Tiểu Luận Giữa hai thời kì Đổi mới: những cải cách đã qua và sắp tới tại Việt Nam

Cuộc góp ý sôi động trên báo chí trước thềm Đại hội Đảng còn chưa khép lại thì những
luận bàn đầu tiên về Dự luật Trưng cầu dân ý2 và Bảo vệ Hiến pháp3 đã hé lộ cho chúng
ta những cuộc tranh luận lớn tiếp theo. Dường như đã đạt được đồng thuận giữa những
người lãnh đạo đất nước và toàn xã hội về quy mô “toàn diện”4 của thời kì Đổi mới II.
Câu hỏi trung tâm cũng đã được tổng kết rất gọn và thách thức: Đổi mới II: Đổi mới thế
nào?5 Liệu sẽ có một thời kì đổi mới trong nhận thức xã hội, tạo ra một đồng thuận mới
về tương lai của Đổi mới II?
Bài viết này sẽ góp một cái nhìn lại về thời kì Đổi mới I (1986-2006), không phải qua
những thay đổi định lượng (GDP, tổng đầu tư, giá trị xuất khẩu v.v.), mà đặt chúng vào
một chiều lịch sử khác: lịch sử của biến đổi thể chế.
Bài học từ lịch sử của Đổi mới I sẽ cho ta thấy sự tương tác mạnh mẽ giữa những cuộc
cải cách khác nhau. Chúng trì kéo hay thúc đẩy lẫn nhau, đồng thời biến đổi cấu trúc xã
hội mà trên nền đó các cuộc cải cách mới được thành hình. Những nền móng dang dở của
Đổi mới I và hệ quả của nó với Đổi mới II sẽ được phân tích trong phần 2 của bài này.