Luận Văn Hoàn thiện thể chế công vụ ở nước ta hiện nay

I. tính cấp thiết của đề tài
Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng tiếp tục khẳng
định quan điểm xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa Việt Nam. Về chính sách cán bộ và xây dựng chế độ công vụ Đại hội
đã khẳng định: “Đổi mới chính sách cán bộ và công tác quản lý cán bộ, xây
dựng chế độ công vụ rõ ràng, minh bạch, đội ngũ cán bộ, công chức có đủ
phẩm chất và năng lực gắn với chế độ hưởng thụ thoả đáng và công bằng.
Thực hiện đầy đủ nguyên tắc công khai, minh bạch, dân chủ và phục vụ dân
đối với các cơ quan và công chức nhà nước". Quan điểm này chi phối mọi
mặt đời sống công vụ cả chính sách, thể chế và thực tiễn thực hiện công vụ
của cán bộ, công chức.
Một trong những nội dung của Chương trình tổng thể cải cách hành chính
nhà nước giai đoạn 2001 - 2010 được xác định là nâng cao chất lượng hoạt
động công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức.
Thực tiễn đã chỉ ra rằng hiện nay ở nước ta hoạt động công vụ của cán bộ,
công chức còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu nền kinh tế thị
trường, xu hướng hội nhập, mở cửa, chưa bảo đảm, bảo vệ được các quyền
tự do, lợi ích hợp pháp của công dân, tình trạng tham nhũng, tình trạng
thiếu trách nhiệm kỷ luật, kỷ cương của cán bộ, công chức vẫn đang tồn tại.
Một trong những nguyên nhân của tình trạng này là do chưa có được một
hệ thống thể chế công vụ hoàn thiện và đồng bộ. Hệ thống thể chế công vụ
còn những mâu thuẫn, nhiều quan hệ công vụ chưa được điều chỉnh, hoặc
điều chỉnh một cách chung chung, thiếu cụ thể, đặc biệt về trách nhiệm của
công chức trong công vụ. Quan điểm xây dựng Nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân và xây dựng đội ngũ cán bộ, công
chức ngày một chính quy, chuyên nghiệp đòi hỏi phải hoàn thiện thể chế
công vụ ở nước ta hiện nay.
Điều 12, Hiến pháp 1992 (đã sửa đổi, bổ sung năm 2001) khẳng định
quan điểm: “Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật, không ngừng tăng
cường pháp chế xã hội chủ nghĩa. Điều này đòi hỏi mọi cơ quan nhà nước,
tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân và mọi công dân
phải nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp và pháp luật”. Để bảo đảm tăng
cường pháp chế xã hội chủ nghĩa và kỷ luật trong quản lý hành chính nhà
nước, đòi hỏi phải hoàn thiện thể chế công vụ, xác định rõ quyền, nghĩa vụ
công chức trong hoạt động công vụ.
Trong đời sống chính trị, trong khoa học hành chính ở nước ta, thuật ngữ
thể chế công vụ được sử dụng khá phổ biến nhưng nội hàm của nó chưa
được làm rõ, còn nhiều ý kiến khác nhau, thậm chí trái ngược nhau.
Để góp phần làm rõ khái niệm và nội dung của thể chế công vụ, đưa ra
những giải pháp hoàn thiện thể chế công vụ đáp ứng yêu cầu xây dựng nền
công vụ chuyên nghiệp, hiện đại, dân chủ, công khai, minh bạch, hiệu lực
và hiệu quả, đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa Việt Nam, hội nhập kinh tế khu vực và toàn cầu, đề tài Luận án tiến
sỹ: “Hoàn thiện thể chế công vụ ở nước ta hiện nay” được chọn để nghiên
cứu.