Chuyên Đề Giáo trình kinh tế môi trường trường đại học nông nghiệp hà nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI

TS. NGUYẾN MẬU DŨNG – TS. VŨ THỊ PHƯƠNG THỤY - PGS. TS. NGUYỄN VĂN SONG

Đồng chủ biên: TS. NGUYỄN MẬU DŨNG – TS. VŨ THỊ PHƯƠNG THỤYBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI

TS. NGUYẾN MẬU DŨNG – TS. VŨ THỊ PHƯƠNG THỤY - PGS. TS. NGUYỄN VĂN SONG

Đồng chủ biên: TS. NGUYỄN MẬU DŨNG – TS. VŨ THỊ PHƯƠNG THỤY

GIÁO TRÌNH
KINH TẾ MÔI TRƯỜNG
​MỤC LỤC

Trang
LỜI NÓI ĐẦU 2
Chương 1. 3
NHẬP MÔN 3
1.1. KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ CỦA KINH TẾ MÔI TRƯỜNG 3
1.1.1. Khái niệm kinh tế môi trường. 3
1.1.2. Vai trò của kinh tế môi trường. 3
1.1.3 Lịch sử phát triển của khoa học kinh tế môi trường. 4
1.2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT KINH TẾ CỦA KHOA HỌC KINH TẾ MÔI TRƯỜNG 4
1.2.1. Cơ sở khoa học kinh tế vi mô áp dụng trong kinh tế phúc lợi và môi trường. 4
1.2.2. Quyền sở hữu và chất lượng môi trường. 11
1.2.3. Thất bại thị trường và thất bại chính phủ. 12
1.3. ĐỐI TUỢNG, NHIỆM VỤ VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 13
1.3.1. Đối tượng nghiên cứu. 13
1.3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu của môn học. 13
1.3.3. Phương pháp nghiên cứu. 13
Chương 2. 17
MÔI TRƯỜNG VÀ PHÁT TRIỂN 17
2.1. MỐI LIÊN KẾT GIỮA MÔI TRƯỜNG VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 17
2.1.1. Hoạt động của hệ kinh tế. 17
2.1.2. Chất thải từ hệ thống kinh tế và tác động của nó tới môi trường. 18
2.1.3. Vai trò của hệ thống môi trường. 21
2.1.4. Mối quan hệ giữa môi trường và phát triển. 23
2.1.5. Đường Kuznets môi trường. 24
` 24
2.2. PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG 25
2.2.1. Các quan điểm cơ bản kết hợp giữa môi trường và phát triển. 25
2.2.2. Khái niệm phát triển bền vững. 26
2.2.3. Điều kiện về phát triển bền vững. 27
2.2.4. Nguyên tắc phát triển bền vững. 28
2.2.5. Thước đo phát triển bền vững. 30
Chương 3. 36
NGOẠI ỨNG VÀ MỨC Ô NHIỄM TỐI ƯU 36
3.1. NGOẠI ỨNG VÀ SỰ THẤT BẠI THỊ TRƯỜNG 36
3.1.1. Ngoại ứng và phân loại ngoại ứng. 36
3.1.2. Ngoại ứng và sự thất bại thị trường. 38
3.2. MỨC Ô NHIỄM TỐI ƯU 45
3.2.1. Khái niệm về mức ô nhiễm tối ưu. 45
3.2.2. Xác định mức ô nhiễm tối ưu. 46
Chương 4. 53
CÁC CÔNG CỤ KIỂM SOÁT Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG 53
4.1. LÝ THUYẾT RONALD COASE VỀ QUYỀN SỞ HỮU VÀ THỊ TRƯỜNG 53
4.1.1. Quyền sở hữu và cơ sở hình thành lý thuyết 53
4.1.2. Lý thuyết Ronald Coase và khả năng thỏa thuận thông qua thị trường. 53
4.1.3. Hạn chế của lý thuyết Ronald Coase. 55
4.2. TIÊU CHUẨN MÔI TRƯỜNG 56
4.2.1. Khái niệm về tiêu chuẩn môi trường. 56
4.2.2. Cơ chế hoạt động. 57
4.2.3. Tiêu chuẩn cá nhân và tiêu chuẩn đồng bộ. 59
4.2.4. Ảnh hưởng của chi phí cưỡng chế đến tiêu chuẩn môi trường. 61
4.3. THUẾ Ô NHIỄM . 62
4.3.1. Thuế ô nhiễm tối ưu (thuế Pigou) 62
4.3.2. Thuế thải hiệu quả. 64
4.3.3. Một số nhược điểm của thuế ô nhiễm 66
4.4. TRỢ CẤP GIẢM THẢI. 67
4.4.1. Cơ chế hoạt động của trợ cấp giảm thải 67
4.4.2. Một số nhược điểm của trợ cấp giảm ô nhiễm 68
4.5. HỆ THỐNG GIẤY PHÉP ĐƯỢC THẢI CÓ THỂ CHUYỂN NHƯỢNG 68
4.5.1. Cơ chế hoạt động. 68
4.5.2. Lợi ích của việc sử dụng giấy phép được thải có thể chuyển nhượng. 70
4.6. HỆ THỐNG ĐẶT CỌC – HOÀN TRẢ 73
Chương 5. 75
SO SÁNH CÁC CÔNG CỤ CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG 75
5.1. CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG 75
5.1.1. Tính hiệu quả và hiệu quả chi phí 75
5.1.2. Tính công bằng. 77
5.1.3. Khả năng khuyến khích đổi mới 78
5.1.4. Tính hiệu lực. 79
5.1.5. Khía cạnh đạo đức. 80
5.2. SO SÁNH CÁC CÔNG CỤ CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG 80
5.3. VẤN ĐỀ KHÔNG CHẮC CHẮN TRONG KIỂM SOÁT Ô NHIỄM . 83
5.4. TIẾT LỘ THÔNG TIN VỚI CÁC CÔNG CỤ QUẢN LÝ 85
5.4.1. Động cơ tiết lộ thông tin khi có tiêu chuẩn. 85
5.4.2. Động cơ tiết lộ thông tin khi có thuế. 86
5.4.3. Động cơ tiết lộ thông tin khi có hệ thống giấy phép có thể chuyển nhượng. 88
Chương 6. 90
CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG CỦAVIỆT NAM VÀ CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI 90
6.1. KHÁI QUÁT VỀ CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG 90
6.2. CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG CỦA CÁC NƯỚC PHÁT TRIỂN 91
6.2.1. Chính sách giảm lượng phát thải khí sulfur 91
6.2.2. Chính sách giảm lượng phát thải khí ôxít nitơ. 96
6.2.3. Chính sách thuế xanh của Thụy Điển và Đức. 100
6.3. CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG CỦA CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN 103
6.3.1. Khái quát chung. 103
6.3.2. Các chính sách quản lý môi trường của các nước đang phát triển. 104
6.4. MỘT SỐ CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG Ở VIỆT NAM . 124
6.4.1. Luật bảo vệ môi trường 2005. 124
6.4.2. Một số công cụ kinh tế được áp dụng trong quản lý môi trường ở Việt Nam 128
Chương 7. 136
ĐÁNH GIÁ GIÁ TRỊ MÔI TRƯỜNG 136
7.1. KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ CỦA ĐÁNH GIÁ GIÁ TRỊ MÔI TRƯỜNG 136
7.1.1. Khái niệm và cơ sở của đánh giá giá trị môi trường. 136
7.1.2. Vai trò của đánh giá giá trị môi trường. 137
7.2. KHÁI QUÁT CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ GIÁ TRỊ MÔI TRƯỜNG 138
7.2.1 Các vấn đề môi trường. 138
7.2.2. Lựa chọn các phương pháp đánh giá. 139
7.2.3. Kết hợp các phương pháp đánh giá. 140
7.2.4. Lựa chọn nguồn dữ liệu để đánh giá. 141
7.3. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ GIÁ TRỊ MÔI TRƯỜNG 144
7.3.1. Phương pháp trực tiếp (sử dụng giá thị trường) 144
7.3.2. Một số phương pháp sử dụng chi phí 146
7.3.3. Phương pháp sử dụng giá sẵn lòng trả - Willingness to pay. 147
7.3.4. Phương pháp chuyển đổi lợi ích. 150
7.3.5. Phương pháp Meta Analysis. 153
7.4. ÁP DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ GIÁ TRỊ MÔI TRƯỜNG Ở VIỆT NAM 154
7.4.1. Một số nghiên cứu áp dụng phương pháp đánh giá giá trị môi trường. 154
7.4.2. Những khó khăn khi áp dụng các phương pháp đánh giá giá trị môi trường ở Việt Nam 156