I. MỞ ĐẦU Trong bối cảnh nền kinh tế nước ta đang chuyển sang nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp bắt đầu có sự phân cực, cạnh tranh ngày càng gay gắt và quyết liệt hơn. Cùng với đó là sự hình thành và phát triển của các nghành mới. Logistics- một nghành không mới ở các nước khác trên thế giới nhưng nó lại mới bắt đầu phát triển ở Việt Nam khoảng 10 năm trở lại đây. Tuy nhiên sự nhận thức của các Doanh nghiệp về lĩnh vực này ở nước ta còn rất hạn chế. Do đó những tiềm năng phát triển của nó vẫn chưa được các doanh nghiệp khai thác hết và có nhiều vấn đề cần đề cập. Nói đến logistics người ta không thể không nói đến vai trò vô cùng quan trọng của hoạt động này trong các cuộc chiến tranh kéo dài theo lịch sử loài nguời. Nhưng có lẽ tiêu biểu chúng ta có thể kể đến Alexander đại đế, người đã từng tuyên bố trong bất kỳ thất bại của ông thì người phụ trách logistics sẽ là người hỏi tội đầu tiên. Còn Napoleon hẳn đã ngấm bài học thất bại trong cuộc chiến tranh xâm lược ngước nga mà ở đó thất bại duy nhất là do logistics. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ thống nhất đất nước, thì vai trò của tổng cục hậu cần và đường mòn Hồ Chí Minh là cực kì quan trọng đến chiến thắng 30-4. chính nước Mỹ cũng phải thừa nhận họ đã thất bại vì không ngăn được dòng chảy lien tục con người, lương thực phẩm và vũ khí trên đường mòn Hồ Chí Minh. Đến thời bình, logistics đã phần nào bị lãng quên và chỉ đến khi chúng ta hội nhập thì vai trò của nó mới được đưa lên một giai đoạn mới. Các Doanh nghiệp Việt Nam đã cảm nhận sức nóng của đối thủ nước ngoài phả sát ngay gáy và logistics sẽ được coi là công cụ quan trọng giúp họ tăng khả năng cạnh tranh một cách bền vững nhất. Để có một sự hiểu biết đầy đủ về logistics, chỉ những bài học trên lớp thôi chưa đủ mà chúng ta cần phải trải qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu lâu dài. Trong giới hạn cho phép của bài luận này nhóm chúng tôi chỉ đề cập đến những vấn đề cơ bản của logistics để các bạn có thể hiểu phần nào về nó. Logistics là một thuật ngữ gốc Hilap (logistikos)- phản ánh một môn khoa học nghiên cứu tính quy luật của các hoạt đông cung ứng và đảm bảo các yếu tố tổ chức, vật chất và kỹ thuật để cho quá trình chính được tiến hành đúng mục tiêu (theo bài giảng Logistics). quản trị Logistics là phần của quản trị chuỗi cung ứng bao gồm việc hoạch định, thực hiện, kiểm soát việc vận chuyển và dự trữ hiệu quả hang hóa, dịch vụ cũng như những thông tin liên quan từ nơi xuất phát đến nơi tiêu thụ để đáp ứng yêu cầu của khách hang. Hoạt động của quản trị Logistics bao gồm quản trị vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu, quản lí đôi tàu, kho bãi, nguyên vật liệu, thực hiện đơn hàng, thiết kế mạng lưới logistics, quản trị tồn kho, hoạch định cung/cầu, quản trị nhà cung cấp dịch vụ thứ ba. ở một số mức độ khác nhau, các chức năng của logistics cũng bao gồm tìm nguồn đầu vào, hoạch định sản xuất, đóng gói, dịch vụ khách hàng. Quản trị Logistics là chức năng tổng hợp, kết hợp và tôi ưu hóa tất cả các hoạt động logistics cũng như phối hợp hoạt động logistics với các chức năng khác như Marketing, kinh doanh, sản xuất, tài chính, công nghệ thông tin. Như vậy,quản trị Logistics là một bộ phận tiếp cận của quản trị kinh doanh, trong đó mỗi doanh nghiệp cần nắm vững và tác động vào toàn bộ các hoạt động xuyên suốt từ khai thác nguyên liệu cho tới các dịch vụ cho khách hàng cuối cùng. Đối tượng của hoạt động quản lí của một doanh nghiệp vượt ra khỏi phạm vi hoạt động của mình, mà là hoạt động của tất cả các doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân liên quan tới toàn bộ cả quá trình. Việc nghiên cứu một cách đầy đủ, nắm vững các yếu tố tác động đến các hoạt động trong chuỗi cung ứng sẽ giúp nhà quản trị đưa ra các biện báp đối phó kịp thời giúp cho hoạt động của chuỗi cung ứng diến ra một cách hiệu quả. II. GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI Một thay đổi nhỏ trong nhu cầu ở khâu bên dưới của chuỗi cung ứng có thể gây ra một sự thay đổi rất lớn ở khâu bên trên của chuỗi. Hiệu ứng này gọi là hiệu ứng Bullwhip (hiệu ứng cái roi da). Nói cách khác, khi có nhiều cấp độ với chuỗi cung ứng - nhà cung cấp, nhà sản xuất, nhà phân phối, khách hàng đại lí và người sử dụng - một lần nữa lên các dây chuyền, càng ít đoán trước được số lượng đơn đặt hàng. Hậu quả bullwhip thường chảy lên các dây chuyền cung ứng, bắt đầu với các nhà bán lẻ, sỉ, phân phối, nhà sản xuất và sau đó các nhà cung cấp nguyên vật liệu. Hiệu ứng này có thể được quan sát thấy thông qua các dây chuyền cung cấp hầu hết trên một số ngành công nghiệp; nó xảy ra vì nhu cầu đối với hàng hóa là dựa trên dự báo nhu cầu từ các công ty, thay vì nhu cầu tiêu dùng thực tế. Một ví dụ điển hình của hiệu ứng này là tã cho em bé. Cách đây không lâu, một nhà điều hành logistics ở công ty P&G đã tiến hành nghiên cứu cách thức đặt hàng đối với một trong những sản phẩm bán chạy của công ty, Tã Lót Pampers. Trong khi doanh số bán hàng tại các cửa hàng bán lẻ có biến động nhưng mức độ này không quá lớn. Nhưng khi kiểm tra biến động đơn hàng tại nhà phân phối, ông phát hiện ra mức độ biến động đã lớn hơn. Thậm chí khi kiểm tra việc đặt hàng nguyên liệu của P&G với nhà cung cấpthì bây giờ mức độ biến động còn lớn hơn nhiều. Hiệu ứng Bullwhip được phát triển gốc gác sâu xa bởi tiến sỹ Ray Forrester (MIT) vào năm 1961 trong nghiên cứu có tên Industrial Dynamics và do đó người ta còn gọi hiệu ứng Bullwhip là hiệu ứng Forrester (TS Forrester sau này rất nổi tiếng với mô hình System Dynamics được ứng dụng rộng rãi trong phân tích và hoạch định kinh doanh, chiến lược kinh doanh, các nghiên cứu của ông là nền tảng cho các khái niệm phát triển sau nay như Strategy Dynamics, Business Dynamics, ). Tuy nhiên Bullwhip Effect chỉ được phát triển một cách toàn diện cũng như gắn với chuỗi cung ứng bởi GS Hau Lee. Từ đó người ta mới nhìn nhận thực sự vai trò và tác động của hiệu ứng này. Cùng gắn với Bullwhip Effect trường MIT đã phát triển một trò chơi giả lập nhằm giúp người chơi hiểu rõ hơn vai trò và tác động của Bullwhip có tên là Beer Game. Qua quá trình học tập, tìm hiểu các nguồn tài liệu khác nhau, nhóm chúng tôi xin viết bài luận đề tài: “ Hiệu ứng Bullwhip trong chuỗi cung ứng” với mong muốn phần nào giúp các bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, sự tác động của hiệu ứng này cũng như những giải pháp được áp dụng nhằm hạn chế những tác động tiêu cực của nó trong hoạt động của chuỗi cung ứng. Nội dung của bài luận gồm ba phần chính: - Nguyên nhân gây ra hiệu ứng Bullwhip. - Những hậu quả của hiệu ứng Bullwhip trong chuỗi cung ứng. Những giải pháp hạn chế sự tác động của hiệu ứng Bullwhip Luận văn chia làm 3 chương
