Tài liệu Giáo trình Tài chính - Tiền tệ

Giáo trình Tài chính - Tiền tệ (190 trang)
- Ths Trần Ái Kết: biên soạn các chương I, II, III, VI, IX
- Ths Phan Tùng Lâm: biên soạn chương IV
- Nguyền Thị Lương, Đoàn Thị Cẩm Vân: biên soạn chương V
- Phạm Xuân Minh: biên soạn chương VII và VIII



Chương I: Những vấn đề cơ bản về tiền tệ
Chương II: Những vấn đề cơ bản về tài chính
Chương III: Những vấn đề cơ bản về tín dụng
Chương IV: Ngân sách Nhà nước
Chương V: Thị trường tài chính và các định chế tài chính trung gian
Chương VI: Tài chính doanh nghiệp
Chương VII: Hệ thống ngân hàng trong nền kinh tế thị trường
Chương VIII: Lạm phát và chính sách tiền tệ
Chương IX: Quan hệ thanh toán và tín dụng quốc tế


MỤC LỤC
CHƯƠNG I: NHỨNG VẤN ĐÈ VỀ TIỀN TỆ VÀ LƯU THÔNG TIỀN TỆ 1
I. NGUỒN GỐC VÀ BẢN CHẤT CỦA TIỀN TỆ 1
II. CÁC HÌNH THÁI TIỀN TỆ .1
1. Hóa tệ 2
2. Tín tệ 3
3. Bút tệ 5
4. Tiền điện tử .5
III. CÁC CHỨC NĂNG CỦA TIỀN TỆ 6
1. Chức năng phương tiện trao đổi 6
2. Chức năng đơn vị đánh giá. 7
3. Chức năng phương tiện dự trữ giá trị 7
IV. KHỐI TIỀN TỆ 8
III. CUNG VÀ CÂU TIỀN TỆ 10
1. Cầu tiền tệ .10 2.Cung tiền tệ .17
3. Cân đối cung cầu tiền tệ .19
IV. TÁC ĐỘNG CỦA TIỀN TỆ ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG KINH TẾ 20
1. Chi tiêu đầu tư .21
2. Chi tiêu dùng .22
3. Xuất khẩu ròng .23
CHƯƠNG II: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TÀI CHÍNH .24
I. SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TÀI CHÍNH .24
1. Tiền đề ra đời của Tài chính 24
2. Sự cần thiết khách quan của tài chính 26
II. BẢN CHẤT CỦA TÀI CHÍNH 27
1. Hiện tượng tài chính .27
2. Bản chất của tài chính 27
III. CHỨC NĂNG CỦA TÀI CHÍNH 29
1. Chức năng phân phối .29
2. Chức năng giám đốc .30
IV. NGUỒN VỐN TÀI CHÍNH VÀ HỆ THỐNG TÀI CHÍNH 32
1. Sự xuất hiện nguồn tài chính 32
2. Các luồng di chuyển vốn và các tụ điểm vốn .33
3. Hệ thống tài chính – các nhân tố và mối quan hệ 35
V. VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 38
1. Hoạt động tài chính trong sự đổi mới về cơ chế kinh tế 38
2. Hoạt động tài chính và vấn đề lạm phát .40
3. Chính sách tài chính của chính phủ .42
CHƯƠNG III: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TÍN DỤNG 46
I. SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TÍN DỤNG .46
1. Cơ sở ra đời của tín dụng 46
2. Quan hệ tín dụng nặng lãi 46
3. Sự phát triển của quan hệ tín dụng trong nền kinh tế hiện đại 47
II. BẢN CHẤT TÍN DỤNG 49
1. Sự vận động của tín dụng 49
2- Hoạt động của tín dụng trong phạm vi vĩ mô 50
III. CÁC HÌNH THỨC TÍN DỤNG .52
1. Thời hạn tín dụng .52
2- Đối tượng tín dụng .52
3. Mục đích sử dụng vốn .53
4. Chủ thể trong quan hệ tín dụng .53
IV. CÁC CHỨC NĂNG CỦA TÍN DỤNG 55
1. Chức năng của tín dụng: 55
2- Vai trò của tín dụng .57
V. LÃI SUẤT TÍN DỤNG .58
1. Khái niệm về thời giá .59
2. Mối quan hệ giữa thời giá và lãi suất của công cụ tín dụng 59
3- Mối quan hệ giữa lãi suất và lạm phát .60
4- Lãi suất thực và lãi suất danh nghĩa .63
CHƯƠNG IV: NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 65
I. BẢN CHẤT VÀ VAI TRÒ CỦA NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 65
1. Bản chất của Ngân sách Nhà nước .65
2. Vai trò của Ngân sách nhà nước .66
II. THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC .68
1. Thu trong cân đối ngân sách .68
2 .Thu bù đắp thiếu hụt của ngân sách .73
III. CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC .75
1. Chi đầu tư phát triển kinh tế 75
2. Chi tiêu dùng thường xuyên 77
3. Cân đối ngân sách 83
IV. HỆ THỐNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC .84
1. Tổ chức hệ thống ngân sách nhà nước .84
2. Phân cấp quản lý ngân sách .85
3. Quá trình ngân sách .87
Chương V : THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VÀ CÁC ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH TRUNG GIAN 90
I. KHÁI NIỆM VỀ THỊ TRƯỜNG .90
II. TÀI SẢN TÀI CHÍNH 90
1. Phân biệt giữa tài sản và vốn 90
2 Khái niệm tài sản tài chính và các loại tài sản tài chính chủ yếu 91
3. Giá của tài sản tài chính và rủi ro .92
4. Vai trò của tài sản tài chính .93
III. THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH 94
1. Khái niệm về thị trường 94
2. Vai trò của thị trường tài chính 96
3. Phân loại thị trường tài chính 96
4. Mối quan hệ giữa các loại thị trường 97
IV. CÁC ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH TRUNG GIAN (Intermediary financial institution) 104
1. Khái niệm 104
2. Các loại hình định chế tài chính trung gian chủ yếu .105
3. Chức năng của các định chế tài chính trung gian .106
V. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ BẢO HIỂM 109
1. Sự cần thiết khách quan của bảo hiểm .109
2. Bản chất của bảo hiểm .109
3. Vai trò và tác dụng của bảo hiểm .110
4. Phân loại bảo hiểm .112
CHƯƠNG VI: TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP .117
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP 117
1. Khái niệm 117
2. Đặc điểm của tài chính doanh nghiệp .118
3. Vai trò của tài chính doanh nghiệp .119
II. TỔ CHỨC TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP .121
1. Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức TCDN .121
2. Nguyên tắc tổ chức tài chính doanh nghiệp 123
III. NHỮNG NỘI DUNG CHỦ YẾU CỦA HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP 125
1. Quản lý sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp 125
2. Chi phí sản xuất kinh doanh và giá thành sản phẩm của doanh nghiệp .139
3. Doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp 140
IV.QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP 143
CHƯƠNG VII: HỆ THỐNG NGÂN HÀNG TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 145
I. Lịch sử ra đời và phát triển của ngân hàng 145
II. Ngân hàng trung ương .146
1. Bản chất của ngân hàng trung ương .146
2. Chức năng của ngân hàng trung ương .147
3. Vai trò của ngân hàng trung ương .148
III. Ngân hàng thương mại .149
1. Định nghĩa .149
2. Các chức năng của ngân hàng thương mại (NHTM) .150
3. Các nghiệp vụ của ngân hàng thương mại 151
4. Khả năng thanh toán của ngân hàng thương mại 155
CHƯƠNG VIII: LẠM PHÁT VÀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ 156
I. LẠM PHÁT 156
1. Khái niệm 156
2. Một số luận thuyết về lạm phát 156
3. Nguyên nhân dẫn đến lạm phát 157
4. Phân loại lạm phát .158
5. Tác động của lạm phát .158
6. Đo lường lạm phát .159
7. Đường cong Philips .160
8. Các biện pháp kiềm chế lạm phát 161
II. Chính sách tiền tệ của NHTW 162
1. Vai trò của NHTW trong điều tiết vĩ mô 162
2. Các mục tiêu của chính sách tiền tệ 164
3. Các công cụ của chính sách tiền tệ 164
CHƯƠNG IX: QUAN HỆ THANH TOÁN VÀ TÍN DỤNG QUỐC TẾ .168
I. CÁN CÂN THANH TOÁN TẾ .168
1. Nội dung của cán cân thanh toán .169
2. Những biện pháp cải thiện cán cân thanh toán .170
II. TỈ GIÁ HỐI ĐOÁI VÀ THỊ TRƯỜNG HỐI ĐOÁI .170
1. Tỉ giá hối đoái 170
2. Thị trường hối đoái 171
III. CÁC PHƯƠNG TIỆN VÀ PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN QUỐC TẾ THÔNG DỤNG 174
1. Các phương tiện thanh toán thông dụng 174
2. Các phương tiện thanh toán quốc tế thông dụng 175
IV. TÍN DỤNG QUỐC TẾ 176
1. Tín dụng thương mại quốc tế 176
2. Tín dụng ngân hàng