Tiến Sĩ Hoàn thiện tổ chức hạch toán kế toán nhằm tăng cường quản lý tài chính trong các đơn vị hành chính s

LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NĂM 2012

MỤC LỤC
Lời cam đoan . i
Danh mục chữ viết tắt . ii
Danh mục sơ đồ .iv
Danh mục phụ lục .v
Danh mục các biểu vii
Sanh mục các biểu đồ viii
Lời mở đầu 1

CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC HẠCH TOÁN KẾ TOÁN VỚI VIỆC TĂNG
CƯỜNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TRONG CÁC ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH SỰ
NGHIỆP 10
1.1. Tổng quan về đơn vị hành chính sự nghiệp và quản lý tài chính trong đơn
vị hành chính sự nghiệp 10
1.1.1. Khái niệm, phân loại đơn vị hành chính sự nghiệp . .10
1.1.2. Đặc điểm hoạt động của các đơn vị hành chính sự nghiệp 13
1.1.3. Đặc điểm quản lý trong các đơn vị hành chính sự nghiệp .16
1.1.4. Quản lý tài chính trong các đơn vị hành chính sự nghiệp 17
1.2. Khái niệm, căn cứ, cơ sở và nguyên tắc tổ chức hạch toán kế toán trong các
đơn vị hành chính sự nghiệp 24
1.2.1. Khái niệm tổ chức hạch toán kế toán . . 24
1.2.2. Căn cứ tổ chức hạch toán kế toán đối 26
1.2.3. Cơ sở kế toán và nguyên tắc của tổ chức hạch toán kế toán
29
1.3. Nội dung của tổ chức hạch toán kế toán với việc tăng cường quản lý
tài chính trong các đơn vị hành chính sự nghiệp . 34
1.3.1. Tổ chức bộ máy kế toán . .35
1.3.2. Tổ chức công tác kế toán . .44
1.4. Kinh nghiệm quốc tế về tổ chức hạch toán kế toán trong các đơn vị thuộc
lĩnh vực Lao động – Xã hội và bài học đối với Việt Nam .71

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HẠCH TOÁN KẾ TOÁN TRONG
CÁC ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH SỰ NGHIỆP NGÀNH LAO ĐỘNG – THƯƠNG
BINH VÀ XÃ HỘI .76
2.1. Tổng quan về các đơn vị hành chính sự nghiệp và quản lý tài chính
tại các đơn vị hành chính sự nghiệp ngành Lao động - Thương
binh và xã hội 76
2.1.1. Đặc điểm hoạt động và đặc điểm quản lý . .76
2.1.2. Đặc điểm quản lý tài chính . 80
2.2. Thực trạng xây dựng và ban hành khuôn khổ pháp lý về kế toán trong các
đơn vị hành chính sự nghiệp ngành Lao động - Thương binh vâx hội .91
2.3. Thực trạng tổ chức hạch toán kế toán trong các đơn vị hành chính
sự nghiệp ngành Lao động - Thương binh và xã hội .94
2.3.1. Thực trạng tổ chức bộ máy kế toán 94
2.3.2. Thực trạng tổ chức công tác kế toán .100
2.4. Đánh giá thực trạng tổ chức hạch toán kế toán và sự ảnh hưởng đối với
quản lý tài chính trong đơn vị hành chính sự nghiệp ngành Lao động –
Thương binh và xã hội .120
2.4.1. Ưu điểm của tổ chức hạch toán kế toán và sự tác động đến quản
lý tài chính .120
2.4.2 Những tồn tại trong tổ chức hạch toán kế toán và sự ảnh hưởng tới quản
lý tài chính .121
2.4.3. Nguyên nhân chủ yếu của những tồn tại 126

CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC HẠCH TOÁN
KẾ TOÁN NHẰM TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TRONG CÁC
ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH SỰ NGHIỆP NGÀNH LAO ĐỘNG – THƯƠNG
BINH VÀ XÃ HỘI .132
3.1. Sự cần thiết và định hướng hoàn thiện tổ chức hạch toán kế toán trong các
đơn vị hành chính sự nghiệp ngành Lao động - Thương binh và xã hội 132
3.1.1. Định hướng phát triển ngành Lao động - Thương binh và xã hội trong tương
lai . 132
3.1.2. Sự cần thiết phải hoàn thiện 134
3.1.3. Định hướng hoàn thiện . 136
3.2. Yêu cầu và nguyên tắc hoàn thiện tổ chức hạch toán kế toán trong các
đơn vị hành chính sự nghiệp ngành Lao động - Thương binh và xã hội .138
3.2.1. Yêu cầu hoàn thiện .138
3.2.2. Nguyên tắc hoàn thiện 138
3.3. Giải pháp hoàn thiện tổ chức hạch toán kế toán nhằm tăng cường quản
lý tài chính trong các đơn vị hành chính sự nghiệp ngành Lao
động - Thương binh và xã hội 139
3.3.1. Hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán 139
3.3.2. Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán . .144
3.4. Điều kiện thực hiện các giải pháp 188
3.4.1. Về phía Nhà nước và Bộ Lao động – Thương binh và xã hội .188
3.4.2. Về phía các dơn vị hành chính sự nghiệp ngành Lao động - Thương
binh và xã hội .190
Kết Luận chung 194
Danh mục tài liệu tham khảo .195
Danh mục các công trình đã công bố của tác giả .201

LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu

Mọi đơn vị hoạt động vì lợi nhuận hay phi lợi nhuận đều quan tâm đến hiệu quả thể hiện kết quả đầu ra là lớn nhất và chi phí đầu vào là thấp nhất. Để đạt được mục đích đó các nhà quản lý phải đặc biệt quan tâm đến “quản lý tài chính”, quản lý tài chính bằng các công cụ khác nhau như: hệ thống định mức, tiêu chuẩn kỹ thuật, các chính sách tài chính, quy chế, quy định của đơn vị, hệ thống thông tin hạch toán kế toán . trong đó thông tin hạch toán kế toán đóng vai trò quan trọng và không thể thiếu trong hệ thống thông tin cho việc ra quyết định của nhà quản lý các cấp. Mọi hoạt động kinh tế tài chính đều cần được phản ánh bằng các thông tin của kế toán thông qua việc thu thập, phân loại, tính toán, ghi chép, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh để cung cấp thông tin kinh tế tài chính của một đơn vị cho các đối tượng sử dụng. Đối với đơn vị hành chính sự nghiệp kế toán là phương tiện phản ánh thường xuyên, kịp thời, đầy đủ về tình hình tài sản và kết quả các hoạt động của đơn vị. Đối với Nhà nước kế toán là công cụ kiểm tra, kiểm soát quá trình lập và chấp hành dự toán thu chi. Kế toán với hai chức năng là thông tin và kiểm tra, kiểm soát đã khẳng định được vị trí và vai trò quan trọng của mình trong hoạt động quản lý.Tuy nhiên vai trò quan trọng của kế
toán chỉ phát huy tác dụng khi công tác kế toán được tổ chức khoa học, hợp lý. Công tác kế toán sẽ không chỉ là việc ghi chép phản ánh đơn thuần mà kế toán phải thực sự là hệ thống thông tin kinh tế - tài chính cung cấp chính xác, kịp thời phục vụ cho việc ra quyết định quản lý và điều hành hoạt động tài chính của đơn vị. Thông tin kế toán cung cấp sẽ là cơ sở cho việc lập dự toán thu, chi, theo dõi tình hình chấp hành dự toán và là căn cứ đánh giá kết quả thực hiện dự toán. Các thông tin này có vai trò quan trọng trong việc ra quyết định điều hành nhằm quản lý có hiệu quả nguồn thu và tình hình sử dụng kinh phí tại đơn vị nhằm tăng nguồn thu, giảm chi tiêu và do đó giảm dần sự tài trợ từ ngân sách nhà nước. Hiện nay Việt Nam đã có chế độ kế toán áp dụng cho lĩnh vực công và các quy định cụ thể về kế toán áp dụng cho các đơn vị hành chính sự nghiệp ngành Laođộng – Thương binh và xã hội. Trên thực tế thông tin kế toán đã đóng góp vai trò không nhỏ đối với công tác quản lý tài chính tại các đơn vị này. Tuy nhiên qua thực tiễn vận hành cùng với sự thay đổi trong cơ chế quản lý tài chính theo hướng hội nhập với nền tài chính và kế toán công quốc tế và đặc biệt là xu hướng cải cách tài chính công đã và đang thực hiện đã chứng tỏ thông tin kế toán, sản phẩm của tổ chức hạch toán kế toán, hiện chưa đáp ứng được các đòi hỏi ngày càng cao xét trên cả hai góc độ hiệu quả công việc kế toán và hiệu quả quản lý tài chính. Như vậy cần thiết phải có sự cải tiến, hoàn thiện tổ chức hạch toán kế toán nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại các đơn vị hành chính sự nghiệp ngành Lao động – Thương binh và xã hội. Nhận thức được tính cấp thiết này tác giả chọn đề tài “Hoàn thiện tổ chức hạch toán kế toán nhằm tăng
cường quản lý tài chính trong các đơn vị hành chính sự nghiệp ngành Lao động - Thương binh và xã hội” làm đề tài nghiên cứu cho luận án tiến sỹ của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu

Trên cơ sở hệ thống hóa lý luận về tổ chức hạch toán kế toán trong các đơn vị hành chính sự nghiệp, kết hợp với những phân tích đánh giá thực trạng tổ chức hạch toán kế toán và tác động của nó tới quản lý tài chính trong các đơn vị hành chính sự nghiệp ngành Lao động – Thương binh và xã hội luận án đưa ra các giải pháp hoàn thiện tổ chức hạch toán kế toán nhằm tăng cường quản lý tài chính trong các đơn vị này.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu của luận án là các đặc điểm, yêu cầu quản lý tài chính ngành và trên cơ sở đó đề cập công tác tổ chức hạch toán kế toán trong các đơn vị hành chính sự nghiệp Ngành Lao động - Thương binh và xã hội.