Luận Văn Hoàn thiện hệ thống kế toán áp dụng cho Công ty TNHH Bảo hiểm Quốc tế Mỹ tại Việt Nam

1. Sự cấp thiết của đề tài

MỞ ĐẦU





Vào tháng 8 năm 1996, Tổng Công ty Bảo hiểm Việt Nam đưa ra thị trường những sản phẩm bảo hiểm nhân thọ đầu tiên đánh dấu sự ra đời của một nhánh mới trong ngành kinh doanh bảo hiểm – đó là nhánh bảo hiểm Nhân thọ.




Tiếp theo đó là sự ra đời của Công ty bảo hiểm nhân thọ 100% vốn nước ngoài đầu tiên Prudential, và các liên doanh bảo hiểm Bảo Minh – CMG và Chinfon Manulife (bây giờ là Manulife) đã làm nên một bước chuyển hết sức mạnh mẽ trong thị trường bảo hiểm nhân thọ. Sự góp mặt của các công ty bảo hiểm 100% vốn nước ngoài và các doanh nghiệp bảo hiểm một bên là đối tác Việt Nam và một bên là đối tác từ các nước có nền tài chính và dịch vụ phát triển đã tạo cho thị trường bảo hiểm Việt Nam một sắc thái mới, năng động hơn.




Đối với hoạt động bảo hiểm nhân thọ, chỉ trong một thời gian rất ngắn hoạt động bảo hiểm nhân thọ được đánh giá là phát triển nhanh tại thị trường Việt Nam. Có thể nói đây là một lĩnh vực hoạt động tạo ra thói quen mới trong dân cư – thói quen kế hoạch hóa tài chính dài hạn của mỗi gia đình, là một kênh huy động vốn dài hạn để đầu tư trở lại cho nền kinh tế rất có hiệu quả, bên cạnh các hình thức tiết kiệm khác tại Việt Nam. Nếu nhìn vào mức thu nhập bình quân tính theo đầu người ở một số tỉnh, đặc biệt là các tỉnh miền núi, không ai có thể nghĩ rằng bảo hiểm nhân thọ có thể triển khai ở những khu vực này. Nhưng với những sản phẩm bảo hiểm phù hợp, phương thức khai thác và thu phí bảo hiểm thích ứng, các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ đã thành công. Năm 2002, gần 6.000 tỷ đồng đã được đầu tư trở lại cho nền kinh tế từ hoạt động bảo hiểm nhân thọ, làm cho ngành kinh doanh bảo hiểm trở thành một tác nhân quan trọng của việc hình thành và phát triển thị trường vốn ở Việt Nam.




Một điểm không kém phần quan trọng, có ý nghĩa đặc biệt đối với xã hội đó là chỉ trong một thời gian rất ngắn, số việc làm mà bảo hiểm nhân thọ tạo ra lên tới trên 74.494 người, trong đó trên 70.568 đại lý chuyên nghiệp, có hàng nghìn người đại lý giỏi có thu nhập trên 10 triệu đồng/tháng. Đây là đóng góp hữu hiệu của ngành bảo hiểm trong bối cảnh số lượng người chưa có việc làm ở nước ta đang có











xu hướng tăng lên. Với sự phát triển đó, nghề tư vấn bảo hiểm có tên trong danh mục nghề nghiệp ở nước ta.




Bên cạnh đó hoạt động kinh doanh bảo hiểm nói chung và bảo hiểm nhân thọ nói riêng được coi là một hoạt động đặc thù thuộc lĩnh vực tài chính, tín dụng, tiền tệ. Bảo hiểm là một kênh tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc huy động vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế quốc dân. Bảo hiểm còn là một lĩnh vực tài chính ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình tài chính cá nhân của hàng triệu người trong xã hội và vì thế ảnh hưởng đến tình hình tài chính và sự ổn định của nền kinh tế quốc gia. Do đó công tác kế toán trong một doanh nghiệp bảo hiểm đóng vai trò rất quan trọng. Nó là nguồn cung cấp thông tin hữu ích và trung thực, giúp cho các nhà quản lý doanh nghiệp đánh giá được tình hình hoạt động kinh doanh của công ty và có những phương án sử dụng nguồn vốn hiệu quả để có thể đảm bảo được khả năng thanh toán cho những người tham gia bảo hiểm. Ngoài ra công tác kế toán còn giúp cho các cơ quan chức năng có thể kiểm soát được tình hình tài chính của các doanh nghiệp bảo hiểm, từ đó đề ra những biện pháp kịp thời và hợp lý nhằm đảm bảo quyền lợi cho những người tham gia mua bảo hiểm.




Với những đặc điểm và yêu cầu quản lý đặc thù như trên, ngày 31 tháng 12 năm
1996, Bộ Tài chính đã có Quyết định số 1296 TC/QĐ/CĐKT ban hành Hệ thống Chế độ kế toán áp dụng cho các doanh nghiệp bảo hiểm. Sau đó cùng với sự ra đời của Luật Kinh doanh bảo hiểm (số 24/2000/QH 10 ngày 09/12/2000) và một số Nghị định và Thông tư có liên quan đến hoạt động kinh doanh bảo hiểm, đồng thời để đáp ứng yêu cầu quản lý kinh tế, tài chính của các doanh nghiệp bảo hiểm, Bộ Tài chính đã ra Quyết định số 150/2001/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2001 về việc sửa đổi và bổ sung Chế độ kế toán doanh nghiệp bảo hiểm số 1296
TC/QĐ/CĐKT.




Mặc dù việc sửa đổi này giúp cho các công ty bảo hiểm có thể áp dụng chế độ kế toán vào trong công tác quản lý và thực hành kế toán dễ dàng hơn, nhưng nó vẫn còn bộc lộ một số nhược điểm không thích hợp với hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm. Do đó cần phải tiến hành điều chỉnh và hoàn thiện hơn nữa hệ thống kế toán dành cho các doanh nghiệp bảo hiểm nói chung và bảo hiểm nhân thọ nói riêng.











Đề tài luận văn cao học “Hoàn thiện hệ thống kế toán áp dụng cho Công ty TNHH Bảo hiểm Quốc tế Mỹ tại Việt Nam” đã được nghiên cứu nhằm đáp ứng yêu cầu trên.




2. Mục đích của luận văn




Mục đích của luận văn hệ thống hóa các vấn đề lý luận liên quan đến bảo hiểm nhân thọ và kế toán bảo hiểm nhân thọ. Đồng thời cũng nêu lên thực trạng của hệ thống kế toán bảo hiểm nhân thọ tại Công ty bảo hiểm nhân thọ Mỹ (AIA) ở Việt Nam. Bên cạnh đó luận văn cũng đề ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống báo cáo tài chính dành cho công ty bảo hiểm nhân thọ.




3. Phạm vi nghiên cứu




- Nghiên cứu và hoàn thiện hệ thống kế toán dành riêng cho bảo hiểm nhân thọ chứ không nghiên cứu đến hệ thống kế toán cho bảo hiểm phi nhân thọ.




- Do phạm vi nghiên cứu của đề tài và để đảm bảo tính khả thi của các giải pháp đề ra, luận văn chỉ tập trung nghiên cứu và hoàn thiện hệ thống báo cáo tài chính, tài khoản và trình tự hạch toán một số nghiệp vụ đặc thù cho hoạt động bảo hiểm nhân thọ.




4. Bố cục của luận văn




Luận văn bao gồm ba chương:




Chương 1: Tổng quan về kế toán bảo hiểm nhân thọ
Chương 2: Tình hình thực tế về công tác kế toán tại công ty AIA Việt nam Chương 3: Giải pháp hoàn thiện hệ thống kế toán bảo hiểm nhân thọ tại công ty AIA Việt nam











KẾT LUẬN CHUNG




Hiện nay ngành kinh doanh bảo hiểm nói chung và bảo hiểm nhân thọ nói riêng đang có xu hướng phát triển mạnh mẽ ở nước ta. Hoạt động bảo hiểm ngày càng trở nên phổ biến trong đời sống hàng ngày của người dân. Thị trường Việt Nam vẫn luôn được đánh giá là thị trường tiềm năng của các công ty bảo hiểm nhân thọ do dân số đông và số lượng người có hợp đồng bảo hiểm còn rất thấp, do đó ngành bảo hiểm nhân thọvẫn còn có nhiều cơ hội để phát triển. Để có thể đáp ứng được yêu cầu phát triển của ngành kinh doanh bảo hiểm thì cần phải có một hệ thống kế toán hoàn chỉnh phù hợp với hoạt động kinh doanh bảo hiểm và các nguyên tắc, chuẩn mực của kế toán ở Việt Nam cũng như trên thế giới.




Luận văn cao học về đề tài “Hoàn thiện hệ thống kế toán áp dụng cho công ty bảo hiểm quốc tế Mỹ” (AIA Việt Nam) được xây dựng trên cơ sở đưa ra những khái niệm chung về bảo hiểm nhân thọ và một số đặc điểm của kế toán bảo hiểm nhân thọ. Đồng thời nó cũng trình bày lịch sử hình thành và phát triển của chế độ kế toán doanh nghiệp bảo hiểm và tình hình thực tế khi áp dụng chế độ kế toán tại công ty AIA Việt Nam. Dựa trên tình hình thực tế đó, luận văn đã đề ra một số giải pháp để hoàn thiện hệ thống kế toán áp dụng cho công ty AIA Việt Nam nói riêng và cho ngành kinh doanh bảo hiểm nhân thọ nói chung. Do có sự hạn chế về thời gian và nội dung của đề tài lại rộng, nên các giải pháp đưa ra có thể vẫn có những thiếu sót và chưa giải quyết được hết các vấn đề của công tác kế toán bảo hiểm nhân thọ.




Đề tài về chế độ kế toán áp dụng cho các doanh nghiệp bảo hiểm vẫn còn cần phải nghiên cứu rộng hơn và sâu hơn cho toàn ngành bảo hiểm chứ không phải chỉ riêng cho bảo hiểm nhân thọ, nhằm tăng cường tính hoàn thiện và phát triển của hệ thống kế toán để có thể theo kịp đà phát triển của ngành kinh doanh bảo hiểm. Đồng thời cũng giúp cho chế độ kế toán bảo hiểm ngày đến gần với các chuẩn mực và thông lệ kế toán quốc tế.