Tài liệu Giáo trình công nghệ môi trường - trịnh thị thanh - trần yêm - đồng kim loan

TRỊNH THỊ THANH - TRẦN YÊM - ĐỒNG KIM LOAN



GIÁO TRÌNH CÔNG NGHỆ MÔI TRƯỜNG
(ln lần thứ hai)




LỜI NÓI ĐẦU
Môn học Công nghệ môi trường đã được đưa vào chương trình giảng dạy cho
sinh viên ngành Khoa học Môi trường từ khi thành lập Khoa Môi trường (năm 1995).
Cuốn sách đã tích lũy kinh nghiệm của gần chục năm thử nghiệm trên các bài giảng,
kết hợp với việc học hỏi và tham khảo tài liệu giảng dạy môn học này của Viện Kỹ
thuật Châu Á (AIT) - Thái Lan, cũng như các tài liệu khoa học về công nghệ xử lý
chất thải của một số nước trên thế giới và trong khu vực. Trong cuốn sách này, nhóm
tác giả mong muốn truyền đạt những kiến thức cơ bản, kỹ năng tiến hành nghiên cứu
xử lý chất thải phát sinh trong sản xuất công, nông nghiệp, giao thông vận tải, sinh
hoạt .
Bố cục của cuốn sách gồm 3 phần: xử lý các chất gây ô nhiễm không khí, xử lý
nước và nước thải, xử lý chất thải rắn.
Phần Công nghệ xử lý khí thải do ThS. Đồng Kìm Loan biên soạn bao gồm 4
chương đầu. Trong phần này tác giả đã đề cập đến nguyên nhân và các nguồn gây ô
nhiễm không khí, dạng của các chất thải vào bầu khí quyển, các biện pháp cải thiện
bầu không khí nơi sinh sống và làm việc. Đặc biệt tác giả thống kê toàn bộ các phương
pháp đã được áp dụng trong thực tế để xử lý bụi và khí thải độc hại, mà điển hình là
các công nghệ của Nhật Bản.
Phần Công nghệ xử lý nước thải gồm từ chương 5 đến chương 10 do PGS. TS.
Trịnh Thị Thanh biên soạn đã trình bày các phương pháp cơ bản để xử lý nước và
nước thải. Tác giả đã tập trung phần lý thuyết của các quá trình xử lý sinh học và minh
họa bằng các ví dụ tiêu biểu cho một số ngành sản xuất công nghiệp.
Phần Công nghệ xử lý chất thải rắn do TS. Trần Yêm biên soạn gồm 3 chương
cuối của giáo trình. Phần này bao gồm các biện pháp (hệ thống) thu gom chất thải rắn
đô thị, nông thôn; công nghệ xử lý chất thải (sử dụng lại, tái chế, làm phân compost,
sản xuất khí sinh học) và công nghệ chôn lấp chất thải.
Các tác giả xin chân thành cảm ơn những ý kiến đóng góp của đồng nghiệp và
sinh viên về những khiếm khuyết trong nội dung cũng như hình thức giúp chúng tôi
hoàn thiện cuốn giáo trình tái bản lần sau.
Các tác giả



MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU 1
DANH MỤC CÁC BẢNG .3
Phần I CÔNG NGHỆ XỬ LÝ KHÍ THẢI
Chương 1 NHỮNG KHÁI NIỆM CƠ BẢN 4
1.1. CÁC NGUỒN TẠO RA KHÍ THẢI VÀ BỤI .4
1.2. CÁC DẠNG THẢI VÀO KHÔNG KHÍ .4
Chương 2 CÁC BIỆN PHÁP KỸ THUẬT LÀM SẠCH KHÔNG KHÍ .7
2.1. CÁC BIỆN PHÁP MANG TÍNH VĨ MÔ 7
2.2. CÁC BIỆN PHÁP MANG TÍNH CỤC BỘ .7
2.3. CÁC BIỆN PHÁP CẢI THIỆN KHÔNG KHÍ NƠI LÀM VIỆC .7
2.4. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ VÀ VẬN HÀNH SẢN XUẤT 9
Chương 3 CÁC PHƯƠNG PHÁP VÀ THIẾT BỊ XỬ LÝ BỤI 11
3.1. KHÁI QUÁT VỀ BỤI VÀ XỬ LÝ BỤI 11
3.2. PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ BỤI BẰNG BUỒNG LẮNG .12
3.3. PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ BỤI DỰA VÀO LỰC LY TÂM (CYCLON) .14
3.4. PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ BỤI BẰNG LỌC MÀNG, LỌC TÚI 19
3.5. THU BỤI BẰNG CÁC PHƯƠNG PHÁP ƯỚT 21
3.6. KHỬ BỤI TĨNH ĐIỆN 28
Chương 4 CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ HƠI VÀ KHÍ ĐỘC 33
4.1. KHÁI QUÁT VỀ HƠI VÀ KHÍ ĐỘC .33
4.2. XỬ LÝ KHÍ VÀ HƠI BẰNG PHƯƠNG PHÁP THIÊU HỦY 33
4.3. PHƯƠNG PHÁP NGƯNG TỤ 35
4.4. XỬ LÝ HƠI VÀ KHÍ THẢI BẰNG PHƯƠNG PHÁP HẤP PHỤ .36
4.5. XỬ LÝ KHÍ THẢI BẰNG PHƯƠNG PHÁP HẤP THỤ .44
Phần II CÔNG NGHỆ XỬ LÝ NƯỚC THẢI
Chương 5 MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN LIÊN QUAN ĐẾN XỬ LÝ NƯỚC THẢI 53
5.1. NHỮNG ẢNH HƯỞNG CỦA Ô NHIỄM NƯỚC GÂY RA ĐỐI VỚI NGUỒN
NƯỚC TIẾP NHẬN 53
5.2. CÁC ĐIỀU KIỆN VÀ CÁC PHƯƠNG ÁN CÔNG NGHỆ XỬ LÝ NƯỚC
THẢI 54
Chương 6 CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ NƯỚC CẤP 56
6.1. KHỬ SẮT BẰNG PHƯƠNG PHÁP LÀM THOÁNG .56
6.2. TRIỆT KHUẨN .56
Chương 7 CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ NƯỚC THẢI .58
7.1. PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ CƠ HỌC .58
7.2. PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ HOÁ VÀ HOÁ - LÍ .61
Chương 8 CÁC QUÁ TRÌNH XỬ LÍ SINH HỌC 75
8.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG CỦA QUÁ TRÌNH XỬ LÍ SINH HỌC 75
8.2. CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÍ 80
8.3. CÁC QUÁ TRÌNH LỌC SINH HỌC .84
8.4. XỬ LÍ THẤM QUA ĐẤT 89
Chương 9 MỘT SỐ QUÁ TRÌNH XỬ LÍ NƯỚC THẢI 92
9.1. XỬ LÍ CÁC CHẤT VÔ CƠ HOÀ TAN 92
9.2. XỬ LÍ CÁC CHẤT HỮU CƠ 93
9.3. XỬ LÍ VÀ THẢI BÙN .94
Chương 10 CÁC VÍ DỤ XỬ LÝ NƯỚC THẢI CỤ THỂ 102
10.1. XỬ LÍ NƯỚC THẢI BỆNH VIỆN 102
10.2. XỬ LÍ NƯỚC THẢI CHỨA CRÔM .104
10.3. XỬ LÍ CÁC HỢP CHẤT CYANIDES 105
10.4. XỬ LÍ NƯỚC THẢI NHÀ MÁY BIA 106
10.5. XỬ LÍ NƯỚC THẢI CHỨA DẦU 107
10.6. XỬ LÍ CHẤT THẢI NGUY HẠI 110
Phần III CÔNG NGHỆ XỬ LÝ CHẤT THẢI RẮN
Chương 11 THU DỌN CHẤT THẢI RẮN .113
11.1. CÔNG CỤ VÀ PHƯƠNG TIỆN THU GOM CHẤT THẢI RẮN 114
11.2. HỆ THỐNG, CÁC PHƯƠNG THỨC THU DỌN RÁC .115
Chương 12 PHÂN LOẠI VÀ GIẢM KÍCH THƯỚC CHẤT THẢI RẮN 126
12.1. PHÂN LOẠI CHẤT THẢI RẮN .126
12.2. GIẢM KÍCH THƯỚC CHẤT THẢI RẮN 128
Chương 13 CHẾ BIẾN CHẤT THẢI RẮN VÀ BÃI THẢI .132
13.1. CÁC MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG CHẤT THẢI RẮN 132
13.2. CHẾ BIẾN PHÂN VI SINH (COMPOST) 132
13.3. SẢN XUẤT KHÍ SINH VẬT (BIOGAS) 137
13.4. BÃI CHỨA CHẤT THẢI RẮN (BÃI THẢI) 141
TÀI LIỆU THAM KHẢO 147
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1. 1. Các nguồn và các vật chất gây ô nhiễm chủ yếu 5
Bảng 1.2. Phân loại bụi và hơi khí độc theo dải kích thước .6
Bảng 3. 1. Các phương pháp xử lý bụi .11
Bảng 3. 2. Vùng lọc và hiệu quả xử lý của các phương pháp 11
Bảng 3.3. Năng suất lọc bụi của cyclon đơn và cyclon tổ hợp .18
Bảng 5.1. Các phương pháp xử lý nước thải 54
Bảng 5.2. Xử lý nước thải bậc 1 .55
Bảng 9.1. Các thông số làm việc của thiết bị làm đặc bùn bằng tuyển nổi 97
Báng 10. 1. Tiêu chuẩn thiết kê các thiết bị khác nhau đê xử lý nước thải nhà máy bia .107
Bảng 13. 1. Quá trình phân huy sinh học chất thải rắn .133