Chuyên Đề Giải pháp nhằm giảm thiểu chi phí vận tải và giao nhận đối với một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của

?Trang
Mục Lục
Lời mở đầu 1
Chương 1. Tổng quan về chi phí vận tải và giao nhận đối với 5
hàng hóa xuất khẩu của việt nam trong giai đoạn hiện nay
1.1. Tác động của việc giảm thiểu chi phí vận tải và giao nhận đến chi phí 5
xuất khẩu của hàng hóa trong bối cảnh tự do cạnh tranh
1.1.1. Các yếu tố cấu thành chi phí xuất khẩu 5
6
1.1.2. Chi phí vận tải và giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu của hàng hóa
1.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến chi phí vận tải, giao nhận và tác động của 8
việc giảm thiểu các chi phí nêu trên đến chi phí xuất khẩu hàng hóa
1.1.4. Vai trò, tác động và thực trạng sử dụng dịch vụ vận tải, giao nhận thuê 13
ngoài của các doanh nghiệp
1.2. Thực trạng chi phí vận tải, giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu 22
của một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam
1.2.2. Thực trạng chi phí vận tải và giao nhận trong tổng chi phí xuất
khẩu của một số mặt hàng thuộc nhóm hàng nông, lâm, thuỷ sản
1.2.2.1. Chi phí vận tải, giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu gạo 26
1.2.2.2. Chi phí vận tải, giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu cà phê 30
1.2.2.3. Chi phí vận tải, giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu thuỷ sản 34
1.2.3. Thực trạng chi phí vận tải và giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu 38
của một số mặt hàng thuộc nhóm hàng công nghiệp chế biến
1.2.3.1. Chi phí vận tải, giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu hàng dệt may 38
1.2.3.2. Chi phí vận tải, giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu hàng giày dép 40
1.3. Đánh giá chung về thực trạng chi phí vận tải và giao nhận trong tổng 41




chi phí xuất khẩu của một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam
1.3.1. Những kết quả đạt được 41
1.3.2. Một số tồn tại cần giải quyết để giảm thiểu chi phí vận tải, giao nhận đối 43
với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực ở Việt Nam
Chương 2. Một số giải pháp nhằm giảm thiểu chi phí vận tảI và 46
giao nhận đối với hàng hóa xuất khẩu chủ lực của việt Nam
trong bối cảnh hội nhập
2.1. Xu hướng phát triển dịch vụ logistics thế giới và những cơ hội, thách 46
thức của doanh nghiệp Việt Nam trong việc giảm thiểu chi phí vận tải và
giao nhận hàng hoá xuất khẩu
2.1.1. Xu hướng phát triển dịch vụ logistics thế giới 46
2.1.2. Cơ hội và thách thức của doanh nghiệp VN trong việc giảm thiểu chi 53
phí vận tải và giao nhận hàng hóa XK trong bối cảnh hội nhập KT quốc tế
2.1.3 Quan điểm và định hướng đối với việc giảm thiểu chi phí vận tải và giao 56
nhận hàng hóa xuất khẩu
2.2. Các giải pháp chủ yếu đối với doanh nghiệp để giảm thiểu chi phí vận 61
tải, giao nhận nhằm giảm chi phí xuất khẩu hàng hóa
2.2.1. Các giải pháp vĩ mô 61
2.2.2.Các giải pháp đối với doanh nghiệp 65
2.2.2.1.Đối với doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ vận tải, giao nhận 65
2.2.2.2.Đối với doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu hàng hoá nói chung 66
2.2.2.3. Các giải pháp đối với doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu nhóm hàng 69
nông lâm thủy sản
2.2.2.4. Các giải pháp đối với doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu nhóm hàng 72
công nghiệp chế biến
Kết luận 76
Tài liệu tham khảo 78




Lời mở đầu
Trong những năm gần đây, quá trình tự do hóa thương mại và hội nhập
kinh tế quốc tế đã làm cho nhu cầu mua bán, trao đổi hàng hoá trên thế giới
là rất lớn và tăng trưởng không ngừng. Trong bối cảnh như vậy, việc tổ chức
thực hiện dịch vụ vận tải và giao nhận theo hướng hiện đại nhằm giảm chi
phí logistics để từ đó giảm tổng chi phí xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh
tranh cho hàng hóa và doanh nghiệp Việt Nam là hết sức cần thiết.
Tuy nhiên, kết quả của các nghiên cứu trong và ngoài nước cho thấy,
năng lực cạnh tranh về giá của hàng xuất khẩu Việt Nam nói chung và của
hàng nông, lâm, thủy sản và hàng công nghiệp chế biến, chế tạo nói riêng so
với các mặt hàng cùng loại của các nước trong khu vực và trên thế giới hiện
chưa đạt mức cao. Nguyên nhân của vấn đề trên một phần do chi phí cho các
hoạt động vận tải, giao nhận còn chiếm tỷ trọng đáng kể trong cơ cấu giá
xuất khẩu của hàng hoá. Chính vì vậy, việc tìm lời giải cho bài toán giảm
thiểu chi phí vận tải, giao nhận đang là vấn đề quan trọng để các doanh
nghiệp có thể giảm tổng chi phí xuất khẩu, tạo cho hàng xuất khẩu Việt Nam
có giá cạnh tranh cao trên thị trường.
Hiện nay, đã có một số tài liệu, công trình nghiên cứu ở trong nước và
nước ngoài đề cập đến các vấn đề có liên quan đến hoạt động vận tải, giao
nhận hàng hoá xuất khẩu dưới các góc độ khác nhau như: (1) Nguyễn Thâm,
Vận tải đa phương thức & Logistics, Tạp chí Visaba Times của Hiệp hội giao
nhận, kho vận Việt Nam số 62, tháng 7/2004; (2) Phạm Thị Cải, Nghiên cứu
kinh nghiệm quốc tế về dịch vụ hậu cần và những bài học rút ra cho Việt
Nam, Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ, Bộ Thương mại, mã số 2005 ư 78 ư
006; (3) Phạm Thị Cải, Các giải pháp để giảm thiểu chi phí liên quan đến
hoạt động vận tải, giao nhận và bảo hiểm nhằm nâng cao sức cạnh tranh
của hàng xuất khẩu Việt Nam, Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ, Bộ Công
Thương, mã số 2006 ư 78 ư 003; (4) Cục Hàng hải Việt Nam, Báo cáo đánh
giá thực trạng hoạt động vận tải biển và dịch vụ hàng hải sau 4 năm thi hành
1




Luật doanh nghiệp, những kiến nghị với Chính phủ, Hà Nội, tháng 7/2004;
(5) Cục Hàng hải Việt Nam, Các bài tham luận tại Hội nghị vận tải và dịch
vụ hàng hải 2004, Hà Nội, tháng 7/2004; (6) Viện Chiến lược và phát triển
giao thông vận tải và Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Quy hoạch phát
triển vận tải biển Việt Nam đến năm 2010 và định hướng đến 2020, Hà Nội
2003; (7) Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế TW ư Nâng cao năng lực cạnh
tranh xuất khẩu trên cơ sở cắt giảm chi phí, trường hợp của Việt Nam; (8)
Viện Nghiên cứu Thương mạiư Bộ Công Thương, Điều tra kênh tiêu thụ sản
phẩm cà phê ở Đăk Lăk, 2002; (9) SCM Corporation, Supply Chain Insight,
Kết quả khảo sát về logistics 2008; (10) Review of Transport and Logistics
Development in Viet Nam, Dongwoo Ha, Transport and Tourism Division,
United Nation ESCAP, 10/2004; (11) Geetha Karandawala, Tranport and
Tourism Division, UNESCAP, Institutional & Legal Framework Required
to Establish & Strengthen Multimodal Transport & Logistics Service,
10/2004; (12) World Bank, Vietnam Logistics Development, Trade
Facilitation
Tuy vậy, chưa có công trình nào tiến hành nghiên cứu một cách đầy đủ
và có hệ thống về thực trạng chi phí vận tải, giao nhận đối với một số mặt
hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, đặc biệt là đối với các mặt hàng nông,
lâm, thủy sản và hàng công nghiệp chế biến.
Để giúp các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu Việt Nam nói chung và
các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu các nhóm hàng nông, lâm, thủy sản và
nhóm hàng công nghiệp chế biến nói riêng có được giải pháp thiết thực để
giảm thiểu chi phí vận tải, giao nhận, góp phần giảm tổng chi phí xuất khẩu
hàng hóa, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế, Bộ Công
Thương đã cho phép tổ chức nghiên cứu đề tài: “Giải pháp nhằm giảm thiểu
chi phí vận tải và giao nhận đối với một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của
Việt Nam hiện nay”.
Mục tiêu chính của đề tài là: Nghiên cứu đề xuất các giải pháp để
giảm thiểu chi phí liên quan đến hoạt động vận tải và giao nhận nhằm giảm

chi phí xuất khẩu và nâng cao năng lực cạnh tranh đối với một số mặt hàng
xuất khẩu chủ lực của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập.
Đối tượng nghiên cứu của Đề tài là:
ư Các chi phí liên quan đến hoạt động vận tải, giao nhận đối với một số
mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam
ư Các chính sách và giải pháp vĩ mô nhằm giảm thiểu các chi phí liên
quan đến hoạt động vận tải, giao nhận đối với hàng hoá xuất khẩu.
ư Các giải pháp của doanh nghiệp xuất khẩu và doanh nghiệp kinh
doanh dịch vụ vận tải và giao nhận để giảm thiểu các chi phí liên quan đối
với hàng hoá xuất khẩu.
Phạm vi nghiên cứu của Đề tài:
ư Về nội dung: Do các vấn đề về phương pháp luận, kinh nghiệm
của các nước trong việc phát triển dịch vụ logistics và giải pháp chủ yếu để
giảm thiểu chi phí liên quan đến hoạt động vận tải, giao nhận đối với hàng
xuất khẩu của Việt Nam nói chung đã được nghiên cứu ở các đề tài nghiên
cứu khoa học cấp Bộ ư Bộ Công Thương mã số 2005ư 8ư 006 (năm 2005) và
2006ư 78ư 003 (năm 2006) nên Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu các chi phí
liên quan đến hoạt động vận tải, giao nhận đối với một số mặt hàng xuất
khẩu chủ lực của Việt Nam, các mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu lớn, Việt
Nam có tiềm năng xuất khẩu và chi phí vận tải, giao nhận có ảnh hưởng lớn
đến chi phí xuất khẩu. Do giới hạn về nhiều mặt, Đề tài tập trung nghiên cứu
giải pháp để giảm thiểu chi phí vận tải, giao nhận đối với hai nhóm hàng
chính là: Nhóm các mặt hàng nông, lâm, thủy sản và nhóm các mặt hàng
công nghiệp chế biến.
ư Về thời gian: Đề tài nghiên cứu các chi phí và giải pháp giảm
thiểu chi phí liên quan đến hoạt động vận tải, giao nhận hàng hoá xuất khẩu
ở Việt Nam giai đoạn 2001 ư 2007 và cho những năm tiếp theo.
Các phương pháp chủ yếu được sử dụng kết hợp để thực hiện Đề tài là:
Khảo sát, thu thập thông tin, tư liệu, tổng hợp, phân tích, so sánh, phương
pháp ngoại suy, phương pháp lấy ý kiến chuyên gia, hội thảo chuyên đề

Ngoài phần mở đầu, kết luận, Đề tài được kết cấu thành 2 chương:
Chương 1: Tổng quan về chi phí vận tải và giao nhận đối với hàng
xuất khẩu của Việt Nam trong giai đoạn hiện nay
Chương 2: Một số giải pháp nhằm giảm thiểu chi phí vận tải và giao
nhận đối với hàng hóa xuất khẩu chủ lực của Việt Nam
trong bối cảnh hội nhập