Thạc Sĩ Giải pháp phát triển doanh nghiệp kinh doanh du lịch trên địa bàn thành phố Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện đề tài:“Giải pháp chủ yếu nhằm phát triển
doanh nghiệp kinh doanh du lịch trên địa bàn thành phố Thái Nguyên”, tôi
đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, động viên của nhiều cá nhân và tập thể.
Tôi xin được bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập thể đã
tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong học tập và nghiên cứu.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo Bộ phận sau
Đại học, các khoa, phòng của Trường Đại học Kinh tế và Quản trị
- ạo điều kiện giúp đỡ tôi về mọi mặt trong quá trình
học tập và hoàn thành luận văn này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hướng
dẫn GS.TS Bùi Minh Vũ.
Tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ, đóng góp nhiều ý kiến quý báu của các nhà
khoa học, các thầy, cô giáo trong Trườ ế và Quản trị Kinh
doanh - Đại học Thái Nguyên.
Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi còn được sự giúp đỡ và cộng tác
của các đồng chí tại các địa điểm nghiên cứu, tôi xin chân thành cảm ơn các
bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã tạo điều kiện mọi mặt để tôi hoàn thành
nghiên cứu này.
Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đối với mọi sự giúp đỡ quý báu đó.
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2015
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Kiều Trang

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii
MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN i
LỜI CẢM ƠN . ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT vi
DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH . vii
MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu . 1
2. Mục tiêu nghiên cứu 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu . 3
4. Ý nghĩa khoa học của nghiên cứu . 3
5. Bố cục của luận văn 3
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN
DOANH NGHIỆP KINH DOANH DU LỊCH . 4
1.1. Khái niệm cơ bản về kinh doanh du lịch và doanh nghiệp du lịch 4
1.1.1. Khái niệm về kinh doanh du lịch và doanh nghiệp du lịch . 4
1.1.2. Đặc điểm của hoạt động của kinh doanh du lịch và doanh nghiệp du lịch . 6
1.1.3. Phân loại các hình thức kinh doanh du lịch 8
1.2. Vai trò của kinh doanh du lịch và doanh nghiệp du lịch trong nền
kinh tế quốc dân 9
1.3. Những nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh du lịch . 13
1.3.1. Về khách quan . 13
1.3.2. Về chủ quan . 16
1.4. Kinh nghiệm về phát triển du lịch và hoạt động kinh doanh của một
số nước trên thế giới và Việt Nam 18
1.4.1. Kinh nghiệm trên thế giới . 18
1.4.2. Kinh nghiệm của Việt Nam 20
1.4.3. Bài học kinh nghiệm về lĩnh vực trên . 22
Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 23
2.1. Câu hỏi nghiên cứu 23
2.2. Phương pháp nghiên cứu 23
2.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu . 23
2.2.2. Phương pháp tổng hợp và xử lý dữ liệu 25
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv
2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu 25
2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu . 27
Chương 3 . THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP KINH DOANH
DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN . 29
3.1. Đặc điểm địa bàn thành phố Thái Nguyên . 29
3.1.1. Điều kiện tự nhiên của thành phố Thái Nguyên . 29
3.1.2. Tình hình nhân khẩu và lao động của thành phố Thái Nguyên 33
3.1.3. Hệ thống cơ sở hạ tầng 34
3.1.4. Điều kiện kinh tế của thành phố Thái Nguyên . 36
3.2. Thực trạng phát triển doanh nghiệp du lịch thành phố Thái Nguyên 37
3.2.1. Số lượng doanh nghiệp du lịch thành phố Thái Nguyên 37
3.2.2. Quy mô của doanh nghiệp thông qua vốn đăng kí kinh doanh của
DN du lịch thành phố Thái Nguyên 40
3.2.3. Quy mô của doanh nghiệp thông qua số lao động làm việc trong
DN du lịch thành phố Thái Nguyên 42
3.2.4. Trình độ cán bộ quản lý DN du lịch thành phố Thái Nguyên 44
3.2.5. Kết quả hoạt động sản xuất các DN du lịch thành phố Thái Nguyên . 45
3.3. Đánh giá các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp du lịch thành phố
Thái Nguyên . 46
3.3.1. Hỗ trợ tài chính và vốn cho các doanh nghiệp . 46
3.3.2. Hỗ trợ về mặt bằng sản xuất và địa điểm kinh doanh cho doanh nghiệp
nhỏ và vừa . 49
3.3.3. Hỗ trợ cung cấp thông tin 51
3.3.4. Xúc tiến thương mại - thị trường 53
3.3.5. Hỗ trợ đào tạo nâng cao năng lực quản trị kinh doanh và đào tạo
kỹ thuật . 54
3.3.6. Hỗ trợ thực hiện cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi
trường đầu tư; cơ chế xúc tiến đầu tư và khởi sự doanh nghiệp . 56
3.3.7. Các hoạt động hỗ trợ khác 57
3.3.8. Đánh giá chung về các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp . 57
3.4. Phân tích mô hình SWOT cơ hội để phát triển doanh nghiệp du lịch
trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên 59
3.4.1. Điểm mạnh 59
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v
3.4.2. Điểm yếu . 60
3.4.3. Cơ hội 61
3.4.4. Thách thức . 62
3.5. Đánh giá sự phát triển doanh nghiệp du lịch tỉnh Thái Nguyên 62
3.5.1. Những thành tích đạt được 62
3.5.2. Tồn tại, hạn chế 65
3.5.3. Nguyên nhân hạn chế . 66
Chương 4 . MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM PHÁT TRIỂN
DOANH NGHIỆP KINH DOANH DU LỊCH TRÊN ĐỊA
BÀN THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN . 68
4.1. Định hướng phát triển du lịch Thái Nguyên và chủ trương, chính sách
của Tỉnh trong việc phát triển doanh nghiệp du lịch 68
4.1.1. Định hướng phát triển du lịch Thái Nguyên . 68
4.1.2. Quan điểm, chủ trương, chính sách của Tỉnh và thành phố Thái Nguyên
trong việc phát triển doanh nghiệp du lịch . 70
4.2. Giải pháp phát triển các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn thành phố Thái
Nguyên . 73
4.2.1. Nhóm giải pháp liên quan tới hỗ trợ của tỉnh, thành phối tới sự phát
triển của các doanh nghiệp du lịch 73
4.2.2. Nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh đối với các doanh
nghiệp du lịch 77
4.2.3. Nhóm giải pháp liên quan tới phát triển ngành du lịch . 80
4.3. Một số kiến nghị 84
KẾT LUẬN 85
TÀI LIỆU THAM KHẢO 86
PHỤ LỤC . 88



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vi
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DN : Doanh nghiệp
DNNVV : Doanh nghiệp nhỏ và vừa
DV : Dịch vụ
TNHH : Trách nhiệm hữu hạn

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vii
DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH
Bảng:
Bảng 2.1. Thang đo Likert 24
Bảng 3.1. Tình hình đất đai của thành phố Thái Nguyên giai đoạn
2010 - 2012 . 32
Bảng 3.2. Tình hình dân số và lao động của thành phố Thái Nguyên
giai đoạn 2010 - 2012 . 33
Bảng 3.3. Tình hình tăng trưởng kinh tế của một số ngành của thành
phố Thái Nguyên - tỉnh Thái Nguyên . 36
Bảng 3.4. Số lượng doanh nghiệp du lịch thành phố Thái Nguyên 37
Bảng 3.5. Số lượng doanh nghiệp du lịch thành phố Thái Nguyên theo
loại hình doanh nghiệp 38
Bảng 3.6. Cơ cấu doanh nghiệp du lịch thành phố Thái Nguyên theo
loại hình doanh nghiệp 38
Bảng 3.7. Vốn đăng kí kinh doanh của doanh nghiệp du lịch thành phố
Thái Nguyên 40
Bảng 3.8. Vốn đăng kí kinh doanh bình quân/số lượng doanh nghiệp du
lịch thành phố Thái Nguyên . 40
Bảng 3.9. Vốn đăng kí kinh doanh của doanh nghiệp du lịch thành phố
Thái Nguyên theo loại hình doanh nghiệp 41
Bảng 3.10. Số lao động của doanh nghiệp du lịch của thành phố Thái Nguyên . 42
Bảng 3.11. Số lao động của doanh nghiệp du lịch thành phố Thái Nguyên
phân theo loại hình doanh nghiệp . 43
Bảng 3.12. Trình độ cán bộ quản lý doanh nghiệp du lịch của thành phố
Thái Nguyên năm 2013 . 44
Bảng 3.13. Kết quả hoạt động sản xuất các doanh nghiệp du lịch của
thành phố Thái Nguyên . 45
Bảng 3.14. Kết quả điều tra hỗ trợ tài chính và vốn cho các doanh nghiệp
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

viii
Bảng 3.15. Kết quả điều tra hỗ trợ mặt bằng sản xuất và địa điểm kinh doanh
cho các doanh nghiệp . 50
Bảng 3.16. Kết quả điều tra hỗ trợ cung cấp thông tin cho các doanh nghiệp 52
Bảng 3.17. Kết quả điều tra hỗ trợ xúc tiến thương mại - thị trường cho các
doanh nghiệp 53
Bảng 3.18. Kết quả điều tra hỗ trợ đào tạo nâng cao năng lực quản trị kinh
doanh và kỹ thuật cho các doanh nghiệp 55
Bảng 3.19. Kết quả điều tra tổng hợp công tác hỗ trợ cho các doanh nghiệp 59
Hình:
Hình 3.1. Bản đồ du lịch tỉnh Thái Nguyên 29
Hình 3.2. Biểu đồ cơ cấu doanh nghiệp du lịch phân theo loại hình
doanh nghiệp năm 2013 39
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Xu hướng mang tính quy luật của cơ cấu kinh tế thế giới chỉ ra rằng tỉ
trọng nông nghiệp từ chiếm vị thế quan trọng đã dần nhường cho công nghiệp
và cuối cùng vai trò của kinh tế dịch vụ sẽ chiếm vai trò thống soái. Hiện nay
ở các nước có thu nhập thấp, các nước Nam Á, châu Phi nông nghiệp vẫn còn
chiếm trên 30% GNP, công nghiệp khoảng 35%. Trong khi đó các nước có
thu nhập cao như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Đức, Italia trên 70% GNP do nhóm
ngành dịch vụ đem lại, nông nghiệp chỉ đóng khoản 3-5% tổng sản phẩm
quốc dân. Xu hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng dần tỷ tọng nhóm ngành
dịch vụ, du lịch đang ngày càng phổ biến, và ngu cầu kinh doanh du lịch trở
nên tất yếu.
Hoạt động du lịch góp phần quan trọng vào việc tăng cường hiểu biết
lẫn nhau giữa con người với con người, giữa con người với cảnh quan thiên
nhiên, với kỳ quan giầu đẹp của nước đến tham quan du lịch. Mặt khác, các
Quốc gia có người đi và đến tham quan du lịch sẽ kết nối lại mối bang giao
than thiện, hữu nghị và hiểu biết lẫn nhau để tình hữu nghị của các nước này
ngày càng phát triển tốt đẹp. Đây là một trong những sợi dây gắn kết giữa các
quốc gia với nhau để tạo thế và lực cho sự hợp tác Kinh tế, kêu gọi vốn đầu
tư, thiết thực góp phần vào việc xây dựng và làm giầu cho đất nước.
Thực tế cho thấy ngành kinh doanh du lịch đã và đang trở thành thế
mạnh của nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Ở nước ta, các
doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch cũng có chiều hướng gia tăng.
Những năm gần đây đã có những đóng góp đáng kể vào nguồn thu Ngân sách
Nhà nước ở Trung ương và Địa phương.
Bên cạnh những đóng góp của kinh doanh du lịch thì việc kinh doanh
dịch vụ du lịch ở nước ta nói chung và Thái Nguyên nói riêng vẫn còn nhiều vấn
đề cần được khắc phục, sửa đổi, bổ sung cho hoàn thiện cả về mặt chiến lược cũng
như cơ chế chính sách để loại trừ được tính tự phát, tính bị động, cũng như
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

2
quảng bá được hết thảy những cảnh quan thiên nhiên quý hiếm và giàu đẹp của Tổ
quốc ta.
Cho đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu một cách toàn diện,
sâu sắc và có thể trả lời một cách nghiêm túc về kinh doanh dịch vụ du lịch
trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Vì vậy tôi mạnh dạn chọn đề tài: “Giải pháp
chủ yếu nhằm phát triển doanh nghiệp kinh doanh du lịch trên địa bàn
thành phố Thái Nguyên” để nghiên cứu làm Luận văn Kinh tế của mình. Hy
vọng rằng, kết quả của việc nghiên cứu này sẽ góp phần vào việc bổ sung,
hoàn thiện về mặt lý luận cũng như thực tiễn trong lĩnh vực kinh doanh dịch
vụ du lịch ở nước ta nói chung và trên địa bàn Thành phố của tỉnh Thái
Nguyên nói riêng.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Trên cơ sở phân tích tình hình thực tế về việc phát triển doanh nghiệp
du lịch và đánh giá các chính sách hỗ trợ của Nhà nước, tỉnh Thái Nguyên và
thành phố Thái Nguyên cho phát triển doanh nghiệp du lịch, đề tài sẽ đưa ra
các giải pháp nhằm phát triển các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn thành phố
Thái Nguyên.
2.2. Mục tiêu cụ thể
Một là, hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển doanh
nghiệp du lịch.
Hai là, phân tích thực trạng phát triển các doanh nghiệp du lịch trên địa
bàn thành phố Thái Nguyên.
Ba là, đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, và thách thức trong sự
phát triển các doanh nghiệp du lịch tỉnh Thái Nguyên và đánh giá các chính
sách hỗ trợ của Tỉnh, thành phố Thái Nguyên cho sự phát triển của các doanh
nghiệp du lịch trên địa bàn.
Bốn là, đánh giá những thành tích, kết quả đạt được, cũng như các hạn
chế, tồn tại và nguyên nhân của các hạn chế trong sự phát triển doanh nghiệp
du lịch trên địa bàn thành phố Thái Nguyên.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

3
Năm là, đề xuất các giải pháp nhằm phát triển các doanh nghiệp du lịch
trên địa bàn thành phố Thái Nguyên.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài đó là tinh hình phát triển của các
doanh nghiệp du lịch trên địa bàn Thái Nguyên
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Về không gian: Nghiên cứu tình hình của các doanh nghiệp kinh doanh
du lịch trên địa bàn thành phố Thái Nguyên
Về thời gian: Nghiên cứu, điều tra, khảo sát thực tế từ năm 2010 đến
2014 đối với các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh du lịch của Thành phố
Thái Nguyên;
Về nội dung: Tập trung nghiên cứu các doanh nghiệp kinh doanh du
lịch tại thành phố Thái Nguyên.
4. Ý nghĩa khoa học của nghiên cứu
Luận giải và làm sáng tỏ hơn những vấn đề lý luận cơ bản về phát triển
doanh nghiệp du lịch của một quốc gia nói chung và một tỉnh đặc thù nói riêng.
Giúp cho việc hoạch định chiến lược, chính sách phát triển doanh
nghiệp du lịch cũng như chiến lược, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của
địa phương có tính gắn kết, bổ trợ chặt chẽ, phục vụ hiệu quả quá trình phát
triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
5. Bố cục của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn chia làm 4 chương chính:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển doanh nghiệp kinh
doanh du lịch;
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu.
Chương 3: Thực trạng phát triển các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn
thành phố Thái Nguyên.
Chương 4: Một số giải pháp chủ yếu nhằm phát triển doanh nghiệp
kinh doanh dịch vụ du lịch trên địa bàn thành phố Thái Nguyên.