Luận Văn Hiện trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng 3R để quản lý chất thải rắn tại thủ đô Hà Nội

LỜI MỞ ĐẦU
Tính cấp thiết của đề tài và lí do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết đi cùng với sự phát triển không ngừng của nền kinh tế thế giới là sự gia tăng không ngừng của những vấn đề môi trường, chúng ta đang phải đối mặt với tình trạng suy thoái nghiêm trọng tài nguyên thiên nhiên và ô nhiễm môi trường. Đó đang là vấn đề đặt ra đối với tất cả các quốc gia trên thế giới và đòi hỏi sự nỗ lực của toàn cầu để cải thiện tình hình này. Đối với một nước đang phát triển, quá trình đô thị hoá diễn ra nhanh chóng như ở Việt Nam thì các vấn đề môi trường đặt ra càng khó khăn hơn và không dễ để giải quyết. Tuy nhiên với sự nỗ lực của Chính phủ cũng như mỗi người dân Việt Nam thì việc khắc phục những vấn đề môi trường trở nên đơn giản hơn rất nhiều. Sự nỗ lực của Việt Nam đã được thể hiện thông qua Luật Bảo vệ Môi trường ra đời vào năm 1993 và đã được Quốc hội khoá XI, kì họp thứ 8 thông qua Luật sửa đổi vào ngày 29/11/2005, bắt đầu có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2006. Luật bảo vệ môi trường là cơ sở pháp lý để điều chỉnh các hành vi của các cá nhân và tổ chức hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam về các tác động đến môi trường.
Sau gần 20 năm đổi mới nền kinh tế Việt Nam không ngừng tăng trưởng với tốc độ tăng GDP hàng năm đạt khoảng 7-8%, các hoạt động kinh tế xã hội diễn ra sôi nổi mạnh mẽ và điều tất yếu kéo theo đó là lượng rác thải gia tăng không ngừng theo nhịp độ đô thị hoá, tốc độ phát triển công nghiệp. Từ đó đặt ra một vấn đề mà hiện nay chúng ta đang quan tâm và nỗ lực giải quyết đó là công tác quản lý rác thải đô thị còn rất nhiều bất cập. Có thể nói chúng ta chưa có được một hệ thống xử lý rác thải hiệu quả và việc tìm ra phương hướng giải quyết vấn đề này là vô cùng quan trọng. Đó là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng xấu đến cảnh quan đô thị và sức khoẻ cộng đồng. Nếu chúng ta không quan tâm tới vấn đề này đúng mức thì sẽ là mối đe doạ đến tốc độ phát triển của thành phố trong tương lai.
Đó là lí do quan trọng nhất để Sáng kiến 3R (Giảm thiểu- Tái chế - Tái sử dụng)được thực hiện tại thủ đô Hà Nội hiện nay. Việc thực hiện 3R thành công sẽ xây dựng được một xã hội tuần hoàn vật chất, tiết kiệm được nguồn tài nguyên thiên nhiên và đảm bảo môi trường sống cho người dân. Sáng kiến 3R đã được thực hiện thành công tại nhiều quốc gia trên thế giới và đó là xu hướng tất yếu hướng tới phát triển bền vững. Vì vậy, tôi nhận thấy việc nghiên cứu hiện trạng các hoạt động 3R đang diễn ra, từ đó tìm ra những giải pháp thực hiện thành công 3R tại Hà Nội và nhân rộng mô hình thực hiện ra các tỉnh thành trên toàn quốc là một đề tài nghiên cứu thú vị, mới mẻ song lại có tính thực tiễn cao.
Xuất phát từ những lí do đó, “Hiện trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng 3R để quản lý chất thải rắn tại thủ đô Hà Nội” đã được chọn làm đề tài nghiên cứu cho chuyên đề.
Mục đích và ý nghĩa của đề tài:
Mặc dù trong những năm qua, Hà Nội đã có những bước khởi sắc trong công tác quản lí chất thải rắn nhưng chất lượng môi trường sống chưa được cải thiện đáng kể. Chất thải rắn từ các hộ gia đình, các cơ sở sản xuất, kinh doanh, các khu đô thị, các khu công nghiệp vừa và nhỏ, bệnh viện, cơ quan, trường học, tuy đã được thu gom và có những biện pháp xử lí nhưng vẫn chưa được triệt để và hoàn toàn hiệu quả. Vì vậy một phương pháp được đưa ra đó là áp dụng 3R trong quản lý chất thải rắn, nếu thực hiện có hiệu quả thì sẽ mang lại lợi ích kinh tế xã hội to lớn. Mục đích của đề tài là đưa ra giải pháp nhằm thực hiện thành công Sáng kiến 3R tại thủ đô Hà Nội, đó cũng là ý nghĩa thiết thực của đề tài.
Câu hỏi nghiên cứu
Từ mục đích đó, câu hỏi nghiên cứu của đề tài là: “3R là gì?Thực trạng công tác thực hiện 3R để quản lý chất thải rắn ở thành phố Hà Nội như thế nào? Giải pháp sau khi nghiên cứu thực trạng là gì?”
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Chuyên đề đi sâu nghiên cứu về Sáng kiến 3R và việc thực hiện Sáng kiến 3R tại Hà Nội. Hiện nay việc thực hiện 3R mới chỉ chủ yếu áp dụng đối với chất thải sinh hoạt và vì vậy chủ yếu chuyên đề sẽ đi sâu và nghiên cứu hiện trạng áp dụng đối với loại chất thải này tuy nhiên cũng không bỏ qua cơ hội nghiên cứu trong khi áp dụng 3R trong quản lý các loại chất thải rắn khác. Đồng thời chuyên đề cũng đi sâu nghiên cứu kinh nghiệm áp thực hiện 3R của các quốc gia trong khu vực và từ đó rút ra bài học cho Việt Nam. Thông qua việc nghiên cứu trên sẽ thực hiện nghiên cứu giải pháp để 3R thực hiện có hiệu quả tại thủ đô Hà Nội.
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập tài liệu:
Đây là một phương pháp thông dụng và thường xuyên được sử dụng một cách có hiệu quả khi cần có thông tin về vấn đề nghiên cứu. Trong chuyên đề, đã sử dụng phương pháp này để thu thập các thông tin sau:
ã Các vấn đề lý luận chung về chất thải và kinh tế chất thải.
ã Các vấn đề lý luận về 3R (khái niệm, mục tiêu, nội dung)
ã Thực trạng quản lý chất thải rắn.
ã Kinh nghiệm thực hiện 3R để quản lý chất thải rắn của một số quốc gia
ã Hiện trạng thực hiện 3R tại Hà Nội và kết quả.
Phương pháp tổng hợp tài liệu:
Sau khi tiến hành thu thập được các tài liệu cần thiết, thì các số liệu đó sẽ được phân tích rồi tổng hợp lại nhằm đạt được mục tiêu nghiên cứu.
Nội dung và cấu trúc chuyên đề
Tên chuyên đề: “Hiện trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng 3R để quản lý chất thải rắn tại thủ đô Hà Nội”.
Nội dung của chuyên đề được cấu trúc như sau:
Lời mở đầu
Chương I: Một số lý luận chung về quản lý chất thải rắn và áp dụng 3R để quản lý chất thải rắn.
Chương II: Chương trình 3R tại thủ đô Hà Nội
Chương III: Các giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng 3R đển quản lý chất thải rắn tại Hà Nội
Kết luận
Tài liệu tham khảo