Luận Văn Giải pháp nhằm nâng cao năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp thành phố hồ chí minh xuất khẩu hàng

TÓM TẮT CÔNG TRÌNH
Công trình gồm 77 trang từ lời mở đầu cho tới phần kết luận, được kết cấu
thành 3 chương, bao gồm:
Chương 1: Tổng quan về năng lực xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam và thị trường nhập khẩu hàng nông lâm thủy sản của Nhật Bản.
Chương này giới thiệu tổng quan về năng lực xuất khẩu (NLXK) của doanh
nghiệp với những chỉ tiêu đánh giá cụ thể như năng lực tài chính của doanh
nghiệp; trình độ cán bộ làm công tác xuất khẩu của doanh nghiệp; khả năng áp
dụng các thành tựu khoa học công nghệ của doanh nghiệp; kinh nghiệm kinh
doanh xuất khẩu; hoạt động nghiên cứu thị trường, tìm kiếm và lựa chọn thị
trường mục tiêu; năng lực quản lý và điều hành, tổ chức xuất khẩu; Đồng thời,
chương này cũng trình bày các nhân tố ảnh hưởng đến NLXK của doanh nghiệp,
các vấn đề cơ bản về thị trường Nhật Bản và hoạt động xuất khẩu các mặt hàng
nông lâm thủy sản (NLTS) của doanh nghiệp Việt Nam sang thị trường Nhật Bản,
những đặc điểm cơ bản về kinh tế kỹ thuật và các chế định pháp lý của thị trường
Nhật Bản mà các doanh nghiệp Việt Nam cần lưu ý khi xuất khẩu sang thị trường
này.
Chương 2: Thực trạng năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh xuất khẩu hàng nông lâm thủy sản sang thị trường Nhật Bản.
Trên cơ sở khảo sát thực tiễn dựa theo các nội dung, tiêu chí ở chương 1, đề
tài đã đánh giá thực trạng NLXK của các doanh nghiệp trên địa bàn TP. Hồ Chí
Minh để làm căn cứ đưa ra các giải pháp ở chương 3.
Chương 3: Giải pháp nâng cao năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh xuất khẩu hàng nông lâm thủy sản sang thị trường Nhật Bản trong thời gian tới.
Nội dung chương này đề cập đến triển vọng xuất khẩu hàng NLTS sang thị
trường Nhật Bản của các doanh nghiệp trên địa bàn TP. HCM, từ đó đưa ra kiến
nghị của nhóm nghiên cứu liên quan đến đề tài.

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ NĂNG LỰC XUẤT KHẨU CỦA CÁC
DOANH NGHIỆP VIỆT NAM VÀ THỊ TRƯỜNG NHẬP KHẨU HÀNG
NÔNG LÂM THỦY SẢN CỦA NHẬT BẢN . 4
I. Năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam . . 4
1. Doanh nghiệp và phân loại các loại hình doanh nghiệp ở Việt Nam . . 4
1.1. Khái niệm . . 4
1.2. Phân loại doanh nghiệp . 4
2. Năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam . . 5
2.1. Khái niệm về năng lực xuất khẩu của doanh nghiệp . . 5
2.2. Các chỉ tiêu đánh giá năng lực xuất khẩu của doanh nghiệp . . 6
3. Các nhân tố ảnh hưởng đến NLXK của doanh nghiệp Việt Nam . . 11
3.1. Nhóm các nhân tố nội tại của doanh nghiệp . . 11
3.2. Nhóm các nhân tố trong nước . . 13
3.2. Nhóm các nhân tố ngoài nước . . 14
II. Thị trường nhập khẩu hàng nông lâm thủy sản của Nhật Bản . . 15
1. Thị trường Nhật Bản và hoạt động xuất khẩu các mặt hàng nông lâm
thủy sản của doanh nghiệp Việt Nam sang thị trường Nhật Bản . 15
1.1. Tổng quan về thị trường Nhật Bản . . 15
1.2. Hoạt động xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy sản của doanh
nghiệp Việt Nam sang thị trường Nhật Bản . . 21
2. Những đặc điểm cơ bản về kinh tế kỹ thuật và các chế định pháp lý của
thị trường Nhật Bản mà các doanh nghiệp Việt Nam cần lưu ý khi xuất khẩu
sang thị trường này . . 24
2.1. Quy định về kiểm soát hóa chất, kháng sinh . 24
2.2. Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện ASEAN-Nhật Bản (AJCEP) . . 25
2.3. Hiệp định đối tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản (VJEPA) . . 25
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG NĂNG LỰC XUẤT KHẨU CỦA CÁC
DOANH NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH XUẤT
http://svnckh.com.vn 4




KHẨU CÁC MẶT HÀNG NÔNG LÂM THỦY SẢN SANG THỊ TRƯỜNG
NHẬT BẢN . . 27
I. Tình hình xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy sản của các doanh
nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh sang thị trường Nhật Bản . . 27
1. Tình hình xuất khẩu các mặt hàng nông sản . 27
2. Tình hình xuất khẩu các mặt hàng lâm sản . 30
3. Tình hình xuất khẩu các mặt hàng thủy sản . . 31
II. Báo cáo kết quả điều tra năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp
Thành phố Hồ Chí Minh xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy sản sang
thị trường Nhật Bản . 32
1. Năng lực tài chính của doanh nghiệp . . 33
2. Trình độ cán bộ làm công tác xuất khẩu . . 34
3. Trình độ áp dụng khoa học công nghệ của các doanh nghiệp . . 36
4. Kinh nghiệm kinh doanh của doanh nghiệp . . 37
5. Kết quả điều tra hoạt động nghiên cứu thị trường, tìm kiếm và lựa chọn
thị trường mục tiêu của doanh nghiệp . . 38
6. Báo cáo khảo sát năng lực quản lý và điều hành, tổ chức xuất khẩu . . 40
III. Đánh giá thực trạng năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp Tp. Hồ
Chí Minh xuất khẩu hàng nông lâm thuỷ sản sang thị trường Nhật Bản . 41
1. Đánh giá thực trạng năng lực tài chính của doanh nghiệp . 41
2. Đánh giá thực trạng trình độ cán bộ làm công tác xuất khẩu . . 42
3. Đánh giá trình độ áp dụng khoa học công nghệ của doanh nghiệp . 44
4. Đánh giá kinh nghiệm kinh doanh của doanh nghiệp . 45
5. Đánh giá hoạt động nghiên cứu thị trường, tìm kiếm và lựa chọn thị
trường mục tiêu của doanh nghiệp . . 45
6. Đánh giá năng lực quản lý điều hành, tổ chức xuất khẩu . 47
IV. Đánh giá các nhân tố tác động đến năng lực xuất khẩu của các doanh
nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh xuất khẩu hàng nông lâm thủy sản sang thị
trường Nhật Bản . . 48


1. Nhóm nhân tố nội tại tác động đến năng lực xuất khẩu của doanh nghiệp 48
2. Nhóm nhân tố thuộc môi trường kinh doanh trong nước tác động NLXK của
doanh nghiệp . . 49
3. Nhóm nhân tố thuộc môi trường kinh doanh ngoài nước tác động đến NLXK
của doanh nghiệp . 50
CHƯƠNG 3. CÁC GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC XUẤT
KHẨU CỦA CÁC DOANH NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ
CHÍ MINH XUẤT KHẨU HÀNG NÔNG LÂM THỦY SẢN SANG THỊ
TRƯỜNG NHẬT BẢN TRONG THỜI GIAN TỚI . . 53
I. Triển vọng xuất khẩu hàng nông lâm thủy sản sang thị trường Nhật Bản
của các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh . 53
1. Dự báo nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng NLTS của Nhật Bản . . 53
2. Cơ hội xuất khẩu và ưu thế của các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ
Chí Minh có được so với các địa phương khác khi xuất khẩu các mặt hàng nông
lâm thủy sản sang thị trường Nhật Bản . 53
2.1. Cơ hội cho các doanh nghiệp xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy sản trên
địa bàn thành phố Hồ Chí Minh xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản . 53
2.2. Ưu thế của các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh có được
so với các địa bàn khác . 55
II. Các giải pháp nâng cao năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp thành
phố Hồ Chí Minh xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy sản sang thị trường
Nhật Bản . 57
1. Cơ sở đề xuất giải pháp . . 57
1.1. Phân tích SWOT . . 57
1.2. Khảo sát ý kiến của các doanh nghiệp xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy
sản trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh . 58
2. Các giải pháp nâng cao năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp thành phố
Hồ Chí Minh xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy sản sang thị trường Nhật Bản

2.1. Giải pháp về phía Nhà nước và chính quyền thành phố . . 60
2.2. Giải pháp về phía các doanh nghiệp . . 69
KẾT LUẬN . 76
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam
vào Nhật Bản liên tục tăng trong gần 20 năm trở lại đây và chỉ xếp thứ hai sau Hoa
Kì, đạt 8,537.9 triệu USD năm 2008. Thị trường Nhật Bản là một trong những thị
trường nhập khẩu chủ đạo của các doanh nghiệp Việt Nam. Đặc biệt, đối với mặt
hàng nông lâm thủy sản (NLTS) - những mặt hàng xuất khẩu chủ đạo của các
doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam thì vấn đề xuất khẩu những mặt hàng này là
một vấn đề đáng được quan tâm.
Thành phố Hồ Chí Minh (Tp. HCM) với ưu thế là trung tâm kinh tế và lân
cận với các vùng sản xuất sản phẩm NLTS nên có tiềm năng tập trung nguồn hàng
và xuất khẩu mặt hàng này khá lớn. Đồng thời, Nhật Bản là một thị trường nhập
khẩu lớn đối với các mặt hàng này nhưng cũng là một thị trường khó tính cần phải
nghiên cứu và tìm hiểu cẩn thận.
Việc nâng cao năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam nói chung
và nâng cao năng lực xuất khẩu của doanh nghiệp Tp. HCM xuất khẩu mặt hàng
NLTS sang thị trường Nhật Bản nói riêng là một trong những việc cần thiết trong
công cuộc phát triển và bình ổn kinh tế trong giai đoạn hội nhập hiện tại.
Để có thể thực hiện được vấn đề trên một cách hiệu quả cần có một cái nhìn
tổng quát về thực trạng của năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp Tp. HCM
xuất khẩu mặt hàng NLTS sang thị trường Nhật Bản trong thời gian gần đây. Để
từ đó có thể thấy được kết quả của vấn đề này cũng như những nguyên nhân của
thực trạng trên. Trên cơ sở những kết quả và nguyên nhân đã tìm được, có thể tìm
7




hiểu những giải pháp và kiến nghị để góp phần nâng cao năng lực xuất khẩu của
các doanh nghiệp Tp. HCM xuất khẩu mặt hàng NLTS sang thị trường Nhật Bản
trong thời gian tới.
Đề tài “GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC XUẤT KHẨU
CỦA CÁC DOANH NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH XUẤT KHẨU
HÀNG NÔNG LÂM THỦY SẢN SANG THỊ TRƯỜNG NHẬT BẢN”
sẽ nghiên cứu dưới góc độ và khả năng của những sinh viên khối ngành kinh tế -
chuyên ngành kinh doanh quốc tế.
2. Mục đích nghiên cứu.
Nghiên cứu về năng lực xuất khẩu của doanh nghiệp Tp. HCM khẩu các
mặt hàng NLTS trên thị trường Nhật Bản trong thời gian gần đây (2003 - 2008)
Đánh giá thực trạng năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp Tp. HCM
xuất khẩu hàng NLTS sang thị trường Nhật Bản.
Từ thực trạng của vấn đề nghiên cứu đưa ra những giải pháp và kiến nghị
với Nhà nước, Cơ quan, Ban ngành có liên quan và các doanh nghiệp để doanh
nghiệp có thể nâng cao năng lực xuất khẩu hàng NLTS sang thị trường Nhật Bản
nói riêng và nâng cao năng lực xuất khẩu của doanh nghiệp trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: là năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp xuất
khẩu hàng NLTS trên địa bàn Tp. HCM.
Phạm vi nghiên cứu: nghiên cứu năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp
xuất nhập khẩu Việt Nam trong giai đoạn 2003 - 2008 và quí I/2009, tập trung vào
các doanh nghiệp xuất khẩu NLTS. Giải pháp nhằm nâng cao năng lực xuất khẩu
của các doanh nghiệp trong thời gian tới.
4. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu theo phương pháp tìm kiếm và nghiên cứu tài liệu từ sách, báo,
Internet, Báo cáo của ngành, các đề tài nghiên cứu từ trước đó để thu thập, xử lý
và phân tích các thông tin, số liệu phục vụ cho công tác nghiên cứu.
Sử dụng kết quả khảo sát thực tế, từ đó phân tích và nghiên cứu.




5. Kết quả nghiên cứu dự kiến
Kết quả của đề tài nghiên cứu sẽ đưa ra một các nhìn khái quát và tổng quan
của một công trình nghiên cứu khoa học của sinh viên về vấn đề năng lực xuất
khẩu của các doanh nghiệp Tp. HCM xuất khẩu hàng NLTS sang thị trường Nhật
Bản hiện tại và đây là một kiến nghị, một tài liệu tham khảo đối với các cơ quan,
ban ngành có liên quan và đặc biệt là các doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh
vực xuất nhập khẩu hàng NLTS để từ đó là cơ sở cho các chính sách và giải pháp
thích hợp. Đề tài này cũng là một tài liệu cho những người đang nghiên cứu các
vấn đề có liên quan đến việc xuất khẩu của các doanh nghiệp Tp. HCM sang thị
trường Nhật Bản đặc biệt là các bạn sinh viên khối ngành kinh tế đối ngoại, kinh
doanh quốc tế.
6. Kết cấu đề tài
Ngoài mục lục, danh mục các từ viết tắt, danh mục tài liệu tham khảo và phụ
lục, đề tài nghiên cứu khoa học gồm có 3 chương. Cụ thể:
Chương 1: Tổng quan về năng lực xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam và
thị trường nhập khẩu hàng nông lâm thủy sản của Nhật Bản.
Chương 2: Thực trạng năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp trên địa
bàn Thành phố Hồ Chí Minh xuất khẩu hàng nông lâm thủy sản sang thị trường
Nhật Bản.
Chương 3: Giải pháp nâng cao năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp
trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh xuất khẩu hàng nông lâm thủy sản sang thị
trường Nhật Bản trong thời gian tới.
Chúng tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến các Cán bộ, Giảng
viên đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ chúng tôi hoàn thành công trình này.
Chúng tôi nhận thấy rằng đây là một vấn đề lớn đòi hỏi phải có những kiến
thức sâu rộng cả về lý luận lẫn thực tiễn, trong khi trình độ kiến thức của nhóm
thực hiện còn nhiều hạn chế nên không thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong
nhận được ý kiến đóng góp của Ban tổ chức, quý thầy cô và người đọc để đề tài có
thể hoàn thiện hơn. Chân thành cảm ơn.