Tiến Sĩ Hiệu quả của bổ sung sớm vitamin A liều cao định kỳ ba tháng một lần đến tình trạng dinh dưỡng, vi c

LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
NĂM 2011

MỤC LỤC

Trang
TRANG BìA i
Lời cam đoan ii
LờI CảM ƠN iii
CáC CHữ VIếT TắT v
DANH MụC CáC BảNG vii
DANH MụC CáC HìNH ix
MụC LụC x

Đặt vấn đề 1
Chương 1 TổNG QUAN 4
1.1. Vitamin A 4
1.1.1.Vài nét về lịch sử vitamin A 4
1.1.2. Nguồn cung cấp vitamin A 4
1.1.3. Hoạt tính sinh học của carotenoids 5
1.1.4. Chuyển hoá vitamin A trong cơ thể 5
1.1.5. Nhu cầu vitamin A của cơ thể 6
1.1.6. Vai trò vitamin A đối với cơ thể 6
1.1.7. ảnh hưởng của thiếu vitamin A tới sức khoẻ 11
1.1.8. Đánh giá thiếu vitamin A 13
1.1.9. Tiêu chí đánh giá thiếu vitamin A vấn đề có ý nghĩa sức khoẻ cộng đồng 15
1.1.10. Dịch tễ học thiếu vitamin A và khô mắt 16
1.1.11. Các giải pháp can thiệp cải thiện tình trạng thiếu vitamin A 32
1.1.11.1. Tăng cường sử dụng thực phẩm sẵn có giàu vitamin A 33
1.1.11.2. Bổ sung viên nang vitamin A liều cao 34
1.1.11.3. Tăng cường vitamin A trong một số thực phẩm 34
1.1.11.4. Giám sát các bệnh nhiễm khuẩn 35
1.1.11.5. Chiến lược phòng và chống thiếu vitamin A và khô mắt tại Việt Nam 35
1.1.12. Các nghiên cứu bổ sung vitamin A trên thế giới và tại Việt Nam 37
1.1.12.1. Đối với sự tăng trưởng 37
1.1.12.2. Đối với tình trạng nhiễm khuẩn 38
1.1.12.3. Bổ sung vitamin A với tình trạng thiếu máu 41
1.1.13. Ngộ độc vitamin A 42
1.2.Phát triển thể lực 44
1.2.1. Sự phát triển về chiều cao và cân nặng 44
1.2.2. Phát triển vòng đầu, vòng ngực và vòng cánh tay 45
1.2.3. Các quần thể tham khảo về tăng trưởng 45
1.2.4. Suy dinh dưỡng 46
1.3. Thiếu máu 48
1.4. Bệnh nhiễm khuẩn 48
1.5. Giả thuyết nghiên cứu 49

CHương 2 đối tượng và phương pháp nghiên cứu
2.1. Đối tượng nghiên cứu 50
2.2. Địa điểm nghiên cứu 50
2.3. Thời gian nghiên cứu 52
2.4. Phương pháp nghiên cứu 52
2.4.1. Thiết kế nghiên cứu 52
2.4 2. Cỡ mẫu 52
2.4.3. Phương pháp chọn mẫu và cách tiến hành 54
2.4.4. Quản lý theo dõi uống viên nang vitamin A 62
2.4.5. Phương pháp thu thập số liệu và đánh giá 61
2.5. Hiệu quả bổ sung vitamin A sớm 3 tháng/lần 66
2.6. Xử lý số liệu 67
2.7. Khía cạnh đạo đức trong nghiên cứu 68

Chương 3 kết quả nghiên cứu 69
3.1. Đặc điểm về đối tượng nghiên cứu 69
3.1.1. Thông tin về hộ gia đình 69
3.1.2. Thông tin về đối tượng nghiên cứu 72
3.2. Hiệu quả của bổ sung sớm vitamin A liều cao 3 tháng/lần đến tình trạng vitamin A ở trẻ nhỏ
3.2.1. Về hàm lượng retinol huyết thanh 76
3.2.2. Tỷ lệ thiếu vitamin A tiền lâm sàng ở trẻ 78
3.3. Hiệu quả của bổ sung sớm vitamin A liều cao 3 tháng/ lần trong phòng chống thiếu máu ở trẻ nhỏ
3.3.1. Hàm lượng hemoglobin 80
3.3.2. Tỷ lệ thiếu máu 83
3.3.3. Thể tích trung bình hồng cầu 84
3.3.4. Hàm lượng ferritin 85
3.4. Hiệu quả bổ sung sớm vitamin A liều cao 3 tháng/lần đến tình trạng dinh 87
dưỡng, tỷ lệ mắc bệnh và thời gian mắc bệnh nhiễm khuẩn (tiêu chảy, hô hấp cấp) ở trẻ nhỏ
3.4.1. Phát triển thể lực 87
3.4.1.1. Cân nặng 87
3.4.1.2. Chiều cao 89
3.4.2. Tình trạng dinh dưỡng 91
3.4.2.1. Tình trạng dinh dưỡng (CN/T) 91
3.4.2.2. Tình trạng dinh dưỡng (CC/T) 93
3.4.2.3. Tình trạng dinh dưỡng (CN/CC) 95
3.4.3. Suy dinh dưỡng 95
3.4.4. Bệnh nhiễm khuẩn 98
3.4.4.1. Tỷ lệ mắc bệnh 98
3.4.4.2. Số đợt mắc bệnh 100
3.4.4.3. Số ngày mắc bệnh 101
3.5. Tính an toàn của bổ sung sớm định kỳ 3 tháng/lần vitamin A liều cao cho trẻ nhỏ

Chương IV Bàn luận 103
4.1. Đặc điểm về đối tượng nghiên cứu 103
4.2. Hiệu quả bổ sung sớm vitamin A liều cao 3 tháng/lần đến tình trạng vitamin A ở trẻ nhỏ
4.3. Hiệu quả bổ sung sớm vitamin A liều cao 3 tháng/lần trong phòng chống thiếu máu ở trẻ nhỏ
4.3.1. Chỉ số huyết học và ferritin huyết thanh 115
4.32. Tỷ lệ thiếu máu 120
4.4. Hiệu quả bổ sung sớm vitamin A liều cao 3 tháng/lần đến tình trạng dinh dưỡng, tỷ lệ mắc bệnh và thời gian mắc bệnh nhiễm khuẩn (tiêu chảy, hô hấp cấp) ở trẻ nhỏ
4.4.1. Tình trạng thể lực 124
4.4.2.Tình trạng dinh dưỡng-suy dinh dưỡng 129
4.4.3. Bệnh nhiễm khuẩn 132

Kết luận 140
KIến nghị 142
Tính mới của luận án 143
Một số công trình liên quan đến luận án 144