Sách Giáo trình đại học "Di truyền học vi sinh vật và ứng dụng"

Giáo trình di truyền học vi sinh vật và ứng dụng (211 trang)

Mục lục

Lời nói đầu
Mục lục
Bài mở đầu: Di truyền học vi sinh vật và cuộc cách mạng công nghệ sinh học
Chương 1: Các đặc điểm của di truyền học vi sinh vật
I. Lược sử vi sinh vật học
II. Các loại tế bào
III. Đặc điểm của vi sinh vật
IV. Các phương pháp nghiên cứu đặc thù của di truyền học VSV và một số phương pháp sinh học phân tử thông dụng
V. Vai trò của vi sinh vật trong đời sống và sản xuất
Chương 2: Cơ sở phân tử của tính di truyền
I. Sơ lược về thành phần hoá học và cấu trúc của các nucleic acid
II. Tổ chức phân tử của các nhiễm sắc thể vi khuẩn và sinh vật nhân chuẩn
III. Tái bản DNA (DNA replication) 61
IV. Phiên mã (transcription) và các loại RNA ở prokaryote
V. Cơ chế dịch mã (transcription) ở prokaryote
Chương 3: Điều hoà biểu hiện gene ở vi khuẩn
I. Các nguyên lý điều hoà
II. Mô hình Operon
III. Điều hoà âm tính của các operon cảm ứng: lac operon
1. Cấu trúc của lac operon
2. Cơ chế điều hoà âm tính của lac operon
3. Các thể đột biến của lac operon
IV. Điều hoà âm tính của các operon ức chế: trp operon
1. Cấu trúc của trp operon
2. Cơ chế điều hoà âm tính của trp operon
V. Sự ức chế dị hoá (catabolite repression): Điều hoà dương tính của lac operon
VI. Sự kết thúc phiên mã sớm (attenuation) ở trp operon
VII. Sự tự điều hoà (autoregulation)
VIII. Điều hoà ở mức dịch mã
Chương 4: Biến dị ở vi sinh vật
Trương Thị Bích Phượng
I. Đột biến gene ở vi sinh vật
1. Các kiểu đột biến gene
2. Các tác nhân gây đột biến (mutagens)
3. Phát hiện các thể đột biến
4. Cơ chế phân tử của các đột biến gene
II. Sửa chữa và bảo vệ DNA ở vi khuẩn 107
1. Quang phục hoạt (photoreactivation)
2. Sửa chữa bằng cắt bỏ (excision repair)
3. Sửa chữa kết cặp sai (mismatch repair)
4. Sửa chữa tái tổ hợp và error-prone
5. Bảo vệ DNA vi khuẩn bằng hệ thống các enzyme methylase và restrictase
III. Các yếu tố di truyền vận động (transposable genetic elements)
1. Các yếu tố di truyền vận động ở vi khuẩn
2. Các yếu tố di truyền vận động ở virus
3. Các yếu tố di truyền vận động ở vi nấm
Chương 5: Di truyền học virus
I. Đặc tính của các virus
1. Tính đa dạng về cấu trúc và thành phần di truyền
2. Tính đặc thù về vật chủ (host specificity)
II. Di truyền học thể thực khuẩn (bacteriophage hay phage)
1. Sự hình thành vết tan và các thể đột biến phage
2. Tái tổ hợp di truyền trong một chu kỳ sinh tan (lytic cycle)
3. Sự sắp xếp của các gene trong nhiễm sắc thể phage
4. Lập bản đò cấu trúc tinh vi vùng rII của phage T4
5. Tính tiềm tan (lysogeny) và phage λ
III. Tái bản của các virus
1. Các virus của vi khuẩn
2. Các virus thực vật
3. Các virus động vật
4. Các virus gây ung thư, HIV/AIDS
Chương 6: Di truyền học vi khuẩn
Hoàng Trọng Phán
I. Làm việc với vi khuẩn
1. Các thể đột biến của vi khuẩn
2. Kiểu hình và kiểu gene của vi khuẩn
II. Biến nạp (transformation) ở vi khuẩn
1. Định nghĩa, thí nghiệm và đặc điểm chung
2. Cơ chế phân tử của biến nạp
III. Tiếp hợp (conjugation) ở vi khuẩn
1. Định nghĩa, thí nghiệm và đặc điểm chung
2. Các plasmid và sự truyền DNA ở vi khuẩn
3. Nòi Hfr 151
4. Sự xen plasmid F vào nhiễm sắc thể vật chủ
5. Lập bản đồ bằng tiếp hợp ngắt quãng
6. Lập bản đồ với E. coli: Các plasmid F' và trắc nghiệm cistrans
IV. Tải nạp (transduction)
1. Định nghĩa, thí nghiệm và đặc điểm chung
2. Tải nạp chung (generalized transduction)
3. Tải nạp chuyên biệt (specialized transduction)
4. Lập bản đồ các đột biến bằng tải nạp
Chương 7: Di truyền học vi nấm và vi tảo
I. Đại cương về nghiên cứu di truyền ở một số vi tảo thông dụng
II. Phân tích di truyền ở vi nấm
1. Tính không dung hợp ở vi nấm
2. Phân tích bộ bốn và lập bản đồ ở vi nấm
3. Phân tích di truyền trong chu trình cận hữu tính (tái tổ hợp trong nguyên phân)
III. Nấm men như là E. coli của các tế bào eukaryote
1. Các nhiễm sắc thể nấm men nhân tạo (YAC)
2. Những hiểu biết mới về tổ chức của các nhiễm sắc thể nấm
3. Những hiểu biết mới về tái bản và phiên mã của bộ gene nấm men
4. Những hiểu biết mới về DNA ty thể của nấm men
Chương 8: Di truyền vi sinh vật và công nghệ gene
I. Các công cụ thiết yếu của kỹ thuật di truyền
1. Các enzyme giới hạn và một số enzyme khác
2. Các vector
II. Các phương pháp cơ bản của việc xây dựng phân tử DNA tái tổ
hợp in vitro
III. Tạo dòng gene ở vi khuẩn
1. Phân lập và tách chiết các đoạn DNA ngoại lai
2. Kiến tạo phân tử DNA tái tổ hợp in vitro
3. Chọn lọc vật chủ thích hợp và chuyển các gene vào tế bào chủ
4. Xác định các vi khuẩn tái tổ hợp
5. Phát hiện và sàng lọc nucleic acid ngoại lai và protein
6. Cho biểu hiện gene ngoại lai
IV. Phóng thích ra môi trường các sinh vật được biến đổi gene
V. Sử dụng các vi sinh vật để chuyển gene vào các thực vật
VI. Sử dụng các vi sinh vật để chuyển gene vào tế bào động vật
VII. Tạo các giống vi sinh vật mới bằng kỹ thuật di truyền
VIII. Một số ứng dụng khác của kỹ thuật di truyền ở vi sinh vật