Luận Văn Hạn chế rủi ro khi áp dụng phương thức thanh toán bằng L/C tại Công ty Cổ phần Thủy sản Thông Thuận,

Khóa luận tốt nghiệp năm 2012
Đề tài: Hạn chế rủi ro khi áp dụng phương thức thanh toán bằng L/C tại Công ty Cổ phần Thủy sản Thông Thuận, Cam Ranh


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN i
MỤC LỤC . ii
DANH MỤC BẢNG vi
DANH MỤC SƠ ĐỒ- BIỂU ĐỒ vii
PHẦN MỞ ĐẦU . viii
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ THUYẾT 1
1.1. GIỚI THIỆU PHUƠNG THỨC THANH TOÁN TÍN DỤNG CHỨNG TỪ
(PHUƠNG THỨC THANH TOÁN L/C). 1
1.1.1. Khái niệm: . 1
1.1.2. Các bên tham gia trong quy trình thanh toán L/C . 2
1.1.3. Các điều luật thường được áp dụng 3
1.1.4. Quy trình vận hành L/C 3
1.1.5. Các đặc điểm đặc biệt của L/C . 5
1.1.6. Nội dung của L/C 5
1.1.7. Quy trình thanh toán theo phương thức tín dụng chứng từ . 8
1.1.8. Phân loại L/C 9
1.2. RỦI RO TRONG THANH TOÁN QUỐC TẾ 13
1.2.1. Khái niệm 13
1.2.2. Phân loại 13
1.2.2.1. Rủi ro tín dụng 13
1.2.2.2. Rủi ro đạo đức 14
1.2.2.3. Rủi ro quốc gia . 14
1.2.2.4. Rủi ro pháp lý . 15
iii
1.2.2.5. Rủi ro ngoại hối 15
1.2.2.6. Rủi ro tác nghiệp 16
1.2.3. Quan điểm trong việc đưa ra các giải pháp hạn chế rủi ro: 16
1.2.3.1. Các giải pháp phải phù hợp với thông lệ quốc tế: 16
1.2.3.2. Tạo điều kiện cho hoạt động xuất nhập khẩu phát triển 17
1.2.3.3. Phù hợp với tình hình thực tế Việt Nam 18
1.2.4. Khuyến cáo một số rủi ro trong thanh toán L/C: 18
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG KINH DOANH XUẤT KHẨU VÀ THANH
TOÁN L/C TẠI CÔNG TY CPTS THÔNG THUẬN – CAM RANH 21
2.1. SƠ LƯỢC VỀ TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY: 21
2.1.1. Giới thiệu chung về công ty: . 21
2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của công ty: . 22
2.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý sản xuất của công ty: . 23
2.1.4. Cơ cấu tổ chức sản xuất của công ty: . 27
2.1.5. Các nhân tố ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty:30
2.1.5.1. Điều kiện tự nhiên: . 30
2.1.5.2. Yếu tố xã hội: . 31
2.1.5.3. Yếu tố nguyên vật liệu: 32
2.1.5.4. Yếu tố lao động: . 35
2.1.5.5. Yếu tố về vốn: 36
2.1.5.6. Yếu tố về máy móc thiết bị và công nghệ: . 39
2.2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU TẠI CÔNG TY: 41
2.2.1. Tình hình xuất khẩu thủy sản của công ty: . 41
2.2.3. Chất lượng sản phẩm xuất khẩu: 45
iv
2.2.4. Cơ cấu thị trường xuất khẩu: . 45
2.3. TH Ự C TR Ạ NG THANH TOÁN QU Ố C T Ế THEO PHƯƠNG
TH Ứ C LC: . 49
2.3.1. Giới thiệu quy trình thực hiện hợp đồng xuất khẩu tại công ty: . 49
2.3.2. Hoạt động thanh toán bằng phương pháp L/C tại công ty: 54
2.3.2.1. Tình hình xuất khẩu theo phương thức thanh toán: . 54
2.3.2.2. Quy trình thanh toán hàng xuất khẩu theo phương thức L/C: . 57
2.3.2.3. Thực trạng rủi ro trong thanh toán L/C tại công t y: . 68
2.3.2.4. Các biện pháp hạn chế rủi ro mà công ty sử dụng: 70
2.3.3. Đánh giá hoạt động thanh toán bằng phương pháp L/C tại công ty: 71
CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN QUY TRÌNH XUẤT
KHẨU VÀ HẠN CHẾ RỦI RO KHI ÁP DỤNG PHƯƠNG THỨC L/C TẠI
CÔNG TY . 73
3.1. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VIỆC TỔ CHỨC THỰC HIỆN
QUY TRÌNH XUẤT KHẨU TẠI CÔNG TY: . 74
3.2. NHỮNG GIẢI PHÁP NHẰM HẠN CHẾ RỦI RO TRONG THANH
TOÁN THEO PHƯƠNG THỨC L/C TẠI CÔNG TY. 83
3.2.1. Rủi ro xuất phát từ phía công ty: 83
3.2.2. Rủi ro xuất phát từ nhà nhập khẩu: . 92
3.2.3. Rủi ro xuất phát từ phía ngân hàng phát hành L/C: 93
3.2.4. Rủi ro do những tổ chức giao nhận: 94
3.2.5. Rủi ro ngoại hối: . 94
KẾT LUẬN . 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 97
v
CÁC CHỮ VIẾT TẮT
- AKFTA: Hiệp định thương mại hàng hóa khu vực mậu dịch tự do
ASEAN- Hàn Quốc.
- ASEAN: Hội liên hiệp các nước khu vực Đông Nam Á.
- BRC: Tiêu chuẩn toàn cầu về an toàn thực phẩm hiệp hội bán lẻ Anh
- CPTS: Cổ phần thủy sản.
- HACCP: Quy trình kiểm soát chất lượng đến điểm tới hạn.
- KHCN: Khoa học công nghệ.
- KCS: Bộ phận quản lý chất lượng của công ty.
- L/C: Phương thức thanh toán tín dụng chứng từ.
- UCP: Quy tắc thực hành thống nhất tín dụng chứng từ.
- NAFIQAD: Cục quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản.
- NAFIQUAVED: Trung tâm kiểm tra chất lượng an toàn, vệ sinh thủy sản.
- SLHĐXK: Số lượng hợp đồng xuất khẩu.
- TG1ĐHXKBQ: Trị giá 1 đơn hàng xuất khẩu bình quân.
- TNHH: Trách nhiệm hữu hạn.
- WTO: Tổ chức thương mại quốc tế.
- DN XNK: Doanh nghiệp xuất nhập khẩu
vi
DANH MỤC BẢNG
Bảng 1: Bảng sản lượng và giá trị thu mua nguyên liệu của công ty . 33
Bảng 2: Bảng cơ cấu lao động của công ty 35
Bảng 3: Bảng phân tích cơ cấu và biến động tài sản, nguồn vốn của công ty . 37
Bảng 4: Bảng tình hình xuất khẩu của công ty . 41
Bảng 5: Bảng cơ cấu sản lượng và kim ngạch xuất khẩu của công ty . 43
Bảng 6: Bảng cơ cấu sản lượng xuất khẩu sang các thị trường của công ty 46
Bảng 7: Bảng cơ cấu kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường . 47
Bảng 8: Bảng tình hình thực hiện hợp đồng theo phương thức thanh toán của
công ty 47
Bảng 9: Bảng tình hình kim ngạch xuất khẩu theo phương thức thanh toán của
công ty 53
Bảng 10: Bảng thống kê sai sót kỷ thuật trong quá trình lập chứng từ 66
Bảng 11: Bảng thống kê các biện pháp xử lý sai sót kĩ thuật . 68
vii
DANH MỤC SƠ ĐỒ- BIỂU ĐỒ
Sơ đồ 1: Sơ đồ quy trình thanh toán theo phương thức tín dụng chứng từ 8
Sơ đồ 2: Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý công ty . 24
Sơ đồ 3: Sơ đồ cơ cấu tổ chức sản xuất của công ty 28
Sơ đồ 4: Sơ đồ quy trình xuất khẩu 49
Sơ đồ 5: Quy trình nghiệp vụ L/C không hủy ngang . 55
Biểu đồ 1: Biểu đồ thể hiện giá trị thu mua nguyên liệu của công ty (2010-2011) . 34
Biểu đồ 2: Biểu đồ thể hiện kim ngạch xuất khẩu của công ty (2010-2011) . 41
Biểu đồ 3: Biều đồ thể hiện cơ cấu kim ngạch xuất khẩu của công ty sang các
thị trường của công ty (2010-2011) . 44
Biểu đồ 4: Biểu đồ thể hiện tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường
của công ty (2010-2011) . 47
Biểu đồ 5: Biểu đồ thể hiện kim ngạch xuất khẩu theo phương thức thanh toán
của công ty (2010-2011) . 54
viii
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Quá trình tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ mang lại cho Việt Nam nhiều cơ hội
cũng như thách thức. Trong xu hướng hội nhập quốc tế, nền kinh tế Việt Nam luôn
thể hiện sự chủ động, linh hoạt trong hoạt động giao lưu thương mại với nước
ngoài. Sau khi gia nhập ASEAN vào năm 1995 và AFTA vào năm 1996, Việt Nam
đã trở thành thành viên của APEC năm 1998. Ngày 7 tháng 11 năm 2006, sau quá
trình đàm phán kéo dài và căng thẳng, Việt Nam trở thành thành viên chính thức thứ
150 của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Việt Nam luôn khuyến khích mọi thành phần kinh tế tham gia tích cực vào
hoạt động xuất nhập khẩu. Chính phủ áp dụng mọi biện pháp cần thiết để thúc đẩu
quá trình sản xuất hàng hóa phục vụ cho mục đích xuất khẩu, mang tính cạnh tranh
cao, phát triển việc xuất khẩu các dịch vụ thương mại. Bên cạnh đó, Chính phủ
cũng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên vật liệu và thiết bị hiện
đại, công nghệ, kỹ thuật tiên tiến nhằm phát triển hoạt động sản xuất trong nước,
thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Trong điều kiện kinh tế thị trường, các quan hệ kinh tế cũng như ngoại
thương phát triển nhanh chóng. Tuy nhiên gắn liền với sự phát triển đó là nhiều khó
khăn, thách thức mà Việt Nam phải vượt qua. Cần phải thực hiện sửa đổi, ban hành
văn bản pháp luật phù hợp với xu thế mới cũng như tăng cường hiểu biết pháp luật
của doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh của họ. Một điều
phải thừa nhận rằng các tổ chức tín dụng có vai trò quan trọng trong việc cung cấp
những dịch vụ thanh toán đa dạng, góp phần phát triển hoạt động giao dịch giữa các
công ty Việt Nam và nước ngoài. Nhận thức được tầm quan trọng của việc thanh
toán trong hợp đồng ngoại thương, các bên ký kết hợp đồng luôn chọn lựa phương
thức thanh toán thích hợp nhằm bảo vệ lợi ích của mình trong trường hợp phát sinh
tranh chấp.
ix
Hiện nay, có nhiều phương thức thanh toán trong thương mại quốc tế như
nhờ thu, chuyển tiền, tín dụng chứng từ, v.v Trong số đó, tín dụng chứng từ là
phương thức thanh toán được sử dụng phổ biến nhất. Đó là hình thức thanh toán
linh hoạt, bảo đảm tính an toàn cho các giao dịch thương mại quốc tế. Tín dụng
chứng từ được nhiều công ty, ngân hàng ưu tiên lựa chọn vì nó đáp ứng được những
yêu cầu chủ yếu của thương mại quốc tế.
- Thứ nhất, do các đối tác ký kết hợp đồng thường có trụ sở ở những quốc gia
khác nhau nên giữa các bên vẫn tồn tại sự thiếu tin tưởng lẫn nhau, phương
thức tín dụng chứng từ giúp loại bỏ rào cản đó.
- Thứ hai, trong giao dịch tín dụng chứng từ, luôn có sự hiện diện của các
ngân hàng đại diện của hai bên đối tác, cùng với những yêu cầu khắt khe về
bộ chứng từ, những yếu tố đó sẽ dung hòa lợi ích đối nghịch giữa các bên
trong hợp đồng.
Nhưng những rủi ro vẫn có thể xảy ra nếu các doanh nghiệp không cẩn thận
khi thanh toán theo phương thức L/C.
Vì những lý do trên nên tôi quyết định chọn đề tài “ Hạn chế rủi ro khi áp
dụng phương thức thanh toán bằng L/C tại Công ty Cổ phần Thủy sản Thông
Thuận- Cam Ranh” nhằm giúp bản thân tìm hiểu rõ hơn về quy trình nghiệp vụ
xuất khẩu bằng phương thức L/C và tìm hiểu một số rủi ro khi áp dụng phương
thức L/C nhằm đưa ra một số giải pháp giúp cho công ty hoàn thiện quy trình xuất
khẩu và khuyến cáo công ty lường trước được những rủi ro trong quá trình thanh
toán L/C, có thế việc mua bán hàng hoá mới nhanh gọn, đạt hiệu quả cao.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Trong luận văn này, tôi khai thác quy trình xuất khẩu và một số rủi ro trong
quá trình xuất khẩu hàng hóa khi áp dụng phương thức thanh toán L/C và các biện
pháp để hạn chế những rủi ro đó giúp công ty có thể phòng tránh và có biện pháp
khắc phục.
x
3. Phạm vi nghiên cứu
Trong phạm vi của một khoá luận tốt nghiệp, tôi cũng xin tập trung trình bày
các cơ sở lý thuyết dựa trên các thông lệ quốc tế về thanh toán quốc tế và thực
tiễn khi áp dụng các thông lệ quốc tế về thanh toán quốc tế tại Công ty CPTS
Thông Thuận - Cam Ranh.
4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu được sử dụng để tìm hiểu và giải quyết vấn để là
các kiến thức đã được học về thanh toán quốc tế và tổng hợp các biện pháp như
phân tích, thống kê, mô tả, Cùng với sự tham khảo các sách báo liên quan và
mạng internet.
5. Bố cục luận văn
Phần mở đầu
Chương 1: Cơ sở lý thuyết.
Chương 2: Thực trạng kinh doanh xuất khẩu và thanh toán l/c tại công ty.
Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình xuất khẩu và hạn
chế rủi ro khi áp dụng phương thức L/C tại công ty.
Kết luận
1
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
1.1. GIỚI THIỆU PHUƠNG THỨC THANH TOÁN TÍN DỤNG CHỨNG
TỪ (PHUƠNG THỨC THANH TOÁN L/C).
Trong các phương thức thanh toán quốc tế, phương thức thanh toán tín dụng
chứng từ được sử dụng rất phổ biến bởi nó được coi là phương thức an toàn và bình
đẳng cho các bên tham gia phương thức thanh toán này. Khi vận dụng phương thức
thanh toán này, các bên thường tham chiếu theo “Điều lệ và cách thức thực hành
thống nhất về tín dụng chứng từ ” - UCP 500 hoặc bản UCP 600, do phòng thương
mại quốc tế soạn thảo.
1.1.1. Khái niệm:
Thư tín dụng (Letter of credit – L/C): là văn bản do ngân hàng mở L/C lập ra
theo yêu cầu của người nhập khẩu nhằm cam kết trả tiền cho nhà xuất khẩu một số
tiền nhất định, trong một thời gian nhất định với điều kiện người này phải thực hiện
đúng và đầy đủ những điều kiện quy định trong văn bản đó.
Diễn giải chi tiết:
Ngân hàng phát hành phát hành một L/C cam kết thanh toán cho người thụ
hưởng một số tiền nhất định khi người thụ hưởng xuất trình bộ chứng từ theo quy
định của L/C chứng minh người thụ hưởng hoàn thành nghĩa vụ cung cấp hàng hóa
hoặc dịch vụ trong một khoảng thời gian nhất định được quy định trong L/C. Khi
đó, sau khi người thụ hưởng hoàn thành nghĩa vụ giao hàng hóa hoặc dịch vụ, lập
bộ chứng từ, xuất trình bộ chứng từ cho ngân hàng phát hành hoặc ngân hàng chỉ
định trong khoảng thời gian quy định của tín dụng thư, để được thanh toán, bộ
chứng từ đó phải thỏa mãn những điều kiện sau đây:
 Bộ chứng từ phải đầy đủ về mặt chủng loại và số lượng, thể hiện nội dung
phù hợp với các yêu cầu của L/C, bản thân các chứng từ không mâu thuẫn
nhau về mặt nội dung. Ví dụ như thư tín dụng yêu cầu xuất trình bao
nhiêu loại chứng từ, mỗi loại bao nhiêu bản gốc, bao nhiêu bản sao, ngày
2
phát hành trong khoảng thờ gian nào, nội dung thể hiện ra sao , thì bộ
chứng từ do người thụ hưởng xuất trình phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu đó.
 Bộ chứng từ phải phù hợp với UCP được dẫn chiếu trong L/C.
 Bộ chứng từ phải phù hợp với “Tập quán ngân hàng tiêu chuẩn quốc tế dùng
để kiểm tra chứng từ trong phương thức tín dụng chứng từ - ISBP”.
1.1.2. Các bên tham gia trong quy trình thanh toán L/C
 Ngân hàng phát hành (Issuing Bank): Phát hành L/C.
 Ngân hàng thông báo (Advising Bank): Thông báo L/C.
 Ngân hàng xác nhận (Confirming Bank): Xác nhận L/C.
 Ngân hàng bồi hoàn (Reimbursing Bank): Thanh toán cho Ngân hàng đòi
tiền trong trường hợp L/C có chỉ định.
 Ngân hàng chiết khấu (Negotiating Bank): Thương lượng chiết khấu bộ
chứng từ.
 Ngân hàng xuất trình (Presenting Bank): Xuất trình bộ chứng từ đến ngân
hàng được chỉ định trong L/C.
 Ngân hàng được chỉ định (Nominated Bank): Được ngân hàng phát hành
chỉ định làm một công việc cụ thể nào đó, thường là thương lượng chiết
khấu hoặc thanh toán bộ chứng từ.
 Ngân hàng đòi tiền (Claiming Bank): đòi tiền bộ chứng từ theo sự ủy
quyền của các bên thụ hưởng.
 Người yêu cầu mở thư tín dụng (Applicant).
 Người thụ hưởng (Beneficiary).
Tùy theo quy định của từng L/C cụ thể, một ngân hàng có khi đảm nhận
nhiều chức năng của các ngân hàng được liệt kê như trên. Chức năng, nhiệm vụ,
trách nhiệm của các bên có liện quan được quy định cụ thể trong UCP và ISBP.
3
1.1.3. Các điều luật thường được áp dụng
 UCP - The Uniform Customs and Practice for Documentary Credits
UCP là từ viết tắt tiếng Anh “The Uniform Customs and Practice for
Documentary Credits”, tiếng Việt là “Quy tắc thực hành thống nhất về tín dụng
chứng từ”, phiên bản mới nhất là phiên bản UCP600 (sửa đổi lần thứ 6) do
ICC (International Chamber of Commerce: Phòng Thương Mại Quốc Tế) ban
hành ngày 25/10/2006, có hiệu lực vào ngày 01/07/2007. UCP là văn bản pháp lý
cơ sở để ràng buộc các bên tham gia thanh toán bằng phương thức L/C.
 ISBP - International Standard Banking Practice for the Examination of
Documents Under Documentary Credits
ISBP là từ viết tắt tiếng Anh “International Standard Banking Practice for the
Examination of Documents Under Documentary Credits”, tiếng Việt gọi là “Tập
quán ngân hàng tiêu chuẩn quốc tế dùng để kiểm tra chứng từ trong phương thức tín
dụng chứng từ” dùng để kiểm tra chứng từ theo thư tín dụng phiên bản số 681, do
ICC ban hành năm 2007.
Văn kiện này ra đời nhằm cụ thể hóa những quy định của UCP600, thể hiện
sự nhất quán với UCP cũng như các quan điểm và các quyết định của ủy Ban Ngân
Hàng của ICC. Văn bản này không sửa đổi UCP, mà chỉ giải thích rõ ràng cách thực
hiện UCP đối với những người làm thực tế liên quan đến tín dụng chứng từ.
1.1.4. Quy trình vận hành L/C
Xét về bản chất, L/C là một hình thức cấp tín dụng của tổ chức tín dụng cấp
cho người đề nghị mở L/C dưới dạng một bảo lãnh thanh toán có điều kiện. Quy
trình thực hiện L/C diễn ra như sau:
 Người đề nghị mở L/C (Applicant) đến ngân hàng mở L/C (Issuing Bank)
đề nghị mở L/C cho người thụ hường (Beneficiary) được thông báo cho
người thụ hưởng thông qua một ngân hàng thông báo (Advising Bank) do
người thụ hưởng chỉ định (Trường hợp người đề nghị mở L/C và người


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Số liệu của phòng kinh doanh, phòng kế toán, phòng nhân sự, phòng tổ chức
của công ty cổ phần Thông Thuận- Cam Ranh.
2. Nghiệp vụ thanh toán quốc tế, PGS. TS Nguyễn Thị Thu Thảo (2009), Đại
học kinh tế quốc dân, Nhà xuất bản tài chính.
3. Giáo trình : Kỹ thuật kinh doanh xuất nhập khẩu, GS.TS Võ Thanh Thu.
4. Giáo trình: Kỹ thuật ngoại thương, PGS. TS Đoàn Thị Hồng Vân.
5. Bài giảng : Ngiệp vụ ngoại thương, Cô Trần Thùy Chi- Trường Đại Học Nha
Trang.
6. Bài giảng: Thanh toán toán quốc tế, Cô Nguyễn Thị Nga, Thầy Lê Thanh
Hải – Trường Đại học Nha Trang.
7. Các quy tắc và thông lệ quốc tế dùng trong thanh toán L/C : UCP600, ISPP.
8. Các đồ án tốt nghiệp các khóa trước có liên quan.
9. Các website: http://www.scribd.com/
http://***********/
http://vietship.vn/
http://xuatnhapkhauvietnam.com
http://luatsuhanoi.vn