáo tài chính, Nxb Kinh tế Quốc dân.
25. Đoàn Xuân Tiên (2009), Giáo trình Kế toán quản trị, Nxb Tài chính, Hà Nội.
26. Đoàn Xuân Tiên (2009), Giáo trình Nguyên lý kế toán, Nxb Tài chính, Hà Nội.
27. Lưu Đức Tuyên, Ngô Thị Thu Hồng (2011), Giáo trình Tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp, Nxb Tài chính.
28. Trương thị Thủy, Nguyễn Thị Hòa (2010), Giáo trình Kế toán xây lắp, Nxb Tài chính.
29. Hoàng Văn Tưởng (2010), Tổ chức kế toán quản trị với việc tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh trong các doanh nghiệp xây lắp Việt Nam,Luận án tiến sỹ Đại học kinh tế Quốc dân.
30. Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam, Các tài liệu báo cáo quyết toán và các tài liệu kế toán từ 2010 - 2012.