Tiến Sĩ Hoàn thiện cơ chế pháp lý nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước ở Việt Nam

Đề tài luận án: Hoàn thiện cơ chế pháp lý nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước ở Việt Nam

Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật

Mã số: 62.38.01.01

Họ và tên NCS: Nguyễn Quang Anh

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Trần Ngọc Đường

Cơ sở đào tạo: Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh



TÓM TẮT NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN

1. Cơ chế pháp lý nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước là tổng thể hợp thành của các yếu tố thể chế, thiết chế và các điều kiện bảo đảm có mối quan hệ hữu cơ, tương tác lẫn nhau nhằm xác lập các quyền và khả năng để nhân dân kiểm soát có hiệu quả quyền lực nhà nước.

2. Cơ chế pháp lý nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước ở Việt Nam hiện nay còn có những hạn chế: (1) Về thể chế: Các quy định trong hiến pháp, pháp luật về trách nhiệm công khai, minh bạch của nhà nước còn thiếu đồng bộ, không đầy đủ; các quyền của công dân kiểm soát quyền lực nhà nước chưa được luật hóa đầy đủ, kịp thời. (2) Về thiết chế: Các tổ chức của nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước chưa được luật của Nhà nước quy định đầy đủ, bộ máy còn cồng kềnh, hoạt động còn hình thức, hành chính hóa. (3) Về các yếu tố bảo đảm: Môi trường dân chủ, pháp quyền của đất nước chưa hoàn thiện, trong thực tế còn nhiều biểu hiện vi phạm quyền làm chủ của nhân dân; điều kiện kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn, ý thức chính trị, pháp luật của nhân dân còn nhiều hạn chế.

3. Để tiếp tục hoàn thiện cơ chế pháp lý nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước cần thực hiện các giải pháp sau: (1) Đổi mới các thể chế cấu thành cơ chế pháp lý nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước từ thể chế bảo vệ hiến pháp, thể chế về sự lãnh đạo của Đảng đến các thể chế về các chủ thể thực hiện kiểm soát quyền lực nhà nước của nhân dân. (2) Đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động của thiết chế cấu thành cơ chế bao gồm: Đảng, Mặt trận, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, xã hội - nghề nghiệp, các phương tiện truyền thông đại chúng, các thiết chế dân chủ ở cơ sở để nhân dân trực tiếp và gián tiếp kiểm soát quyền lực nhà nước. (3) Tăng cường các yếu tố bảo đảm về chính trị, pháp lý, kinh tế xã hội và mối quan hệ giữa các yếu tố để cơ chế vận hành có hiệu quả.





BRIEF INFORMATION ON THE CONTRIBUTION OF DOCTORAL THESIS

Title: Improving Legal Mechanism on People’s Control of State Power in Vietnam

Field of Study: Theory and history of state and law Code: 62.38.01.01

PhD Candidate: Nguyen Quang Anh

Supervisor: Prof. Dr. Tran Ngoc Duong

Training Institution: Ho Chi Minh National Academy of Politics

SUMMARY OF THE MAJOR CONCLUSIONS

1. Legal mechanism on people’s control of state power is a composition of the institutional, organizational factors, and conditions ensuring their interactive relationships with each other in order to establish rights and enable ability for people to have effective control of state power.

2. There are some limitations in the legal mechanism on people’s control of state power in Vietnam today: (1) In term of institutions, the provisions in the constitution and laws on accountability and transparency of State still lack of synchronization and incomplete; the right of citizens to control state power has not been fully and timely codified. (2) In term of organizations, there is a lack of legal provisions on the organization of people's control of state power. The current organizations are complicated in the mechanism, formality and administrationalization in activities. (3) In term of ensuring elements, democratic environment and the rule of law of the country is incomplete. In fact, there are still many violations of people’s rights to be his/her own master; there are also difficulties in socio-economic conditions and limitations in political and legal awareness.

3. To further improve legal mechanism on people’s control of state power, the following solutions should be consider: (1) Reforming institutions that constitute legal mechanisms on people’s control of state power including institution for constitutional protection, institutions of the leadership of the Party, institutions on actors participating in people’s control of state power. (2) Reforming the organization and method of operation of institutions forming the mechanism including Party, Fatherland Front, political-social organizations, social-professional associations, mass media, democratic institutions at the grassroots level for the people directly and indirectly control of state power. (3) Enhancing political, legal, social and economic elements and the relations between these elements for the mechanism operates effectively.