Sách Giáo trình Tế bào học - Nguyễn Như Hiền

Mở đầu
1. Đối tượng và nhiệm vụ của môn Tế bào học
Tế bào học là một môn khoa học nghiên cứu tế bào. Tế bào là đơn vị tổ chức cơ sở
của vật chất sống về hình thái, sinh lí sinh hóa và di truyền.
Tế bào tồn tại ở tất cả các mức độ của tổ chức sống ở cơ thể vi sinh vật, thực vật và
động vật. Vì vậy, vi sinh vật, động vật và thực vật đều là đối tượng nghiên cứu của tế bào
học.
Cấu trúc của siêu vi khuẩn (virus) không có những đặc điểm chung với cấu trúc tế
bào, chúng thiếu hệ thống enzyme nên thiếu sự trao đổi chất riêng của mình, do đó siêu vi
khuẩn không thuộc phạm vi và đối tượng nghiên cứu của tế bào học.
Các cơ thể vi sinh vật có thể xem là các cơ thể có tổ chức ở mức độ tế bào mà nhân
của chúng ở hệ phân tán. Chúng là đối tượng nghiên cứu của tế bào học.
Các cơ thể đơn bào như nguyên sinh động vật là những cơ thể có cấu trúc chỉ gồm
một tế bào. Mặc dầu cơ thể đơn bào có tính đa dạng, nhưng chúng vẫn giữ cấu trúc chung
của tế bào. Như vậy, cơ thể đơn bào vừa là tế bào vừa là cơ thể toàn vẹn.
Trong cơ thể đa bào có nhiều loại tế bào phân hoá khác nhau trên cơ sở phân hóa
chức năng. Ví dụ: tế bào bạch cầu vẫn giữ nguyên tính chất nguyên thuỷ, trái lại với
những tế bào phân hoá cao như tế bào thần kinh. Tuy được phân hóa cao, nhưng tế bào
trong cơ thể đa bào vẫn giữ được những nét đặc trưng của một tế bào riêng rẽ. Như vậy,
tế bào của cơ thể đa bào không chỉ là một thành phần của cơ thể toàn vẹn mà còn là một
đơn vị sống toàn vẹn.