Tài liệu Giáo trình môn học Xử Lý Ra Hoa - Trần Văn Hâu - 2005

Giáo trình môn học Xử Lý Ra Hoa - Trần Văn Hâu - 2005 (183 trang)

MỞ ĐẦU .
Chương 1 SINH HỌC VÀ SỰ PHÁT TRIỂN HOA
1.1 Mục tiêu của môn học . 1
1.2 Một số khái niệm về sinh học sự phát triển . 1
1.2.1 Đủ khả năng ra hoa (Competence) . 1
1.2.2 Cảm ứng (Induction) 2
1.2.3 Sự quyết định (Determination) . 2
1.3 Sự chuyển từ giai đoạn sinh trưởng sang sinh sản 2
1.3.1 Sự thay đổi về hình thái giải phẩu của chồi ngọn . 2
1.3.2 Sự thay đổi về kiểu sắp xếp lá (Change in Phyllotaxis) . 3
1.3.3 Sự thay đổi về mặt sinh hóa của mô phân sinh 3
1.4 Sinh học của sự ra hoa . 9
1.4.1 Sự khởi phát hoa (initiation) . 10
1.4.2 Sự phát triển của khối nguyên thủy thành nụ . 10
1.4.3 Sự nở hoa 10
1.5 Yêu cầu dinh dưỡng của sự ra hoa 11
1.5.1 Yêu cầu về lượng 11
1.5.2 Yêu cầu về chất 11
1.6 Các kiểu ra hoa 11
1.7 Phương pháp nghiên cứu . 12
1.7.1 Chọn đối tượng nghiên cứu 12
1.7.2 Cách thu thập số liệu 12

CHƯƠNG 2 NHỮNG KHÁI NIỆM VỀ SỰ KÍCH THÍCH VÀ ỨC CHẾ SỰ RA HOA . 13
2.1 Lý thuyết kinh điển về sự kích thích sự ra hoa . 13
2.2 Thuyết Florigen bổ sung của Chailakhyan 13
2.3 Lý thuyết về sự ức chế sự ra hoa 14
2.3.1 Những thí nghiệm chứng minh sự ức chế ra hoa . 14
2.3.2 Sự cân bằng giữa chất cản và chất kích thích của sự tượng hoa . 16
2.4 Gene kiểm soát sự ra hoa 16
2.4.1 Con đường ức chế sự ra hoa 18
2.4.2 Con đường thúc đẩy sự ra hoa 19

Chương 3: CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG LÊN
SỰ RA HOA
3.1 Ánh sáng
3.1.1 Cảm ứng quang chu kỳ: Bản chất số lượng của nó
3.1.2 Quan trọng của cả quang kỳ và dạ kỳ
3.1.3 Sự khởi phát hoa trong tối hoàn toàn
3.1.4 Sự tiếp nhận của độ dài ngày
3.1.5 Sự cảm ứng quang chu kỳ gián đoạn
3.1.6 Sự duy trì của trạng thái cảm ứng quang kỳ
3.1.7 Sự tương tác giữa độ dài ngày và các yếu tố môi trường khác
3.1.7.1 Nhiệt độ
3.1.7.2 Cường độ sáng
3.1.7.3 Thành phần của khí quyển
3.1.8 Xem xét lại sự phân loại của sự đáp ứng với quang chu kỳ
3.1.8.1 Nơi cảm ứng và truyền ảnh hưởng sự ra hoa
3.1.8.2 Vai trò của quang kỳ và dạ kỳ đối với sự ra hoa
3.2 Nhiệt độ
3.2.1 Thời gian xử lý và hiệu quả của nhiệt độ
3.2.2 Sự tiếp nhận của nhiệt độ thấp
3.2.3 Sự tương tác giữa sự thụ hàn và các yếu tố môi trường khác
3.2.3.1 Nhiệt độ cao
3.2.3.2 Điều kiện ánh sáng
3.2.3.3 Sau khi thụ hàn
3.3 Vai trò của các chất dinh dưỡng lên sự ra hoa
3.3.1 Lý thuyết về sự liên quan giữa carbohydrat và nitrogen (tỉ số C/N)
3.3.2 Ảnh hưởng của các chất dinh dưỡng lên sự ra hoa
3.3.2.1 Chất đạm
3.3.2.2 Chất lân
3.3.2.3 Chất kali
3.3.2.4 Yếu tố vi lượng (trace elements)
3.3.2.5 Sự khô hạn
3.3.2.6 Ngập
3.4 CHẤT ĐIỀU HOÀ SINH TRƯỞNG
3.4.1 Vai trò của các chất điều hòa sinh trưởng lên sự ra hoa và đậu trái
3.4.2.1 Auxin
Hiệu quả thúc đẩy và ức chế
3.4.2.2 Gibberellin
3.4.2.3 Cytokinin (CYT)
3.4.2.4 Acid abscisic (ABA )
3.4.2.5 Ethylen
3.5 CÁC YẾU TỐ KHÁC
3.5.1 Tuổi cây
3.5.1.1 Thời kỳ cây còn tơ (juvenile phase)
3.5.1.2 Số lá tối thiểu
3.5.1.3 Căn bản về di truyền của thời kỳ tơ
3.5.1.4 Sự giải thích cho thời kỳ tơ

Chương 4 . 49
BIỆN PHÁP KÍCH THÍCH RA HOA 49
4.1 Biện pháp canh tác . 49
4.1.1 Xông khói . 49
4.1.2 Cắt rễ . 49
4.1.3 Khấc thân hay khoanh cành . 50
4.2 Điều khiển sự ra bằng hóa chất 53
4.2.1. Sự lưu ý chung 53
4.2.2 Liều lượng áp dụng các chất ngoại sinh . 54
4.2.3 Cách và vị trí áp dụng 54
4.2.4 Thời gian áp dụng 55
4.3 Các chất kích thích ra hoa . 55
4.3.1 Hóa chất có tác dụng phá miên trạng mầm hoa . 55
4.3.2 Chất ức chế quá trình sinh tổng hợp GA . 60
4.3.3 Chlorate kali (KClO3) . 69
4.3.4 Morphactin (Morphactin formular-MF) 72

Chương 5: SỰ Ra Hoa và BiỆn Pháp XỬ Lý . 76
Ra Hoa Nhãn (Dimocarpus Longan Lour.) . 76
5.1 Quá trình ra hoa và đậu trái nhãn 76
5.1.1 Sự ra hoa . 76
5.1.2 Sự đậu trái và rụng trái non 77
5.2 Các yếu tố ảnh hưởng lên sự ra hoa 79
5.2.1 Môi trường 79
5.2.2 Giống 80
5.2.3 Chất điều hòa sinh trưởng . 80
5.2.4 Biện pháp canh tác 81
5.3 Các biện pháp xử lý ra hoa trên cây nhãn 84
5.3.1 Phương pháp khoanh (xiết) cành 84
5.3.2 Phương pháp xử lý hóa chất . 86
5.4 Qui trình xử lý nhãn ra hoa ở ĐBSCL . 89
5.4.1 Xử lý nhãn Long ra hoa 90
5.4.2 Xử lý ra hoa nhãn Da Bò 91
5.5 Nhãn giồng Vĩnh Châu 93
5.5.1 Đặc điểm giống . 93
5.5.2 Đặc điểm ra hoa 93
5.5.3 Một số yếu tố ảnh hưởng lên năng suất nhãn giồng . 94
5.5.4 Biện pháp cải tạo phát triển vùng nhãn Giồng Vĩnh Châu . 94
Tài liệu tham khảo 97

CHƯƠNG 6 . 96
SỰ RA HOA VÀ BIỆN PHÁP XỬ LÝ RA HOA XOÀI . 96
6.1 Đặc điểm ra hoa của cây xoài 96
6.2 Yếu tố ảnh hưởng sự ra hoa . 106
6.2.1 Giống 106
6.2.2 Tuổi cây và tuổi lá 106
6.2.3 Chất dinh dưỡng và chất đồng hóa hay tỉ số C/N . 108
6.2.4 Chất điều hòa sinh trưởng . 109
6.2.5 Yếu tố môi trường 113
6.2.6 Biện pháp canh tác 117
6.3 Quy trình xử lý xoài ra hoa 119
6.3.1 Giai đoạn sau khi thu hoạch . 119
6.3.2 Giai đoạn ra đọt non . 120
6.3.3 Xử lý paclobutrazol 120
6.3.4 Kích thích ra hoa . 121
6.3.5 Giai đoạn nở hoa . 123
6.3.6 Giai đoạn phát triển trái 123

CHƯƠNG 7 SỰ RA HOA VÀ BIÊN PHÁP XỬ LÝ RA HOA SẦU RIÊNG . 124
(Durio zibethinus Murr.) 124
7.1 Sự ra hoa . 124
7.2 Sự đậu trái và phát triển trái 127
7.4 Các yếu tố ảnh hưởng lên sự ra hoa 136
7.5 Các biện pháp xử lý ra hoa 137
7.6 Qui trình chăm sóc và điều khiển sầu riêng ra hoa 139
7.6.1 Tỉa cành . 139
7.6.3 Nhu cầu dinh dưỡng và phân bón cho sầu riêng . 140
7.6.4 Quản lý nước . 141
7.6.5 Kích thích ra hoa . 141
7.6.6 Tăng đậu trái và hạn chế sự rụng trái non 142
7.6.7 Tỉa bông 143
7.6.8 Tỉa trái non 144

CHƯƠNG 8 . 146
ĐIỀU KHIỂN CHO CHÔM CHÔM RA HOA RÃI VỤ 146
8.1 Đặc điểm ra hoa và cấu tạo hoa . 146
8.2 Sinh lý sự ra hoa 148
8.2.1 Sự ra hoa 148
8.2.2 Sự đậu trái và rụng trái non . 150
8.3.3 Quá trình phát triển trái chôm chôm 151
8.3 Yếu tố ảnh hưởng lên sự ra hoa . 152
8.3.1 Giống 152
8.3.2 Tuổi lá . 153
8.3.3 Thời tiết 153
8.3.4 Khả năng dự trữ dinh dưỡng . 154
8.3.5 Chất điều hoà sinh trưởng . 154
8.4 Biện pháp kích thích ra hoa 155
8.4.1 Biện pháp canh tác . 155
8.4.2 Xử lý ra hoa bằng hoá chất 157
8.4.3 Hạn chế sự rụng trái non 158
8.4.4 Phân bón cho chôm chôm 159

CHƯƠNG 9 . 161
SỰ RA HOA VÀ ĐẬU TRÁI CÂY CÓ MÚI 161
9.1 Đặc điểm thực vật . 161
9.1.1 Sự phân hoá và sự kích thích ra hoa 162
9.1.2 Sự ra hoa và đậu trái 162
9.1.3 Sự rụng trái non . 163
9.1.4 Sự phát triển trái 165
9.1.5 Ảnh hưởng của nhiệt độ lên đặc tính của trái 165
9.1.6 Trinh quả sinh (Parthenocarpic) 165
9.2 Các yếu tố ảnh hưởng lên sự ra hoa 167
9.3 Biện pháp kích thích ra hoa . 169
9.3.1 Xử lý chanh Tàu ra hoa 169
9.3.2 Xử lý bưởi ra hoa 170