Báo Cáo Hoàn thiện quy trình công nghệ nhân giống cam Valencia (V2) và mở rộng sản xuất ở các vùng sinh thái

DỰ ÁN ĐỘC LẬP CẤP NHÀ NƯỚC
BÁO CÁO TỔNG HỢP
KẾT QUẢ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ DỰ ÁN SẢN XUẤT THỬ NGHIỆM


Mục lục ( dài 141 trang)


Nội dung Trang
Báo cáo thống kê kết quả thực hiện dự án


Chương I: Mở đầu 1
1.1. Đặt vấn đề 1
1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước 2
1.2.1. Tình hình sản xuất và tiêu thu quả có múi trên thế giới và nước ta 2
1.2.2. Một số giống cây ăn quả có múi chính trên thế giới và nước ta 7
1.2.3. Nghiên cứu về sản xuất cây giống cây ăn quả có múi 14
1.2.4. Nghiên cứu về các sâu bệnh hại phổ biến trên cây ăn quả có múi 29


Chương II: Mục tiêu, nội dung và phương pháp nghiên cứu 34
2.1. Mục tiêu 34
2.2. Nội dung 34
2.3. Phương pháp nghiên cứu 35
2.4. Phương pháp xử lý số liệu 43
Chương III: Kết quả thực hiện dự án 44
3.1. Kết quả nghiên cứu hoàn thiện quy trình nhân giống cam Valencia2(V2) 44
3.1.1. Chọn lọc, làm sạch bệnh và xây dựng vườn cây mẹ đầu dòng sạch bệnh cấp 1 45
3.1.2. Xây dựng, quản lý vườn cây mẹ cung cấp mắt ghép cho vườn ươm cấp 2 46
3.1.3. Xây dựng, quản lý vườn ươm nhân giống cam Valencia2 (V2) sạch bệnh 53
3.2. Quy trình trồng trọt giống cam Valencia2 (V2) ở các vùng sinh thái khác nhau 66
3.2.1. Điều kiện tự nhiên các vùng sinh thái 66
3.2.2. Yêu cầu sinh thái đối với cam Valencia2 (V2) 69
3.2.3. Xây dựng quy trình trồng mới giống cam Valencia2 (V2) ở các vùng sinh thái khác nhau 71


Tóm tắt các kết quả nghiên cứu 85
1. Tóm tắt quy trình nhân giống cam Valencia2 (V2) sạch bệnh greening và Tristeza 85
2. Tóm tắt quy trình trồng trọt giống cam Valencia2 (V2) ở các vùng sinh thái khác nhau 89
3.3. Kết quả đạt được của mô hình trồng mới cam Valencia2 (V2) ở các vùng sinh thái khác nhau 95
3.3.1. Mô hình trồng mới 02 ha cam Valencia2 (V2) ở vùng đồng bằng Bắc bộ (Văn Giang-Hưng Yên) 95
3.3.2. Mô hình trồng mới 10 ha cam Valencia2 (V2) ở vùng Tây Bắc (Cao Phong-Hoà Bình) 101
3.3.3. Mô hình trồng mới 10 ha cam Valencia2 (V2) trên đồi cao đất dốc ở vùng Bắc trung bộ (Công ty Nông công nghiệp 3/2 Quỳ Hợp- Nghệ An)
109
3.3.4. Mô hình trồng mới 05 ha cam Valencia2 (V2) trên đất phẳng tưới tiêu chủ động ở vùng Bắc trung bộ (Công ty Nông nghiệp Xuân Thành
Quỳ Hợp-Nghệ An) 115
3.4. Kết quả đào tạo và chuyển giao công nghệ nhân giống và sản xuất cam thương phẩm cho các vùng cam tập trung 121

Chương IV: Đánh giá dự án 124
4.1. Đánh giá mức độ khối lượng hoàn thành cơ bản của kết quả thực hiện dự án sản xuất thử nghiệm theo yêu cầu của hợp đồng 124
4.2. Đánh giá giá trị khoa học của các kết quả khoa học công nghệ của dự án 126
4.3. Đánh giá về giá trị ứng dụng, mức độ hoàn thiện của công nghệ và triển vọng ứng dụng 128
4.4. Đánh giá về tổ chức và quản lý, huy động vốn, kết quả đào tạo 134


Chương V: Kết luận và đề nghị 136
5.1. Kết luận 136
5.2. Đề nghị 136


Một số hình ảnh hoạt động của dự án 137
Tài Liệu tham khảo 146
Phụ lục xử lý số liệu thống kê trên Irristat 148

MỞ ĐẦU
1. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Việt Nam nằm ở trung tâm phát sinh của rất nhiều giống cây ăn quả có múi (Võ Văn Chi, 1997), (Phạm Hoàng Hộ, 1992), cùng với sự phân hoá của độ cao địa hình tạo nên những tiểu vùng sinh thái đa dạng, có thể phát triển được nhiều giống cây ăn quả có múi đặc sản. Diện tích trồng cây ăn quả có múi ở nước ta tăng mạnh, lên tới 87.200 ha vào năm 2005, diện tích cho sản phẩm 64.600 ha vào năm 2007, năng suất cây ăn quả có múi đạt 102.6 tạ/ha, sản lượng quả đạt 662.000 tấn năm 2007 (Bộ NN và PTNT, 2008). Cùng với nền kinh tế tăng trưởng nhanh, tiêu thụ quả có múi, nhất là cam ở nước ta tăng mạnh. Tuy vậy, bình quân tiêu thụ quả có múi trên đầu người mỗi năm ở nước ta còn rất thấp, chỉ đạt khoảng hơn 7,0 kg/người/ năm, quá thấp so với tiêu thụ bình quân khoảng 17-18 kg/ người/ năm trên thế giới và trên 40 kg/người ở Tây Âu và Bắc Mỹ (FAO, 2006). Để đạt mức tiêu thụ quả có múi trung bình trên thế giới trong 10 năm tới, nước ta phải sản xuất thêm khoảng 800.000 – 900.000 tấn quả mỗi năm, hay phải mở rộng thêm khoảng 40.000 ha trồng mới cây ăn quả có múi, trong đó chủ yếu là cam, với năng suất trung bình tối thiểu phải đạt trên 20 tấn/ ha. Muốn mở rộng diện tích ở quy mô trên, sản xuất cần khoảng 20 triệu cây giống tốt, sạch bệnh (Bộ NN và PTNT 2007).
Hiện nay, tăng trưởng về diện tích và sản lượng cây ăn quả có múi chưa bền vững, sản xuất còn rất manh mún, tự phát, chưa có quy hoạch tổng thể và định hướng lâu dài. Sản xuất có chiều hướng bấp bênh do bệnh dịch và cơ cấu giống chưa ổn định. Diện tích trồng mới tăng nhanh, nhưng diện tích phá đi hàng năm cũng không nhỏ. Với những tình hình như trên, vấn đề chọn tạo giống cây ăn quả có múi tốt, sạch bệnh, chất lượng cao, thích hợp với các vùng sinh thái khác nhau, chú trọng giống không hạt, ít hạt đang đặt ra cấp bách. Mặt khác, ở miền Bắc nước ta, các giống cam phổ biến trong sản xuất là các giống chín trung bình, thiếu giống cam chín sớm và chín muộn trong cơ cấu giống.
Giống cam Valencia-2 (V2) là giống cam ngọt mới, được công nhận chính thức là giống tạm thời ở nước ta nhờ có những đặc tính ưu việt hơn so với các giống đang trồng ở nước ta như cây khoẻ, thích nghi rộng với vùng sinh thái, chống chịu bệnh và khô hạn khá, năng suất cao, chín muộn, gần như không hạt, thu hoạch vào dịp trước và sau tết âm lịch, chất lượng nước quả cao phù hợp cho ăn tươi và chế biến. Vì vậy, giống này có lợi thế cần phát triển song vấn đề đặt ra là vùng trồng sinh trưởng, phát triển của chúng ở các vùng sinh thái có đủ điều kiện phù hợp hay không.
Chính vì tính cấp thiết của các yêu cầu nghiên cứu trên đây, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Hoàn thiện quy trình công nghệ nhân giống cam Valencia2 (V2) và mở rộng sản xuất ở các vùng sinh thái khác nhau”