Thạc Sĩ Hoàn thiện cho vay ngoại tệ đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu tại Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Ngo

LỜI MỞ ĐẦU


1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:

Trong thời đại ngày nay, với trình độ phát triển cao của nền kinh tế - xã hội, thị
trường ngày càng mở rộng và phát triển theo mối quan hệ kinh tế khu vực và quốc tế -
Đây là điều kiện môi trường thuận lợi để các hoạt động sản xuất kinh doanh nói chung và
hoạt động ngân hàng nói riêng phát triển.
Cùng với chính sách thu hút vốn đầu tư nước ngoài của tỉnh Đồng Nai, hoạt động
xuất nhập khẩu của khu vực này phát triển khá mạnh so với các khu vực còn lại của nền
kinh tế và đóng góp một phần đáng kể vào sự phát triển của tỉnh nhà. Nhu cầu vay vốn
bằng ngoại tệ của các DN XNK trên địa bàn cũng rất lớn; đặc biệt, trong giai đoạn đầu tư
xây dựng cở sở hạ tầng, mua sắm thiết bị như thời gian qua. Ngoài ra, công nghiệp sản
xuất ngành phụ trợ của Việt Nam vẫn chưa phát triển nên nhu cầu nhập khẩu nguyên
nhiên liệu đầu vào vẫn còn khá lớn, kim ngạch nhập khẩu của tỉnh Đồng Nai trong thời
gian qua không ngừng gia tăng.
Đồng thời, dư nợ cho vay bằng ngoại tệ của chi nhánh NHNT Đồng Nai cũng theo
đó mà tăng liên tục. Bắt đầu từ năm 2004-nay, dư nợ cho vay ngoại tệ của chi nhánh vượt
mức dư nợ cho vay VND và cũng như các NHTM VN khác, thu nhập từ hoạt động cho
vay của chi nhánh NHNT ĐN mang lạị hơn 80% thu nhập cho ngân hàng.
Mặc dù trong thời gian tới, Chi nhánh NHNT ĐN phát triển theo định hướng của
NHNT VN là phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ, mở rộng đối tượng cho vay là các
DNVVN. Nhưng điều này không có nghĩa là NHNT ĐN hạn chế cho vay mà mở rộng
thêm đối tượng cho vay, không tập trung cho vay vào khách hàng lớn. Và với thế mạnh
của Tỉnh ĐN về thu hút vốn đầu tư nước ngoài, DN hoạt động XNK trên địa bàn tỉnh đa
dạng và phong phú, cho vay nói chung và cho vay ngoại tệ nói riêng của chi nhánh sẽ vẫn
đặt ra kế hoạch tăng trưởng. Tuy nhiên, hiện nay công tác cho vay ngoại tệ tại chi nhánh
vẫn còn một số tồn tại liên quan đến công tác huy động ngoại tệ, các quy trình thẩm định
cho vay, hệ thống xếp hạn tín dụng, công tác marketing, Chính vì vậy, tôi đã chọn đề
tài:”Hoàn thiện cho vay ngoại tệ đối với DN XNK trên địa bàn tỉnh Đồng Nai” làm đề tài
tốt nghiệp của mình. Đây là một đề tài tập trung nghiên cứu cụ thể một mảng cho vay
ngoại tệ của NHNT ĐN, tìm hiểu các nhân tố ảnh hưởng đến cho vay ngoại tệ, đánh giá
những tồn tại của hoạt động cho vay ngoại tệ để từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện hoạt
động này.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
Đề tài nghiên cứu giải quyết 3 vấn đề cơ bản như sau:
 Một là, tìm hiểu cơ sở lý luận về cho vay ngoại tệ đối với DN XNK tại NHTM và
các nhân tố ảnh hưởng đến cho vay ngoại tệ trong giai đoạn hội nhập quốc tế.
 Hai là, phân tích tình hình hoạt động kinh doanh giai đoạn 2001-2007 của chi
nhánh NHNT ĐN. Đồng thời, phân tích các nhân tố tác động đến cho vay ngoại tệ
tại NHNT ĐN.
 Ba là, trên cơ sở nghiên cứu thực tế tình hình cho vay ngoại tệ tại NHNT ĐN,
đánh giá những thành tựu đạt được cũng như những tồn tại và các nguyên nhân
tồn tại để đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện cho vay ngoại tệ tại
NHNT ĐN.
3. ĐỐI TưỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU:
 Đối tượng nghiên cứu:
- Lý luận về cho vay ngoại tệ và các nhân tố ảnh hưởng đến cho vay ngoại tệ đối với
các DN XNK tại NHTM.
- Đánh giá thực trạng cho vay ngoại tệ đối với DN XNK tại NHNT ĐN.
- Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng về hoạt động cho vay ngoại tệ tại NHNT ĐN sẽ
đề xuất các giải pháp hoàn thiện cho vay ngoại tệ tại chi nhánh NHNT ĐN
 Phạm vi nghiên cứu:
Nghiên cứu hoạt động cho vay ngoại tệ tại Chi nhánh NHNT ĐN từ năm 2001 đến
30/6/2008.
4. PHưƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
Sử dụng phương pháp duy vật biện chứng kết hợp với phương pháp nghiên cứu
thống kê, so sánh, phân tích đi từ cơ sở lý thuyết đến thực tiễn nhằm giải quyết và
làm sáng tỏ mục đích đặt ra trong luận văn.
5. KẾT CẤU LUẬN VĂN:

Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, luận văn được chia làm 3 chương, cụ thể:

Chương 1: Cơ sở lý luận về cho vay ngoai tệ đối với Dn XNK tại các NHTM

Chương 2: Thực trạng về hoạt động cho vay ngoại tệ đối với DN XNK tại NHNT ĐN

Chương 3: Định hướng và giải pháp hoàn thiện cho vay ngoại tệ đối với DN
XNK tại NHNT ĐN

Về mặt nhận thức, tôi cho rằng đề tài này liên quan đến nhiều các yếu tố kinh tế vĩ
mô, các chính sách điều hành của nền kinh tế quốc gia cũng như những biến động của
nền kinh tế thế giới. Do vậy, để làm nổi bật các vấn đề của đề tài cần rất nhiều công sức
và thời gian. Với khả năng của bản thân và thời gian nghiên cứu có giới hạn, đề tài này
không tránh được những sai sót và vẫn còn một hạn chế chưa cập nhập được kinh nghiệm
cho vay ngoại tệ tại các Ngân hàng nước ngoài. Rất mong quý thầy cô và đồng nghiệp có
ý kiến góp ý để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn và phù hợp với thực tiễn hơn.


MỤC LỤC

Trang
CHưƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHO VAY NGOAI TỆ ĐỐI VỚI DN
XNK TAI NHTM . 1
1.1. VAI TRÒ CỦA CHO VAY NGOẠI TỆ 1
1.1.1. Đối với sự phát triển nền kinh tế . 1
1.1.2. Đối với NHTM 2
1.1.3. Đối với DN XNK . 3
1.2. CÁC HÌNH THỨC CHO VAY NGOẠI TỆ CHỦ YẾU . 4
1.2.1. Căn cứ vào phương thức tài trợ XNK 4
1.2.2. Căn cứ vào thời gian cho vay 5
1.2.3. Căn cứ vào tính chất luân chuyển của vốn 6
1.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HưỞNG ĐẾN CHO VAY NGOẠI TỆ TẠI NHTM VN . 6
1.3.1. Chính sách TGHĐ . 6
1.3.2. Chính sách XNK 8
1.3.3. Chính sách tín dụng của NHTM 9
1.3.4. Môi trường kinh tế . 11
1.3.4.1.Trong nước . 11
1.3.4.2. Ngoài nước 13
1.4. RỦI RO TRONG CHO VAY NGOẠI TỆ TẠI CÁC NHTM VN 13
1.4.1. Khái niệm về rủi ro tín dụng: . 13
1.4.2. Nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng 15
1.4.2.1. Nguyên nhân từ phía NH . 15
1.4.2.2. Nguyên nhân từ phía người vay . 16
1.4.2.3. Nguyên nhân khách quan từ môi trường bên ngoài . 16
KẾT LUẬN CHưƠNG 1 17
CHưƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ HOẠT ĐỘNG CHO VAY NGOẠI TỆ ĐỐI
VỚI DN XNK TẠI VCB ĐỒNG NAI . 18
2.1. TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI TỈNH ĐỒNG NAI 18
2.2. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN VCB 20
2.3. VÀI NÉT VỀ VCB ĐN VÀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
TRONG GIAI ĐOẠN 2001-2007 21
2.3.1. Giới thiệu vài nét về VCB Đồng Nai . 21
2.3.2. Kết quả họat động kinh doanh trong giai đoạn 2001-2007 . 22
2.3.2.1. Công tác huy động vốn 22
2.3.2.2. Công tác tín dụng 23
2.3.2.3. Hoạt động dịch vụ . 24
2.3.2.4. Kết quả kinh doanh . 26
Nguồn: Vietcombank ĐN . 26
2.4. THỰC TRẠNG CHO VAY NGOẠI TỆ ĐỐI VỚI DN XNK TẠI VCB
ĐỒNG NAI . 27
2.4.1. Tình hình cho vay ngoại tệ tại VCB Đồng Nai . 27
2.4.2. Các hình thức cho vay ngoại tệ tại VCB Đồng Nai . 30
2.4.2.1. Căn cứ vào thời gian cho vay . 30
2.4.2.2. Căn cứ vào đối tượng DN XNK 33
2.4.3. Các nhân tố ảnh hưởng chủ yếu đến cho vay ngoại tệ tại VCB Đồng Nai . 34
2.4.3.1. Chính sách thu hút DN có vốn đầu tư và chính sách khuyến khích XK
của tỉnh Đồng Nai được thực hiện . 34
2.4.3.2. Chính sách điều hành nền kinh tế của Nhà nước . 35
2.4.3.3. Chính sách lãi suất cho vay USD so với VND tại VCB Đồng Nai . 40
2.4.3.4. Chính sách cho vay có đảm bảo của VCB Đồng Nai 42
2.4.3.5. Các nhân tố khác . 43
2.5. ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH CHO VAY NGOẠI TỆ ĐỐI VỚI DN XNK TẠI
VCB ĐỒNG NAI 48
2.5.1. Những thành tựu đạt được . 48
2.5.2. Một số tồn tại . 56
2.5.2.1. Công tác huy động ngoại tệ còn nhiều hạn chế 56
2.5.2.2. Các hình thức cho vay còn đơn điệu . 56
2.5.2.3. Quy trình cho vay còn một số vướng mắc . 57
2.5.2.4. Công tác kiểm tra sử dụng vốn vay và tài sản đảm bảo còn mang
tính hình thức . 57
2.5.2.5. Các công cụ phòng chống rủi ro cho vay ngoại tệ, các công cụ phái
sinh, vẫn chưa triển khai tại chi nhánh. . 58
2.5.2.6. Thiếu thông tin về ngành nghề kinh doanh của khách hàng . 58
2.5.2.7. Thiếu bộ hợp đồng soạn thảo bằng tiếng Anh 59
2.5.2.8.Mô hình chấm điểm XHTD DN tại chi nhánh còn khá phức tạp . 59
2.5.2.9. Trình độ một số nhân viên tín dụng còn hạn chế về ngoại ngữ và kiến
thức pháp luật 60
2.5.2.10. Công tác tiếp thị chưa hiệu quả 61
2.6. NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN SỰ TỒN TẠI TRONG CHO VAY NGOẠI
TỆ ĐỐI VỚI DN XNK TẠI VCB ĐỒNG NAI . 61
2.6.1. Nguyên nhân từ phía khách hàng 61
2.6.2 Nguyên nhân từ phía NH 63
2.6.3 Nguyên nhân từ môi trường kinh doanh . 64
CHưƠNG 3: ĐỊNH HưỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHO VAY
NGOẠI TỆ ĐỐI VỚI DN XNK TẠI VCB ĐỒNG NAI . 67
3.1. MỤC TIÊU VÀ ĐỊNH HưỚNG PHÁT TRIỂN XNK TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
ĐỒNG NAI 67
3.1.1 Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2005-2010 . 67
3.1.2. Mục tiêu và định hướng phát triển XNK trên địa bàn Tỉnh Đồng Nai 67
3.2. ĐỊNH HưỚNG CHO VAY NGOẠI TỆ CỦA NHNN TRONG THỜI GIAN
TỚI 68
3.3. ĐỊNH HưỚNG PHÁT TRIỂN CỦA VCB TRONG THỜI GIAN TỚI . 69
3.3.1. VCB phát triển thành tập đoàn tài chính . 69
3.3.2. Phát triển mảng dịch vụ ngân hàng bán lẻ . 70
3.3.3. Hoạt động tín dụng phát triển theo hướng đảm bảo mục tiêu chất lượng,
an toàn, giảm mạnh nợ tồn động, xử lý thu hồi nợ quá hạn. . 72
3.4. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHO VAY NGOẠI TỆ ĐỐI VỚI DN XNK
TẠI VCB ĐỒNG NAI 72
3.4.1. Giải pháp huy động vốn bằng ngoại tệ 72
3.4.2. Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay ngoại tệ đối với DN XNK 74
3.4.2.1.Hoàn thiện công tác thẩm định cho vay . 74
3.4.2.2. Tăng cường kiểm soát quá trình cho vay 75
3.4.2.3. Giải pháp phát triển khách hàng và thị trường 76
3.4.2.4. Hoàn thiện hệ thống XHTD nội bộ . 76
3.4.2.5. Xây dựng chính sách cho vay thế chấp tài sản đối với từng đối tượng
khách hàng theo xếp hạng tín dụng . 77
3.4.2.6. Gắn kết các công cụ phái sinh với cho vay ngoại tệ . 78
3.4.2.7. Chuẩn hóa các hợp đồng bằng tiếng Anh . 80
3.4.2.8. Giải pháp đa dạng hóa các loại hình cho vay bằng ngoại tệ 80
3.4.3. Giải pháp nâng cao trình độ của cán bộ ngân hàng . 81
3.5. KIẾN NGHỊ ĐỐI VỚI CHÍNH PHỦ, NHNN VÀ VCB . 81
3.5.1. Đối với chính phủ 81
3.5.2. Đối với Ngân hàng nhà nước . 82
3.5.3. Đối với VCB 83
KẾT LUẬN . 84
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


CÁC CHỮ VIẾT TẮT DÙNG TRONG LUẬN VĂN

1. TCTD Tổ chức tín dụng
2. NH Ngân hàng
3. NHNN Ngân hàng nhà nước.
4. VCB Ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam
5. VCB ĐN Ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Đồng Nai.
6. HSC Hội sở chính
7. NHTM Ngân hàng thương mại.
8. NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần
9. DN Doanh nghiệp
10. XNK Xuất nhập khẩu
11. XK Xuất khẩu
12. NK Nhập khẩu
13. NQH Nợ quá hạn.
14. P. QHKH Phòng Quan hệ khách hàng
15. P. QLN Phòng Quản lý nợ
16. P. QLRR Phòng Quản lý rủi ro
17. XHTD Xếp hạng tín dụng
18. KCN Khu công nghiệp
19. PGD phòng giao dịch
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ


Biểu đồ 1.1: Huy động địa phương – trung ương quy VND 23
Biểu đồ 1.2: Cơ cấu cho vay ngắn hạn – trung dài hạn 24
Biểu đồ 1.3: Doanh số thanh toán xuất nhập khẩu 25
Biểu đồ 1.4: Doanh số mua bán ngoại tệ 26
Biểu đồ 1.5: Tình hình thu nhập – chi phí – lợi nhuận 26
Biểu đồ 2.1: Dư nợ cho vay ngoại tệ theo ngành nghề 27
Biểu đồ 2.2: Cơ cấu tín dụng theo thành phần kinh tế năm 2007 28
Biểu đồ 2.3: Diễn biến nợ quá hạn từ năm 2001 đến năm 2007 29
Biểu đồ 2.4: Cơ cấu cho vay ngắn hạn USD-VND 31
Biểu đồ 2.5: Cơ cấu cho vay TDH USD-VND 32
Biểu đồ 2.6: Cơ cấu cho vay USD ngắn hạn –TDH 32