Tài liệu Giáo trình Bệnh nội khoa gia súc

Lời nói đầu

Bệnh nội khoa gia súc l một trong những môn chính của chương trình đo

tạo bác sỹ thú y. ở trường Đại học nông nghiệp I, giáo trình “Bệnh nội khoa gia

súc” đầu tiên do bác sỹ - thầy giáo Phạm Gia Ninh viết năm 1995 v cán bộ

giảng dạy bộ môn nội khoa biên soạn lần thứ 2. Sau gần 10 năm, T.S Phạm Ngọc

Thạch biên soạn lần thứ 3. Giáo trình bệnh “Nội khoa gia súc” lần ny (2006),

ngoi những phần cơ bản vẫn giữ nguyên như giáo trình trước đây. TS. Phạm

Ngọc Thạch đE bổ sung thêm nhiều ti liệu mới của thế giới v các kết quả

nghiên cứu của Thú y ở Việt Nam trong những năm gần đây.

Giáo trình “Bệnh nội khoa gia súc” l ti liệu cho sinh viên đại học ngnh thú

y học tập. Ngoi ra giáo trình còn l ti liệu tham khảo cho sinh viên chăn nuôi

thú y ở các trường đại học, trung cấp chuyên nghiệp v cán bộ thú y cơ sở.

Do ti liệu tham khảo ít, thời gian hạn chế v khả năng của người biên soạn,

ti liệu không thể tránh khỏi những thiếu sót, mong bạn đọc góp ý để lần xuất bản

sau được tốt hơn.

GS. TSKH. Hồ Văn Nam

3

Chương I

Phần mở đầu

Khái niệm về bệnh

I. Bệnh là gì?

Kể từ thời nguyên thuỷ tới nay, qua bao ngn năm, khái niệm về bệnh l bất biến

điều đó không đúng m nó thay đổi qua thời gian. Nói chung, sự thay đổi ny phụ thuộc

chủ yếu vo 2 yếu tố:

- Trình độ văn minh của x; hội đương thời.

- Thế giới quan (bao gồm cả triết học của mỗi thời đại).

Trong một x; hội, có thể đồng xuất hiện nhiều khái niệm về bệnh, kể cả những khái

niệm đối lập nhau. Đó l điều bình thường: nó nói lên những quan điểm học thuật khác

nhau có thể cùng tồn tại trong khi chờ đợi sự ng; ngũ. Tuy nhiên, trong lịch sử đ; có

những trường hợp quan điểm chính thống tìm cách đn áp các quan điểm khác.

Một số quan niệm về bệnh bao giờ cũng chi phối chặt chẽ các nguyên tắc chữa

bệnh, phòng bệnh. Do vậy nó có vai trò rất lớn trong thực hnh.

1. Một số khái niệm về bệnh trong lịch sử

1.1. Thời kỳ mông muội

Người nguyên thuỷ khi biết tư

duy cho rằng bệnh l sự trừng phạt

của các đấng siêu linh đối với con

người ở trần thế. ở đây, có sự lẫn lộn

giữa bản chất của bệnh với nguyên

nhân gây bệnh (trả lời câu hỏi bệnh

l gì cũng giống câu hỏi bệnh do

đâu). Không thể đòi hỏi một quan

điểm tích cực hơn khi trình độ con

người còn quá thấp kém, với thế giới

quan coi bất cứ vật gì v hiện tượng

no cũng có các lực lượng siêu linh

can thiệp vo. Đáng chú ý l quan

niệm ny bước sang thế kỷ 21 vẫn

còn tồn tại ở những bộ tộc lạc hậu, hoặc một bộ phận dân cư trong các x; hội văn minh.

Với quan niệm như vậy thì người xưa chữa bệnh chủ yếu bằng cách dùng lễ vật để

cầu xin: có thể cầu xin trực tiếp hoặc thông qua những người lm nghề mê tín dị đoan.

Bao giờ cũng vậy, giá trị của lễ vật luôn luôn nhỏ hơn giá trị của điều cầu xin.

Tuy nhiên, trên thực tế người nguyên thuỷ đ; bắt đầu biết dùng thuốc, không phó

mặc số phận cho thần linh.