Tài liệu Giáo trình: Vệ sinh gia súc (dùng cho hệ đại học)

GIÁO TRÌNH: VỆ SINH GIA SÚC (DÙNG CHO HỆ ĐẠI HỌC)


Giáo trình dài 155 trang

Phần thứ nhất VỆ SINH GIA SÚC HỌC ĐẠI CƯƠNG 7

Chương 1 VỆ SINH MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ TRONG CHĂN NUÔI 7

1 1 NHỮNG YẾU TỐ CHÍNH CỦA KHÍ HẬU VIỆT NAM 8

1 2 NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ 10

1 2 1 Sự điều tiết thân nhiệt 11

1 2 2 Ảnh hưởng của nhiệt độ không khí đen sự điều tiết thân nhiệt và sức kháng bệnh của cơ thể gia súc 14

1 3 ĐỘ ẨM KHÔNG KHÍ 20

1 3 1 Phương pháp biểu thị độ ẩm 20

1 3 2 ý nghĩa vệ sinh của sự biến đổi chỉ tiêu độ ẩm 22

1 3 3 Ảnh hưởng của độ ẩm không khí đến sự bốc hơi và toả nhiệt của cơ thể gia súc 24

1 3 4 Độ ẩm không khí trong chuồng nuôi 25

1 4 SỰ CHUYỂN ĐỘNG VÀ ÁP SUẤT KHÔNG KHÍ 26

1 4 1 Sự chuyển động của không khí 26

1 4 2 Áp suất không khí 26

1 5 BỨC XẠ MẶT TRỜI 27

1 5 1 Ảnh hưởng của năng lượng bức xạ mặt trời đến cơ thể động vật 29

1 5 2 Đề phòng ảnh hưởng xấu của bức xạ mặt trời tới cơ thể gia súc 31

1 6 BỤI VÀ VI SINH VẬT TRONG KHÔNG KHÍ 32

1 6 1 Bụi trong không khí và trong chuồng nuôi gia súc 32

1 6 2 Vi sinh vật trong không khí 33

1 6 3 Biện pháp ngăn chặn bụi và vi sinh vật trong không khí 34

1 7 TIẾNG ỒN TRONG KHÔNG KHÍ 34

1 8 CÁC CHẤT KHÍ TRONG KHÔNG KHÍ 35

1 8 1 Thành phần các chất khí trong không khí 35

1 8 2 Ảnh hưởng của một số chất khí đến cơ thể (ý nghĩa vệ sinh của thành phần chất khí trong chuồng nuôi gia súc) 35

1 9 CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA Ô NHIỄM VÀ BẢO VỀ MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ 38

Chương 2 VỆ SINH MÔI TRƯỜNG ĐẤT TRONG CHĂN NUÔI 40

2 1 CẤU TẠO CƠ HỌC CỦA ĐẤT 40

2 2 TÍNH CHẤT VẬT LÝ CỦA ĐẤT 40

2 2 1 Trong đất có chứa nước 40

2 2 2 Trong đất có chứa không khí 41

2 2 3 Đất có đặc tính giữ, dẫn và toả nhiệt 42 152

2 3 TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA ĐẤT 42

2 3 1 Trong đất có một số nguyên tố hoá học 42

2 3 2 Ảnh hưởng của các chất hoá học ở trong đất đối với gia súc 43

2 3 3 Chỉ tiêu nhiễm ban hoá học của đất 44

2 4 TÍNH CHẤT SINH VẬT HỌC CỦA ĐẤT 44

2 4 1 Đất có những điều kiện thuận lợi và bất lợi cho sinh trưởng, phát triển của vi sinh vật 44

2 4 2 Sự phân bố của vi sinh vật trong đất 45

2 4 3 Tác dụng tự rửa sạch của đất 45

2 5 Ô NHIỄM ĐẤT VÀ DỊCH BỆNH GIA SÚC 46

2 5 1 Ô nhiễm đất do các chất phế thải sinh hoạt của người và gia súc 46

2 5 2 Ô nhiễm đất bởi hoá chất bảo vệ thực vật 47

2 5 3 Ô nhiễm đất do chất thải công nghiệp 47

2 6 BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG Ô NHIỄM ĐẤT 49

Chương 3 VỆ SINH MÔI TRƯỜNG NƯỚC TRONG CHĂN NUÔI 51

3 1 ĐÁNH GIÁ VỆ SINH CÁC NGUỒN NƯỚC THIÊN NHIÊN 51

3 1 1 Nước mưa 51

3 1 2 Nước ngầm 52

3 1 3 Nước bề mặt 52

3 1 4 Nước biển 53

3 2 TÁC DỤNG TỰ RỬA SẠCH CỦA NƯỚC 53

3 3 TÍNH CHẤT VẬT LÝ CỦA NƯỚC (THỦY LÝ) 54

3 3 1 Nhiệt độ 54

3 3 2 Màu nước 54

3 3 3 Mùi nước 54

3 3 4 Vị nước 55

3 3 5 Do trong, độ đục của nước 55

3 4 TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA NƯỚC (THỦY HÓA) 55

3 4 1 Độ pH 55

3 4 2 Chất rắn hoà tan 55

3 4 3 Hợp chất chứa nhơ 56

3 4 4 Hợp chất Clo 56

3 4 5 Hợp chất sulphat 56

3 4 6 Muối sắt 56

3 4 7 Độ cứng của nước 57

3 4 8 Độ oxy hoá của nước 57

3 4 9 Oxy hoà tan trong nước 57

3 4 10 Các nguyên tố vi lượng trong nước 58

3 5 TÍNH CHẤT SINH VẬT HỌC CỦA NƯỚC 58

3 6 TIÊU CHUẨN VỆ SINH NGUỒN NƯỚC 61

3 7 XỬ LÝ NƯỚC 61

3 7 1 Sa lắng tự nhiên 62

3 7 2 Sa lắng nhân tạo 62

3 7 3 Lọc nước 62

3 7 4 Khử sắt 62

3 7 5 Khử mùi, vị 63

3 7 6 Giảm độ cung 63

3 7 7 Tiêu độc khử trùng nước 64 153

3 8 GIÁM SÁT CHẤT LƯỢNG NƯỚC, CÁC BIỆN PHÁP BẢO VỀ NGUỒN NƯỚC 66

3 8 1 Các biện pháp bảo vệ nguồn nước 66

3 8 2 Tiêu chuẩn nước giếng hợp vệ sinh 66

3 9 VỆ SINH NƯỚC UỐNG CHO GIA SÚC 67

3 9 1 Số lượng nước cho gia súc uống 67

3 9 2 Ảnh hưởng của nhiệt độ nước uống tới cơ thể gia súc 68

Phần thứ hai VỆ SINH GIA SÚC HỌC CHUYÊN KHOA 69

Chương 4 VỆ SINH CHUỒNG TRẠI 69

4 1 NGUYÊN TẮC CHỦ YẾU KHI XÂY DỰNG CHUỒNG TRẠI 69

4 1 1 Chuồng trại phải phù họp với đặc điểm sinh lý và chức năng sản xuất của vật nuôi 69

4 1 2 Chuồng trại phải đảm bảo vệ sinh đề phỏng dịch bệnh 69

4 1 3 Chuồng trại phải tận dụng được nguồn phân bón 71

4 1 4 Chuồng trại can được xây dựng hợp lý 72

4 1 5 Chuồng trại cần đơn giản nhưng bền vững 72

4 2 NHỮNG ĐIỂM CẦN CHÚ Ý KHI QUY HOẠCH, XÂY DỰNG CHUỒNG TRẠI 72

4 2 1 Địa điểm 72

4 2 2 Hướng chuồng 72

4 2 3 Khoảng cách giữa các chuồng 72

4 2 4 Sân vận động (ngoài trời) 73

4 3 ĐÁNH GIÁ VỆ SINH ÁNH SÁNG CHUỒNG NUÔI 73

4 3 1 Hệ số chiếu sáng 74

4 3 2 Góc nhập xạ 74

4 3 3 Góc thấu quang 75

4 4 ĐÁNH GIÁ VỆ SINH THÔNG THOÁNG CHUỒNG NUÔI 76

4 5 ĐÁNH GIÁ VỆ SINH VẬT LIỆU KIẾN TRÚC VÀ CÁC BỘ PHẬN CỦA CHUỒNG NUÔI GIA SÚC 77

4 5 1 Vệ sinh vật liệu kiến trúc 77

4 5 2 Vệ sinh đối với các bộ phận trong chuồng 77

4 6 YÊU CÂU VỆ SINH ĐỐI VỚI TỪNG LOẠI GIA SÚC 82

4 6 1 Chuồng trâu, bò 82

4 6 2 Chuồng ngựa 86

4 6 3 Chuồng lộn 86

4 6 4 Chuồng gà 89

4 7 NGUYÊN TẮC QUẢN LÝ VỆ SINH CHUỒNG TRẠI 91

4 7 1 Xây dựng nội quy vệ sinh trong chuồng nuôi 91

4 7 2 Vệ sinh thú y đối với môi trường chăn nuôi 91

4 7 3 Xây dựng nhà cách ly và phòng kỹ thuật thú y 92

4 7 4 Đảm bảo thực hiện nghiêm túc công tác tiêm phòng vacxin cho gia súc hàng 92

Chương 5 VỆ SINH THỨC ĂN CHĂN NUÔI 93

5 1 NGUỒN GỐC THỨC ĂN TRONG CHĂN NUÔI 93

5 2 NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH CHO GIA SÚC DO NGUỒN GỐC THỨC ĂN 93

5 2 1 Chất lượng thúc ăn không tốt 93

5 2 2 Thức ăn phối hợp chế biến không tốt ảnh hưởng tới chất lượng vệ sinh 94 154

5 2 3 Những loại cây cỏ độc 95

5 2 4 Nấm mốc độc trong thực phẩm 95

5 3 TIÊU CHUẨN VỆ SINH THỨC ĂN 99

5 3 1 Đánh giá cảm quan 99

5 3 2 Phân tích thành phần hoá học 100

5 3 3 Thử nghiệm sinh học 101

5 4 VỆ SINH CHO ĂN 101

Chương 6 VỆ SINH CHĂN THÀ, THÂN THỂ VÀ VẬN CHUYỂN GIA SÚC 103

6 1 VỆ SINH KHI CHĂN THẢ GIA SÚC 103

6 1 1 Yêu cầu đối với một bãi chăn 103

6 1 2 Chuẩn bị bãi chăn 103

6 1 3 Quản lý gia súc khi chăn thả 104

6 1 4 Biện pháp vệ sinh khi chăn thả gia súc 104

6 1 5 Phòng bệnh cho gia súc ở bãi chăn 104

6 2 VỆ SINH THÂN THỂ 106

6 2 1 Vệ sinh da 106

6 2 2 Vệ sinh chân và móng 107

6 2 3 Vệ sinh vận động 108

6 3 VỆ SINH VẬN CHUYỂN 108

6 3 1 Vận chuyển hằng đường bộ 108

6 3 2 Vận chuyển bằng đường sắt 109

6 3 3 Vận chuyển gia súc bằng đường thuỷ 110

6 3 4 Vận chuyển gia súc bằng ô tô 110

6 3 5 Vận chuyển gia súc bằng đường hàng không 111

6 3 6 Vận chuyển gia cầm 111

Chương 7 VỆ SINH ĐỐI VỚI TỪNG LOẠI GIA SÚC 113

7 1 VỆ SINH GIA SÚC GIỐNG VÀ GIA SÚC NON 113

7 1 1 Vệ sinh cho đực giống 113

7 1 2 Vệ sinh cho gia súc cái 113

7 1 3 Vệ sinh cho gia súc non 115

7 2 VỆ SINH GIA SÚC CÀY KÉO 116

7 2 1 Vệ sinh chung 116

7 2 2 Vệ sinh dụng cụ làm việc 117

7 3 VỆ SINH GIA SÚC LẤY SỮA 117

7 3 1 Vệ sinh chăm sóc, nuôi dưỡng 117

7 3 2 Vệ sinh vú 117

7 4 VỆ SINH GIA CẦM 118

7 4 1 Vệ sinh gia cầm trưởng thành 119

7 4 2 Vệ sinh gia cầm non 120

Chương 8 VỆ SINH CHẤT THẢI TRONG CHĂN NUÔI 122

8 1 ĐặC TÍNH CỦA CHẤT THẢI CHĂN NUÔI VÀ SỰ ẢNH HƯỞNG TỚI MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN 122

8 1 1 Phân 122

8 1 2 Nước phân 124

8 2 QUẢN LÝ VÀ XỬ LÝ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI 125

8 2 1 Thu gom và chúa phân 125

8 2 2 Xử lý chất thải chăn nuôi 126

8 2 3 Xử lý xác gia súc, gia cầm chết 132 155

8 2 4 Xử lý sinh học nước thải chăn nuôi 133

Chương 9 CÔNG TÁC VỆ SINH PHÒNG DỊCH BỆNH 138

9 1 HOẠT ĐỘNG THÚ Y THEO PHÁP LỆNH THÚ Y 2004 138

9 2 CÔNG TÁC PHÒNG DỊCH BỆNH TRUYỀN NHIỄM GIA SÚC 138

9 2 1 Nguyên lý công tác phòng chống dịch 139

9 2 2 Các biện pháp phòng chống bệnh truyền nhiễm 139

9 3 CÔNG TÁC KIỂM SOÁT DỊCH BỆNH 146