Chuyên Đề Hóa học biển

HOÁ HỌC BIỂN
Giáo trình dùng cho sinh viên ngành Hải dương học

Giáo trình dài 149 trang
MỤC LỤC.
LỜI GIỚI THIỆU 5
Chương 1. THÀNH PHẦN HOÁ HỌC NƯỚC BIỂN . 6
1.1 ĐẶC ĐIỂM CHUNG THÀNH PHẦN HOÁ HỌC NƯỚC BIỂN . 6
1.1.2 Những nét đặc thù thành phần hoá học nước biển . 9
1.1.3 Phân loại nước biển theo thành phần hoá học 12
1.1.4 Biểu diễn nồng độ các hợp phần hoá học trong nước biển 13
1.2. CÁC NGUỒN ĐẦU TIÊN TẠO NÊN THÀNH PHẦN HOÁ HỌC NƯỚC BIỂN . 18
1.2.1 Quá trình tiến triển của khí quyển hành tinh và nguồn gốc các anion trong nước biển 19
1.2.2. Quá trình phong hoá đất đá và nguồn gốc cation trong nước biển . 23
1.3 TƯƠNG TÁC HOÁ HỌC CỦA BIỂN . 26
1.3.1 Vai trò vòng tuần hoàn nước hành tinh đối với tương tác hoá học của biển 27
1.3.2 Tương tác hoá học biển-khí quyển . 28
1.3.3 Tương tác hoá học biển-thạch quyển . 32
1.3.4 Tương tác hoá học biển-sinh quyển . 34
Chương 2. CÁC ION CHÍNH VÀ ĐỘ MUỐI NƯỚC BIỂN . 39
2.1 CÁC ION CHÍNH TRONG NƯỚC BIỂN . 39
2.1.1 Khái niệm chung 39
2.1.2 Dạng tồn tại của các ion chính . 39
2.1.3 Quy luật cơ bản của Hoá học biển . 40
2.2 ĐỘ MUỐI VÀ ĐỘ CLO CỦA NƯỚC BIỂN 42
2.2.1 Khái niệm độ muối và độ Clo 42
2.2.2 Quan hệ định lượng giữa độ Clo, độ muối và một số đặc trưng vật lý của nước biển 44
2.2.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến độ muối nước biển 46
2.2.4 Phân bố và biến đổi độ muối trong đại dương . 48
Chương 3. CÁC KHÍ HOÀ TAN TRONG NƯỚC BIỂN 56
3.1 QUY LUẬT CHUNG HOÀ TAN CÁC KHÍ TỪ KHÍ QUYỂN VÀO NƯỚC BIỂN . 56
3.2 KHÍ ÔXY HOÀ TAN . 58
3.2.1 Các nguồn cung cấp và tiêu thụ Ôxy hoà tan trong biển . 59
3.2.2 Phân bố Ôxy hoà tan trong lớp nước mặt đại dương . 61
3.2.3 Phân bố Ôxy theo độ sâu 62
3.2.4 Những biến đổi Ôxy hoà tan theo thời gian . 66
3.3 KHÍ CACBONÍC HOÀ TAN . 68
3.4. KHÍ NITƠ HOÀ TAN . 71
3.5 KHÍ SUNFUHYDRO VÀ CÁC KHÍ KHÁC . 72

3.5.1 Khí Sunfuhydro hoà tan . 72
3.5.2 Các khí khác . 74
Chương 4. HỆ CACBONAT CỦA BIỂN . 76
4.1 ION HYDRO VÀ TRỊ SỐ PH CỦA NƯỚC BIỂN . 76
4.1.1 Sự phân ly của nước và khái niệm về trị số pH . 76
4.1.2 Ion Hydro trong nước biển và ý nghĩa của nó . 78
4.1.3 Sự phân bố và biến đổi pH trong biển 83
4.2 ĐỘ KIỀM NƯỚC BIỂN . 87
4.2.1 Khái niệm độ kiềm nước biển và ý nghĩa của nó . 87
4.2.2 Độ kiềm chung của nước biển 89
4.2.3. Độ kiềm Borac 90
4.3 HỆ CACBONAT . 91
4.3.1 Giới thiệu chung . 91
4.3.2. Quan hệ định lượng giữa các tiểu phần của hệ Cacbonat . 93
4.3.3 Khái quát về sự bão hoà cácbonat Canxi trong biển 97
Chương 5. CÁC HỢP CHẤT DINH DƯỠNG VÔ CƠ VÀ CÁC NGUYÊN TỐ
VI LƯỢNG TRONG BIỂN 100
5.1 CÁC HỢP CHẤT DINH DƯỠNG PHỐTPHO VÔ CƠ 100
5.1.1 Dạng tồn tại các hợp chất Phốtpho trong nước biển 100
5.1.2 Vai trò của các hợp chất dinh dưỡng Phốtpho vô cơ hoà tan trong
nước biển . 102
5.1.3 Các nguồn tiêu thụ và bổ sung Phốtpho vô cơ trong biển . 103
5.1.4 Phân bố Phốt phát trong biển . 106
5.2 CÁC HỢP CHẤT DINH DƯỠNG NITƠ VÔ CƠ . 111
5.2.1 Dạng tồn tại và ý nghĩa 111
5.2.2 Các nguồn tiêu thụ và bổ sung Nitơ vô cơ trong biển . 112
5.2.3 Phân bố các hợp chất Nitơ vô cơ trong biển 115
5.3 CÁC HỢP CHẤT DINH DƯỠNG SILIC VÔ CƠ . 118
5.3.1 Ý nghĩa và dạng tồn tại trong nước biển của các hợp chất dinh dưỡng
Silic vô cơ 118
5.3.2 Các nguồn của Silic vô cơ trong biển 119
5.3.3 Phân bố Silic vô cơ trong biển . 119
5.4 CÁC NGUYÊN TỐ VI LƯỢNG TRONG BIỂN . 121
5.4.1 Giới thiệu chung . 121
5.4.2 Các nguyên tố vi lượng bền . 123
5.4.3 Các nguyên tố vi lượng phóng xạ trong biển . 126
Chương 6. CÁC CHẤT HỮU CƠ TRONG BIỂN . 132
6.1 ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA CHẤT HỮU CƠ TRONG BIỂN 132
6.1.1 Phân loại chất hữu cơ trong biển 132
6.1.2 Dạng tồn tại và khối lượng chất hữu cơ trong biển . 133
6.1.3 Thành phần cơ bản của chất hữu cơ trong biển . 134



6.1.4 Qui luật phân bố chất hữu cơ trong biển 136
6.2 TỔNG HỢP VÀ PHÂN HUỶ CHẤT HỮU CƠ TRONG BIỂN . 137
6.2.1 Quá trình tổng hợp chất hữu cơ trong biển 138
6.2.2 Quá trình phân giải chất hữu cơ trong biển 141
6.3. CHU TRÌNH VẬT CHẤT-CHẤT HỮU CƠ TRONG BIỂN . 142
TÀI LIỆU THAM KHẢO CHÍNH . 145