Thạc Sĩ Giải pháp vận dụng phương thức tài trợ dự án để mở rộng tín dụng trung dài hạn tại các ngân hàng thư

MỤC LỤC

Lời cam đoan
Mục lục .2
Lời mở đầu .6

Chương 1: TỔNG QUAN VỀ TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN ĐỐI VỚI DOANH
NGHIỆP . 9
1.1. Khái niệm và mục đích vay trung dài hạn của doanh nghiệp .9
1.1.1. Khái niệm về tín dụng trung dài hạn .9
1.1.2. Mục đích vay trung dài hạn của các doanh nghiệp 11
1.2. Các phương thức tín dụng trung dài hạn truyền thống tài trợ doanh nghiệp 18
1.2.1. Cho vay kỳ hạn (Term Loan) .18
1.2.2. Cho vay hợp vốn (Syndicated Loan) 21
1.2.3. Cho thuê tài chính (Financial Leases) 23
1.3. Tài trợ dự án – Một phương thức tín dụng trung dài hạn phi truyền thống 27
1.3.1. Tài trợ dự án là gì ? 27
1.3.2. Các chủ thể tham gia vào tài trợ dự án 30
1.3.3. Các phương thức tài trợ dự án 31
1.3.4. Lý do của tài trợ dự án .32

Chương 2: THỰC TRẠNG CÁC PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY . 34
2.1. Các phương thức tín dụng trung dài hạn truyền thống ở VN hiện nay .34
2.1.1. Cho vay theo dự án đầu tư 34
2.1.2. Cho vay hợp vốn .39
2.1.3. Cho thuê tài chính 45
2.2. Một điển hình của phương thức tài trợ dự án ở Việt Nam: Dự án Nhà máy
Nhiệt điện Phú Mỹ 2.2 (). 50
2.2.1. Sự cần thiết của dự án 50
2.2.2. Tóm tắt dự án .51
2.2.3. Cấu trúc tài chính .51
2.2.4. Các hợp đồng có liên quan .52
2.2.5. Bảo lãnh rủi ro từng phần của Hiệp hội phát triển quốc tế .54
2.3. Những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong hoạt động tài trợ
dự án ở Việt Nam .55
2.3.1. Những hạn chế trong hoạt động tài trợ dự án ở Việt Nam 55
2.3.2. Nguyên nhân của những hạn chế trong hoạt động tài trợ dự án ở Việt
Nam .57

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP VẬN DỤNG PHƯƠNG THỨC TÀI TRỢ DỰ ÁN ĐỂ MỞ RỘNG TÍN DỤNG TRUNG DÀI HẠN TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM HIỆN NAY 59
3.1. Ý nghĩa của việc vận dụng phương thức tài trợ dự án trong điều kiện Việt
Nam hiện nay .59
3.1.1. Đối với người vay .59
3.1.2. Đối với tổ chức tài trợ 60
3.1.3. Đối với nền kinh tế .60
3.2. Những thuận lợi và khó khăn trong việc vận dụng phương thức tài trợ dự án
trong điều kiện Việt Nam hiện nay 61
3.2.1. Những thuận lợi trong việc vận dụng phương thức tài trợ dự án ở Việt
Nam hiện nay 61
3.2.2. Những khó khăn trong việc vận dụng phương thức TTDA trong điều
kiện Việt Nam hiện nay 68
3.3. Giải pháp vận dụng phương thức TTDA trong hoạt động tín dụng của các
ngân hàng ở Việt Nam hiện nay 72
3.3.1. Giải pháp đối với người vay .73
3.3.1.1. Đầu tư nghiên cứu soạn thảo dự án khả thi .73
3.3.1.2. Thuê các nhà tư vấn, các nhà quản lý thực hiện và vận hành dự án
chuyên nghiệp .73
3.3.2. Giải pháp đào tạo các nhà tư vấn và quản lý dự án chuyên nghiệp 75
3.3.3. Giải pháp đối với ngân hàng 76
3.3.3.1. Thành lập bộ phận tài trợ dự án hoặc thuê các chuyên gia và kỹ sư
kỹ thuật .76
3.3.3.2. Thông tin quảng bá về sản phẩm mới .77
3.3.3.3. Thành lập bộ phận thu thập thông tin và chia sẽ thông tin thẩm định
giữa các ngân hàng .78
3.3.3.4. Đào tạo nâng cao trình độ cho cán bộ thẩm định 79
3.3.3.5. Thực hiện thẩm định dự án dựa trên dòng tiền .80
3.3.4. Kiến nghị với Quốc Hội – Chính Phủ và NHNNVN .85
3.3.4.1. Quốc hội sớm thông qua Luật đầu tư, Luật đấu thầu, Luật tư vấn .85
3.3.4.2. Chính phủ cần có quy định rõ ràng về việc cho phép thành lập các
Công ty vay tín thác (TBV): 87
3.3.4.3. NHNNVN cần có quy định rõ ràng hoặc ban hành quy chế tài trợ
dự án .87

Kết luận . 89
Tài liệu tham khảo . 90



DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT


ADB: Ngân hàng Phát triển Châu Á
CVKH: Cho vay kỳ hạn
CVHV: Cho vay hợp vốn
CTTC: Cho thuê tài chính
EVN: Tổng công ty Điện lực Việt Nam
IDA: Hiệp hội Phát triển Quốc tế
NHĐT&PTVN: Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam
NHNN&PTNTVN: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam
PRG: Bảo lãnh rủi ro từng phần
PV: Tổng công ty Dầu khí Việt Nam
TDTDH: Tín dụng trung dài hạn
TSCĐ: Tài sản cố định
TSLĐ: Tài sản lưu động
TTDA: Tài trợ dự án
TTTT: Tài trợ truyền thống
WB: Ngân hàng thế giới

DANH MỤC CÁC BẢNG


Bảng 1.1: Biến động về quy mô tổng tài sản và kết cấu các loại tài sản năm
200X của doanh nghiệp ABC
Bảng 1.2: Lịch trả nợ gốc và lãi hàng năm theo phương pháp nợ gốc trả đều
nhau mỗi năm và lãi trả mỗi năm tính trên nợ đầu năm
Bảng 1.3: Lịch trả nợ gốc và lãi hàng năm theo phương pháp trả nợ gốc và lãi
bằng nhau mỗi năm
Bảng 2.1: Dư nợ, tốc độ tăng và tỷ trọng tín dụng trung dài hạn từ 2002-2004
Bảng 2.2: Tình hình cho vay hợp vốn từ năm 2002–10/05/2004 tại Sở giao dịch
II Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam
Bảng 2.3: Danh mục dự án cho vay hợp vốn tại Sở giao dịch II Ngân hàng Đầu
tư và Phát triển Việt Nam tính đến ngày 10/05/2004
Bảng 2.4: Tổng vốn đầu tư của Dự án Nhà máy Nhiệt điện Phú Mỹ 2.2
Bảng 3.1: Dự toán kết quả kinh doanh hàng năm của dự án
Bảng 3.2: Dự kiến nguồn trả nợ hàng năm của dự án
Bảng 3.3: Lịch trả nợ dự kiến hàng năm của dự án
Bảng 3.4: Dự trù vốn lưu động hàng năm của dự án
Bảng 3.5: Dự toán dòng tiền từ hoạt động hàng năm của dự án
Bảng 3.6: Lịch vay và trả nợ vay hàng năm của dự án


LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Hoạt động tín dụng của các tổ chức tín dụng ở Việt Nam nói chung, tín
dụng trung dài hạn nói riêng trong những năm qua liên tục đạt được tốc độ tăng
trưởng dư nợ cao với tỷ lệ tăng bình quân là 21,23%/năm giai đoạn 1997 – 2003
và trong năm 2004 vừa qua, tỷ lệ này đạt được 24%. Tính thời điểm cuối năm
2004, tổng dư nợ tín dụng trung dài hạn chiếm khoảng 40% tổng dư nợ cung ứng
cho nền kinh tế. Nếu như trước đây, để đáp ứng nhu cầu vay trung dài hạn cho
các doanh nghiệp, các tổ chức tín dụng thường sử dụng phương thức cho vay theo
dự án đầu tư thì hiện nay, bên cạnh phương thức này, các tổ chức tín dụng còn có
thể sử dụng phương thức cho vay hợp vốn và cho thuê tài chính .
Nhìn chung thì các phương thức cho vay truyền thống này có những nhược
điểm như thông thường người vay phải có tài sản bảo đảm cho khoản vay và
trong trường hợp tình hình tài chính của người vay không lành mạnh, các tổ chức
tín dụng cũng ngần ngại cho vay mặc dù dự án đầu tư của người vay là khả thi.
Tài trợ dự án là một trong những phương thức tín dụng phi truyền thống
đã được các ngân hàng ở nhiều nước thực hiện từ nhiều thập kỷ qua. Tuy nhiên
ở Việt Nam hiện nay, phương thức tài trợ này còn khá mới mẻ cả về phương
diện lý luận lẫn thực tiễn hoạt động. Từ phương diện lý luận và thực tiễn thực
hiện phương thức tài trợ dự án ở các nước cho thấy, phương thức tài trợ này có
nhiều ưu điểm nổi bật. Trước hết là đối với người vay, nếu thực hiện theo
phương thức tài trợ này sẽ giúp cho người vay có thể vay được tiền từ các ngân
hàng mà không cần phải có tài sản bảo đảm, hay như trường hợp chủ đầu tư có
thể vay được tiền từ các ngân hàng ngay cả khi chủ đầu tư đang gặp khó khăn về
tình hình tài chính - với điều kiện là dự án của chủ đầu tư phải thật sự khả thi và
có khả năng trả được nợ ngân hàng. Đối với các ngân hàng thì phương thức tài
trợ dự án là một lĩnh vực hoạt động ngân hàng khá hấp dẫn do lãi và phí mà các
ngân hàng thu được nhiều hơn so với phương thức tài trợ truyền thống. Về phía
Chính phủ và trên bình diện nền kinh tế quốc gia, tài trợ dự án là một biện pháp
hữu hiệu để khuyến khích và thu hút các nguồn vốn đầu tư to lớn từ khu vực kinh
tế tư nhân trong và ngoài nước tham gia vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng trọng
yếu cho nền kinh tế
Xuất phát từ sự cần thiết khách quan nói trên, tôi đã mạnh dạn chọn đề
tài “Giải pháp vận dụng phương thức tài trợ dự án để mở rộng tín dụng
trung dài hạn tại các ngân hàng thương mại Việt Nam hiện nay” cho Luận
văn tốt nghiệp cao học của mình.

2. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Mục đích nghiên cứu của đề tài này là để thấy được sự khác nhau giữa
phương thức tài trợ dự án với các phương thức cho vay trung dài hạn truyền
thống của các tổ chức tín dụng cũng như là những lợi ích mà phương thức tài trợ
dự án mang lại cho các bên tham gia và cho nền kinh tế.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài này là những phương thức tín
dụng trung dài hạn truyền thống và phương thức tài trợ dự án trên phương diện
lý thuyết và thực tiễn thực hiện các phương thức cho vay này tại các tổ chức tín
dụng ở Việt Nam trong thời gian gần đây, những thuận lợi và khó khăn để có thể
vận dụng được phương thức tài trợ dự án tại các ngân hàng thương mại Việt Nam
hiện nay.
4. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng phương pháp lý luận của phép duy vật biện chứng kết hợp
phương pháp thống kê, phân tích, so sánh đối chiếu và suy luận logic. Thông qua
các số liệu và tài liệu đã được tổng kết và kinh nghiệm của thế giới, luận văn đã
đề xuất những giải pháp nhằm vận dụng phương thức tài trợ dự án để mở rộng
tín dụng trung dài hạn tại các ngân hàng thương mại ở Việt Nam hiện nay.

5. Bố cục của đề tài
Bố cục của đề tài được chia thành 3 chương:

Chương 1 trình bày tổng quan về tín dụng trung dài hạn đối với các doanh
nghiệp.

Chương 2 trình bày thực trạng các phương thức tín dụng trung dài hạn ở
Việt Nam hiện nay.

Chương 3 trình bày các giải pháp vận dụng phương thức tài trợ dự án để
mở rộng tín dụng trung dài hạn tại các ngân hàng thương mại hiện nay.

Như chúng tôi đã viết, ở Việt Nam hiện chưa có một công trình nghiên
cứu nào về đề tài này. Về phía Nhà nước cũng chưa có một văn bản quy định
hay hướng dẫn thực hiện phương thức tài trợ dự án. Vì vậy có thể nó rằng đề tài
nghiên cứu này không trùng lắp với các đề tài đã nghiên cứu trước đó.