Thạc Sĩ Giải pháp phát triển thị trường giao sau gạo của Việt Nam

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam là một nước xuất khẩu gạo lớn trên thế giới, trong tổng giá trị kim
ngạch xuất khẩu hàng năm của Việt Nam, giá trị kim ngạch xuất khẩu từ sản phẩm
gạo chiếm một tỷ trọng tương đối lớn, nhưng trong thời gian vừa qua giá gạo xuất
khẩu của Việt Nam trên thế giới luôn biến động thất thường, điều này ảnh hưởng rất
lớn đến thu nhập của các doanh nghiệp xuất khẩu gạo và ảnh hưởng lớn nhất là đến
những người sản xuất lúa gạo của Việt Nam.
Hiện nay các doanh nghiệp, thậm chí cả người nông dân sản xuất nông sản,
trong đó có sản xuất lúa gạo ở các nước phát triển đã sử dụng các hình thức giao
dịch của thị trường giao sau như là một công cụ để phòng ngừa rủi ro biến động giá
nông sản. Nhưng hình thức giao dịch này hiện nay rất ít các doanh nghiệp sản xuất,
kinh doanh lúa gạo của Việt Nam áp dụng.
Đề tài này nghiên cứu về thị trường giao sau và cách thức sử dụng hợp đồng
giao sau trong phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu của Việt Nam. Phân
tích sự biến động đối với giá gạo xuất khẩu của Việt Nam trong thời gian vừa qua,
phân tích thực trạng việc sử dụng các hợp đồng giao sau trong phòng ngừa rủi ro
biến động giá gạo xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam, xác định các nguyên
nhân và từ đó đề xuất một số giải pháp phát triển thị trường giao sau gạo của Việt
Nam.
2. Mục tiêu của đề tài
Luận giải cơ sở khoa học về thị trường giao sau và cách thức sử dụng các
hợp đồng giao sau trong phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu.
Nghiên cứu sự biến động giá gạo xuất khẩu của Việt Nam trong thời gian
vừa qua, từ đó đưa ra kết luận có cần thiết phải phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo
xuất khẩu cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt Nam hay
không? Và cách thức, công cụ để phòng ngừa rủi ro này?
Nghiên cứu thực trạng việc áp dụng các hợp đồng giao sau để phòng ngừa
rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam.
Đề xuất một số giải pháp phát triển thị trường giao sau gạo của Việt Nam.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
Thị trường giao sau, việc áp dụng các hợp đồng giao sau của các doanh
nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt Nam.
Trên thực tế, khi tham gia vào thị trường giao sau gạo mỗi người kinh doanh
sẽ có mục đích riêng của mình. Có người tham gia vào thị trường giao sau với mục
đích đầu cơ để kiếm lời, có người tham gia vào thị trường giao sau với mục đích
phòng ngừa rủi ro. Trong phạm vi đề tài này chúng tôi chỉ nghiên cứu việc áp dụng
hợp đồng giao sau với mục đích phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo.
Về không gian: Đề tài nghiên cứu việc áp dụng hợp đồng giao sau để phòng
ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh
lúa gạo, trong đó tập trung nghiên cứu các doanh nghiệp có xuất khẩu gạo của Việt
Nam hoạt động trên phạm vi cả nước. Nhưng mẫu điều tra mang tính đại diện,
chúng tôi xin được giới hạn mẫu điều tra mang tính đại diện chỉ tập trung điều tra
các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo tại Thành phố Hồ Chí Minh và một
số Tỉnh đồng bằng sông Cửu Long.
Về mặt thời gian: Đề tài nghiên cứu việc biến động giá gạo xuất khẩu của
Việt Nam và việc các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo sử dụng hợp đồng
giao sau để phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu của Việt Nam từ năm
1989 đến nay và xu hướng trong tương lai.
Về mặt nội dung: Đề tài nghiên cứu về thị trường giao sau và việc ứng dụng
hợp đồng giao sau để phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo cho các doanh nghiệp
sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt Nam.
4. Phương pháp nghiên cứu của đề tài
4.1. Chọn địa điểm nghiên cứu
Địa điểm nghiên cứu phải đại diện cho các tỉnh, thành phố nơi có các doanh
nghiệp có điều kiện tiếp cận hợp đồng giao sau thuận lợi nhất, nơi có các doanh
nghiệp tại các vùng sản xuất lúa gạo lớn. Với lý do đó, chúng tôi chọn mẫu điều tra
là các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo tại Thành phố Hồ Chí Minh và
một số Tỉnh đồng bằng sông Cửu Long.
4.2. Thu thập số liệu, thông tin cần thiết
Điều tra sơ cấp, từ các doanh nghiệp mà chúng tôi chọn làm mẫu điều tra, để
thu thập các thông tin liên quan đến tác động của biến động giá gạo xuất khẩu đến
thu nhập của doanh nghiệp, việc sử dụng các hợp đồng giao sau trong lĩnh vực xuất
khẩu gạo tại các doanh nghiệp.
Các số liệu thứ cấp được thu thập từ nguồn số liệu của Bộ Nông nghiệp và
Phát triển Nông thôn, trên mạng internet.
4.3. Các phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra thông qua bảng câu hỏi và phỏng vấn
- Phương pháp thống kê mô tả
- Phương pháp chuyên gia
- Phương pháp phân tích
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu
Đề tài khẳng định các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt
Nam có thể sử dụng các các hợp đồng giao sau như là một công cụ trong phòng
ngừa rủi ro biến động giá nông sản; đề xuất các giải pháp phát triển thị trường giao
sau gạo của Việt Nam.
Với những nội dung nghiên cứu của đề tài này chúng tôi hy vọng kết qủa
nghiên cứu của đề tài sẽ là tài liệu tham khảo cho các cơ quan quản lyù Nhà nước
trong việc xây dựng chính sách liên quan đến phát triển thị trường giao sau gạo.
Đồng thời kết quả nghiên cứu của đề tài cũng là tài liệu tham khảo cho các doanh
nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt Nam muốn sử dụng các hợp đồng giao
sau trong phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo.
6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và kiến nghị, kết cấu của đề tài gồm 03
chương:
Chương 1: Khung lyù thuyết về thị trường giao sau, chúng tôi đề cập đến lý
thuyết về thị trường giao sau, các chiến lược có thể sử dụng để phòng ngừa rủi ro
biến động giá.
Chương 2: Thực trạng xuất khẩu gạo và việc sử dụng hợp đồng giao sau để
phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Trong phần này chúng tôi phân tích sự biến động của giá gạo xuất khẩu của Việt
Nam trong thời gian vừa qua. Phân tích thực trạng xuất khẩu gạo của Việt Nam,
thực tế việc áp dụng hợp đồng giao sau của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh
lúa gạo của Việt Nam trong phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu. Xác
định nguyên nhân các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt Nam
chưa sử dụng các hình thức giao dịch của thị trường giao sau như là một công cụ để
phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo.
chương 3: Đề xuất các giải pháp phát triển thị trường giao sau gạo của Việt
Nam.


LỜI CẢM ƠN
Em chân thành cảm ơn cô Nguyễn Thị Ngọc Trang và các thầy cô của
Trường Đại học kinh tế TP.HCM đã tận tình giảng dậy và hướng dẫn để em hoàn
thành khóa học, cũng như hoàn thành tốt đề tài luận văn tốt nghiệp này.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tiếng Việt
1. TS. Nguyễn Thị Ngọc Trang (2006), Quản trị rủi ro tài chính, Nxb Thống Kê,
TP.HCM.
2. PGS.TS Trần Ngọc Thơ (2005), Tài chính doanh nghiệp hiện đại,
Nxb Thống Kê, TP.HCM.
3. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, trung tâm thông tin.
4. Bộ Tài Chính (2003), Thông tư số 04/2003/TT-BTC.
5. Chính Phủ (2000), Nghị quyết số 09/2000/NĐ-CP.
6. Các thông tin trên trang Web của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
http://www.agroviet.gov.vn

Tiếng Anh
7. David Blake (1990), Financial Market Analysic, Mc.Graw-hill book Company.
8. Richart Brealey, Stewart Myers and others (1986), Principles of Corporate
Finance, Mc.Graw-hill ryerson Limited.
9. Pamela P. Peterson (1994), Financial Management and Analysis, Mc.Graw-hill,
Inc.
10. Các thông tin trên trang Web của Chicago Board of Trade: http://www.cbot.com
11. Các thông tin trên trang Web của Refco: http://research.refco.com