Tài liệu Giáo án văn 11 cả năm 2012

Định dạng file word
Bài soạn đầy đủ, chi tiết

Tuần 1
Tiết 1,2 Ngày soạn:8-8-2012 /13/8/2012.
Đọc văn: VÀO PHỦ CHÚA TRỊNH
( Trích Thượng kinh kí sự -Lê Hữu Trác)

A. MỤC TIÊU
1.Kiến thức: Giúp học sinh:
- Hiểu được đặc điểm của thể loại kí sự trong văn học Trung đại.
- Cảm nhận được giá trị hiện thực sâu sắc và nhân cách thanh cao của Lê Hữu Trác.
2. Kĩ năng: Đọc hiểu, cảm thụ, phân tích.
3. Thái độ: Trân trọng nhân cách cao thượng của Lê Hữu Trác
B. PHƯƠNG PHÁP: phát vấn- giảng bình- tích hợp
C. CHUẨN BỊ
1. GV: Đọc, thiết kế giáo án
2. HS: Đọc, soạn bài
D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ:Thượng kinh kí sự(LHT) ra đời trong giai đoạn văn học nào? Hoàn cảnh lịch sử?Nội dung phản ánh của văn học trong giai đoạn đó?
3. Bài mới
a. Đặt vấn đề:Ở Việt Nam thời trung đại có hai danh y nổi tiếng ,đó là Tuệ Tĩnh (tk XV) và Lê Hữu Trác hiệu Hải Thượng Lãn Ông .Nhưng Hải Thượng Lãn Ông k chỉ nổi danh là một lương y như từ mẫu mà còn được biết đến như một nhà văn nhà thơ,đặc biệt tập kí sự đặc sắc:Thượng kinh kí sự.
b. Triển khai bài
[TABLE]
[TR]
[TD]HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
[/TD]
[TD]NỘI DUNG KIẾN THỨC
[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]Hoat động 1: Tìm hiểu tiểu dẫn
GV yêu cầu HS đọc và tóm tắt những ý chính trong phần tiểu dẫn (trang 3). Định hướng:
- Vài nét về tác giả?




- ND của tác phẩm “Thượng kinh ký sự”?






- Vị trí và nội dung của đoạn trích?


Hoat động 2: Giáo viên hướng dẫn cách đọc cho hs và yêu cầu hs đọc những đoạn chính
Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết



Quang cảnh trong phủ chúa được miêu tả ntn? Qua những chi tiết cụ thể nào? Phân tích những chi tiết đó để thấy được giá trị hiện thực của tác phẩm?
GV dẫn dắt, gợi mở HS phát hiện, phân tích
GV tham gia bình





Qua những điều đã phân tích ở trên, em có nhận xét gì về quang cảnh trong phủ chúa?



Cung cách sinh hoạt trong phủ chúa được miêu tả qua những chi tiết đặc sắc nào?

HS phát hiện, bình,cảm nhận.
GV chốt .



Ví dụ: Thánh thượng đang ngự ở đấy”, “chưa thể yết kiến”, “hầu mạch Đông cung thế tử” , “hầu trà”, “phòng trà ”“nín thở đứng chờ ở xa”, “khúm núm đến trước sập xem mạch”.












Qua việc phân tích trên em có nhận xét gì về quang cảnh và cung cách sinh hoạt trong phủ chúa?

Nhân cách con người Lê Hữu Trác được bộc lộ qua những chi tiết nào? Những chi tiết đó bộc lộ nhân cách gì của ông?
Minh hoạ:
+Đoán được chính xác căn bệnh của thế tử
+Nói thẳng nguyên nhân căn bệnh và cách chữa bệnh; sự giàng co nhưng ông đã gạt đi sở thích cá nhân để làm tròn trách nhiệm của người thầy thuốc

Nét đặc sắc trong bút pháp kí sự của tác phẩm là gì?Có thể so sánh với một vài tp kí khác?
GV minh hoạ .

Hoạt động 4: Hướng dẫn HS tổng kết,ghi nhớ.
[/TD]
[TD]I. TIỂU DẪN1. Tác giả : -Lê Hữu Trác ( 1724 – 1791 ) ,hiệu Hải Thượng Lãn Ông , là một danh y, không chỉ chữa bệnh mà còn soạn sách và mở trường dạy nghề thuốc để truyền bá y học.
-Ông sinh ở làng Liêu Xá - Đường Hào - Hải Dương nhưng hầu như suốt đời ở quê ngoại Hương Sơn- Hà Tĩnh
2. “Thượng kinh kí sự”
- Tập kí sự bằng chữ Hán, viết năm 1783, khắc in 1885.
- Đoạn trích tả quang cảnh ở Kinh đô, cuộc sống xa hoa trong phủ chúa và quyền uy, thế lực của nhà chúa.Qua đó người đọc thấy được thái độ xem thường danh lợi của tg.
3. Đoạn trích: Tác giả vào phủ để bắt mạch, kê đơn cho thế tử Trịnh Cán
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN

1. Đọc:


2. Tìm hiểu chi tiết
a.Quang cảnh và cung cách sinh hoạt trong phủ chúa
* Quang cảnh trong phủ chúa
-Khi vào phủ chúa phải qua nhiều lần cửa với những dãy hành lang quanh co ở mỗi cửa đều có vệ sĩ canh gác có “điếm” “hậu mã quân túc trực” “cây cối um tùm ”
- Bên trong phủ là nhưng nhà “Đại đường, quyển bồng, gác tía với kiệu son võng điều, đồ nghi trượng sơn son thếp vàng .”
- Căn phòng nơi Trịnh Cán và Trịnh Sâm ở phải đi qua 5,6 lần trướng gấm. Trong phòng thắp nến, có sập thếp vàng, ghế rồng sơn son thếp vàng . xung quanh ngươi hầu đứng hầu hai bên
=)Quang cảnh phủ chúa cực kì tráng lệ, lộng lẩy, không đâu sánh bằng, biểu hiện một đời sống xa hoa, cầu kì khác với cuộc sống bình thường khung cảnh vàng son song tù hảm, thiếu sinh khí, ngột ngạt.
* Cung cách sinh hoạt trong phủ chúa.
- Khi tác giả lên cáng vào phủ theo lệnh chúa thì có “tên đầy tớ chạy đằng trước hét đường ” và “cáng chạy như ngựa lồng”.Trong phủ chúa người giữ cửa truyền bá rộn ràng, người có việc quan qua lại như mắc cửi”.
- Bài thơ của tg minh chứng thêm cho quyền uy của tg.
- Những lời lẽ nhắc đến chúa Trịnh và thế tử đều phải hết sức cung kính, lễ độ “Thánh thượng đang ngự ở đấy”, chưa thể yết kiến”, “Hầu mạch Đông cun g thế tử”
- Chúa Trịnh luôn luôn có “phi tần chầu chực” xung quanh.
- T/g làm theo mệnh lệnh của chúa do quan Chánh đường truyền đạt lại; xem bệnh xong chỉ được viết tờ khải để quan Chánh đường dâng lên chúa. Nội cung trang nghiêm đến nỗi “tg phải nín thở đứng chờ ở xa”
- Thế tử bị bệnh có đến 7,8 thầy thuốc phục dịch. Khi vào xem bệnh, tác giả - một cụ già - phải quỳ lạy. Muốn xem thân hình của thế tử phải có một viên quan nội thành đến xin phép được cởi áo cho thế tử.
Cao sang, quyền uy tột đỉnh cùng với cuộc sống xa hoa đến cực điểm và sự lộng uyền của nhà chúa. Mặc dù khen cái đep, cái sang nơi phủ chúa song tác giả tỏ ra dửng dưng và cả sự mỉa mai
b. Nhân cách, con người Lê Hữu Trác
-Tài năng, có kiến thức sâu rộng và dày dặn kinh nghiệm
-Ông là một thầy thuốc có lương tâm và đức độ
-Là người có những phẩm chất cao quý: khinh thường lợi danh,yêu thích tự do và lối sống giản dị, thanh đạm.


c.Nét đặc sắc trong bút pháp kí sự
Quan sát tỉ mỉ, ghi chép trung thực, tả cảnh sinh động, kể diễn biến sự việc sinh động, tạo nên được chất hiện thực của tác phẩm.
3. Tổng kết Bằng tài quan sát tinh tế và ngòi bút ghi chép chi tiết chân thực, tác giả đã vẽ lại bức tranh sinh động về cuộc sống xa hoa quyền quý của chúa Trịnh. Đồng thời bộc lộ thái độ coi thường danh lợi.
[/TD]
[/TR]
[/TABLE]