Thạc Sĩ Hoàn thiện quá trình và tổ chức bộ máy kiểm toán nội bộ trong các ngân hàng thương mại Nhà nước Việt

MỤC LỤC
Trang
Phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng, biểu, sơ đồ
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUÁ TRÌNH VÀ TỔ CHỨC
BỘ MÁY KIỂM TOÁN NỘI BỘ TRONG CÁC NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI .11
1.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ KIỂM TOÁN NỘI BỘ VÀ KIỂM TOÁN
NỘI BỘ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 11
1.1.1. Bản chất kiểm toán nội bộ và kiểm toán nội bộ Ngân hàng
thương mại . 11
1.1.2. Mối quan hệ giữa quản lý, kiểm soát nội bộ và kiểm toán nội bộ . 16
1.1.3. Mục tiêu hoạt động của kiểm toán nội bộ Ngân hàng thương mại 17
1.1.4. Chức năng kiểm toán nội bộ Ngân hàng thương mại . 17
1.1.5. Nhiệm vụ kiểm toán nội bộ Ngân hàng thương mại 19
1.2. TỔ CHỨC QUÁ TRÌNH VÀ BỘ MÁY KIỂM TOÁN NỘI BỘ
TRONG CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI . 20
1.2.1. Đặc điểm hoạt động của Ngân hàng thương mại tác động tới quá
trình và tổ chức bộ máy kiểm toán nội bộ 20
1.2.2. Nguyên tắc thiết kế, đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ Ngân
hàng thương mại và ảnh hưởng tới quá trình và tổ chức bộ máy
kiểm toán nội bộ . 23
1.2.3. Nhân tố ảnh hưởng đến quá trình và tổ chức bộ máy kiểm toán
nội bộ Ngân hàng thương mại 28
1.2.4. Tổ chức quá trình kiểm toán nội bộ Ngân hàng thương mại . 29
1.2.5. Tổ chức bộ máy kiểm toán nội bộ Ngân hàng thương mại . 521.3. KINH NGHIỆM CỦA MỘT SỐ NƯỚC VỀ KIỂM TOÁN NỘI BỘ
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO
VIỆT NAM 63
1.3.1. Kinh nghiệm của một số nước về kiểm toán nội bộ Ngân hàng
thương mại . 63
1.3.2. Bài học kinh nghiệm về kiểm toán nội bộ Ngân hàng thương
mại đối với Việt Nam 68
Kết luận chương 1 70
Chương 2: THỰC TRẠNG QUÁ TRÌNH VÀ TỔ CHỨC BỘ MÁY
KIỂM TOÁN NỘI BỘ TRONG CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
NHÀ NƯỚC VIỆT NAM 72
2.1. TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI NHÀ
NƯỚC VIỆT NAM 72
2.1.1. Khái quát về hệ thống Ngân hàng thương mại Nhà nước Việt Nam . 72
2.1.2. Đặc điểm hoạt động của Ngân hàng thương mại Nhà nước
Việt Nam tác động tới quá trình và tổ chức bộ máy kiểm toán
nội bộ 77
2.2. THỰC TRẠNG QUÁ TRÌNH VÀ TỔ CHỨC BỘ MÁY KIỂM TOÁN
NỘI BỘ TRONG CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI NHÀ NƯỚC
VIỆT NAM 80
2.2.1. Môi trường pháp lý đối với lĩnh vực kiểm toán nội bộ Ngân
hàng thương mại Việt Nam 80
2.2.2. Thực trạng tổ chức quá trình kiểm toán nội bộ trong các Ngân
hàng thương mại Nhà nước Việt Nam . 82
2.2.3. Thực trạng tổ chức bộ máy kiểm toán nội bộ trong các Ngân
hàng thương mại Nhà nước Việt Nam . 105
2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG QUÁ TRÌNH VÀ TỔ CHỨC BỘ MÁY
KIỂM TOÁN NỘI BỘ TRONG CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
NHÀ NƯỚC VIỆT NAM . 119
2.3.1. Kết quả đạt được . 119
2.3.2. Hạn chế . 121
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế . 124
Kết luận chương 2 127Chương 3: HOÀN THIỆN QUÁ TRÌNH VÀ TỔ CHỨC BỘ MÁY
KIỂM TOÁN NỘI BỘ TRONG CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
NHÀ NƯỚC VIỆT NAM 129
3.1. ĐỊNH HƯỚNG HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN NỘI BỘ TRONG CÁC
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI NHÀ NƯỚC VIỆT NAM . 129
3.1.1. Định hướng phát triển hệ thống Ngân hàng thương mại Nhà
nước Việt Nam đến năm 2020 129
3.1.2. Sự cần thiết phải hoàn thiện kiểm toán nội bộ trong các Ngân
hàng thương mại Nhà nước Việt Nam . 131
3.2. QUAN ĐIỂM VÀ YÊU CẦU HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN NỘI BỘ
TRONG CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI NHÀ NƯỚC VIỆT NAM . 133
3.2.1. Quan điểm hoàn thiện kiểm toán nội bộ . 133
3.2.2. Yêu cầu hoàn thiện kiểm toán nội bộ . 135
3.3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUÁ TRÌNH VÀ TỔ CHỨC BỘ MÁY
KIỂM TOÁN NỘI BỘ TRONG CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG
MẠI NHÀ NƯỚC VIỆT NAM 138
3.3.1. Nhóm giải pháp hoàn thiện tổ chức quá trình kiểm toán nội bộ
trong các Ngân hàng thương mại Nhà nước . 138
3.3.2. Nhóm giải pháp hoàn thiện tổ chức bộ máy kiểm toán nội bộ
trong các Ngân hàng thương mại Nhà nước . 151
3.4. ĐIỀU KIỆN CƠ BẢN HOÀN THIỆN QUÁ TRÌNH VÀ TỔ CHỨC
BỘ MÁY KIỂM TOÁN NỘI BỘ TRONG CÁC NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI NHÀ NƯỚC VIỆT NAM . 164
3.4.1. Về phía cơ quan quản lý Nhà nước và Ngân hàng Nhà nước
Việt Nam . 164
3.4.2. Về phía các Ngân hàng thương mại Nhà nước 164
3.4.3. Về phía tổ chức kiểm toán nội bộ Ngân hàng thương mại Nhà nước 166
Kết luận chương 3 167
KẾT LUẬN 168
CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤCDANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Agribank : Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam
AICPA : Hiệp hội kế toán viên công chứng Hoa Kỳ
ATM : Máy rút tiền tự động
Basel : Ủy ban giám sát an toàn hoạt động ngân hàng
BCHTW : Ban chấp hành Trung ương
BĐH : Ban điều hành
BIDV : Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam
BIS : Ngân hàng thanh toán quốc tế
BKS : Ban kiểm soát
CAR : Hệ số an toàn vốn
CIS : Hệ thống thông tin máy tính
CN : Chi nhánh
CP : Chính phủ
CRO : Giám đốc quản lý rủi ro
CS : Chính sách
CSTD : Chính sách tín dụng
ĐHĐCĐ : Đại hội đồng cổ đông
DNNN : Doanh nghiệp Nhà nước
DPRR : Dự phòng rủi ro
EFT : Hệ thống chuyển tiền điện tử
ERM : Quản lý rủi ro doanh nghiệp
GAAP : Các nguyên tắc kế toán được chấp nhận phổ biến
GHTD : Giới hạn tín dụng
HĐQT : Hội đồng quản trị
HĐTV : Hội đồng thành viên
HSC : Hội sở chính
HTKSNB : Hệ thống kiểm soát nội bộ
IAF : Chức năng kiểm toán nội bộ
IAS : Chuẩn mực kế toán quốc tế
ICBC : Ngân hàng Công thương Trung Quốc
IFAC : Liên đoàn kế toán quốc tế
IFRS : Chuẩn mực quốc tế về lập và trình bày báo cáo tài chính
IIA : Học viện kiểm toán nội bộ
KH : Khách hàngKSNB : Kiểm soát nội bộ
KTNB : Kiểm toán nội bộ
KTV : Kiểm toán viên
KV : Khu vực
MHB : Ngân hàng TMCP nhà đồng bằng sông Cửu Long
MIS : Hệ thống thông tin tập trung
NCS : Nghiên cứu sinh
NĐ : Nghị định
NHNN : Ngân hàng Nhà nước
NHTM : Ngân hàng thương mại
NHTMCP : Ngân hàng thương mại cổ phần
NHTMLD : Ngân hàng thương mại liên doanh
NHTMNN : Ngân hàng thương mại Nhà nước
NHTMNN : Ngân hàng thương mại nước ngoài
PGD : Phòng giao dịch
PLN : Phân loại nợ
QĐ : Quyết định
QH : Quốc hội
RBIA : Kiểm toán nội bộ dựa vào rủi ro
ROA : Lợi nhuận trên tổng tài sản
ROE : Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu
RRKS : Rủi ro kiểm soát
RRTN : Rủi ro tác nghiệp
RRTT : Rủi ro tiềm tàng
TCKT : Tài chính kế toán
TGĐ : Tổng giám đốc
TMCP : Thương mại cổ phần
TSĐB : Tài sản đảm bảo
TT : Thông tư
UBKT : Uỷ ban kiểm toán
VAS : Chuẩn mực kế toán Việt nam
VCB : Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam
Vietinbank : Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam
XHTD : Xếp hạng tín dụngDANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu Nội dung bảng Trang
Bảng 2.1: Thị phần tài sản, tín dụng và huy động của các khối NHTM 75
Bảng 2.2: Tỷ lệ nợ xấu của 05 NHTM Nhà nước giai đoạn 2009 - 2013 76
Bảng 2.3: ROE và ROA của khối NHTMNN các năm (%) 77
Bảng 2.4: Xác định rủi ro để lập kế hoạch kiểm toán năm .87
Bảng 2.5: Bảng hướng dẫn trọng số, thang điểm và tiêu thức chấm điểm rủi ro .88
Bảng 2.6: Bảng xếp hạng rủi ro theo lĩnh vực bán lẻ 89
Bảng 2.7: Bảng xếp hạng rủi ro theo đối tượng kiểm toán (trích) .90
Bảng 2.8: Nhóm chỉ tiêu định lượng phản ánh mức độ an toàn và nhóm
phản ánh hiệu quả hoạt động (trích) 91
Bảng 2.9: Bộ chỉ tiêu định tính (trích) 91
Bảng 2.10: Tổng hợp kết quả đánh giá rủi ro lập kế hoạch kiểm toán năm .92
Bảng 2.11: Trích từ bảng hỏi đánh giá rủi ro hoạt động vốn và kinh doanh
ngoại tệ .93
Bảng 2.12: Quy trình xây dựng kế hoạch kiểm toán năm .100
Bảng 2.13: Lập kế hoạch từng cuộc kiểm toán .101
Bảng 2.14: Lập chương trình kiểm toán nội bộ 102
Bảng 2.15: Đánh giá lại rủi ro và điều chỉnh chương trình kiểm toán .103
Bảng 2.16: Lập biên bản ghi nhận kiểm toán và báo cáo kiểm toán .104
Bảng 2.17: Quy trình theo dõi, kiểm tra thực hiện kiến nghị kiểm toán 105
Bảng 3.1: Hướng dẫn nội dung đánh giá độc lập về hệ thống kiểm soát nội
bộ trong các NHTM Nhà nước 139
Bảng 3.2: Các bước đánh giá độc lập về hệ thống kiểm soát nội bộ Ngân
hàng thương mại của kiểm toán nội bộ 140
Bảng 3.3: Các thủ tục để nhận biết, đánh giá rủi ro về các sai phạm trọng
yếu do gian lận 145
Bảng 3.4: Ma trận rủi ro 148
Bảng 3.5: Chức năng kiểm toán nội bộ truyền thống và hiện đại 155
Bảng 3.6: Phân định chức năng 3 vòng bảo vệ và mối quan tâm của kiểm
toán nội bộ NHTM .157