Thạc Sĩ Giải pháp neo đậu an toàn cho tàu cá tại khu neo đậu tránh trú bão sông tắc – hòn rớ- nha trang – kh

Luận văn thạc sĩ
Đề tài: GIẢI PHÁP NEO ĐẬU AN TOÀN CHO TÀU CÁ TẠI KHU NEO ĐẬU TRÁNH TRÚ BÃO SÔNG TẮC – HÒN RỚ- NHA TRANG – KHÁNH HÒA

MỤCLỤC
MỞ ĐẦU: 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊNCỨU 3
1.1. Nghiên c ứu ngoàinước 3
1. 1 . 1 . Công ớc qu ốc t ếvề an toàn t ín h mạng co n ngời trê n biển (SO LAS-1974) . 3
1.1.2.Công ớc “tìmkiếmcứunạn hànghải 1979” 3
1.1.3.Công ớc quốc tếvềan toàn cho tàu cá . 3
1.1.4. Ứngdụng khoahọc công nghệ trong nghiên cứu quản lýnghề cá 4
1.2. Nghiên c ứu trong nước 5
1.2.1. Nghiêncứu thựctrạng tainạn tàu cá 5
1.2.2. Nghiêncứu giải pháp công nghệ đảmbảo an toàn cho tàu cá . 6
1.2.3. Nghiêncứu ứngdụng công nghệvũ trụ để quản lý tàu cá 6
1.2.4. Triển khai dự ánxâydựnghệthốngthông t in quản lý nghềcá t rên biển 7
1.2.5. Sửdụng hệthốngGPS và GIS đểquản lý đội tàu cá . 8
1.2.6. H ệ thống thực thi công táccứuhộcứu nạn trên biển . 10
1.2.7. M ộtsố công trình nghiêncứu vềKNĐTTB ởViệtNam . 10
1.3. Tổngquan đặc điểm khítượng thủy vănvà đặc điểm tàu cá . 11
1.3.1. Đặc điểm khít ợngthủyvăn khuvực Khánh Hòa vàKNĐ TTB Sông Tắc . 11
1.3.2. Đặc điểmtàu cátại thành phốNha Trang . 15
CHƯƠNG 2: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 19
2.1. Nội dung nghiên cứu 19
2.2. Phương pháp nghiêncứu . 19
2.2.1. Cácphơng pháp nghiên cứu đợc thựchiện trong luận văn 19
iv
2.2.2. Ph ơng pháp xác định các yếu tốtại KNĐTTB 21
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU . 30
3.1. Th ựctrạng KNĐ TTB sôngTắc –HònRớ . 30
3.1.1. Ph ạm vi KNĐ TTB sông Tắc – Hòn Rớ 30
3.1.2. Độ sâu . 30
3.1.3. Chất đáy 32
3.1.4. Gió 34
3.1.5. Dòng chảy . 37
3.1.6. Diện tích KNĐ TTB sông Tắc 43
3.1.7. Chớng ngại vật 44
3.1.8. Hệ thống phao luồng . 46
3.1.9. Cơsởhạtầng phục vụ neo đậu 47
3.1.10.Tổchứcneo đậu tàu cá trong KNĐ TTB sông Tắc . 50
3.2. Th ực trạng tàucá neo đậutại KNĐTTB sông Tắc – Hòn Rớ . 50
3.2.1. Máy tàu . 50
3.2.2. Trang thiết bị phục vụ hàng hải . 51
3.2.3. Trang thiết bị phục vụ neo đậu 53
3.2.4. Hình thức neo đậu, hớng neo đậu 55
3.3. Tainạn, sựcốtàu cá trong KNĐTTB sông Tắc và nguyên nhân 56
3.3.1. Tainạn, sựcốtàu cá . 56
3.3.2. Nguyên nhân sựcố tàu cá 57
3.4. Giải pháp neo đậuan toàn cho tàu cá . 59
3.4.1. Trang bị neo đậu . 59
v
3.4.2. Chọn vịtrívà hớng neo phùhợp . 59
3.4.3. Ki ểm chứng giải phápvềmặt lý thuyết 61
3.4.4. Chơng trình hỗtrợ và quản lý tàu cá neo đậu . 62
KẾT LUẬN VÀKIẾNNGHỊ 67
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 69
PHỤLỤC

MỞ ĐẦU
Hàngnăm, Việt Nam phảihứng chịu khoảng 10cơn bãotừcấp 8 trở lên,
điều này gây không ít khó kh ăn và thiệthại cho bà con ngư dân. Chỉ riêngnăm
2006,ngoàitainạn do các cơn bão gây ra làm chìm, đắm hàng chụctàu cá, làm chết
vàmất tích hàng trăm người, làm hàng nghìn tàubịhưhại do va đập. Theo thông
tintổnghợptừ các địa phương và Ðài thông tin Duyênhải,cũng trongnăm 2006
trên vùng biển Việt Nam đãxảy ra 73vụ tainạnvới 55 tàu cá và 447 người dân.
Trongtổngsố tainạnxảy ra trên biển thì tainạn tàu cá chiếm80%[32]. Đây là con
sốbáo động đỏcho người dân và đối với các cấp quản lý.
Một đặc điểm khác,khitàu cá vào các KN Đ trú bãovẫnxảy ra tainạn,sựcố
với những nguyên nhân chủyếu: Tàubị đâm va do không có các trang thiếtbị tín
hiệu, trang thiếtbị hànghải hoặc do không có ngườicảnh giới khi hành trìnhcũng
như khi neo đậu; tàubị va đập khi neo đậu do neo vàlĩn neo không đủ độbền, do
neo đậu không cókỹ thuật; tàubị rê neo do neo không đủlực giữ, do tàu neo ở
những vùngnước không đảmbảo độ sâu Năm 2006, bão Sangxen đã làm thiệt
hại đến 252 tàu cá ở ĐàNẵng,hơn 300 tàucátại khu neo đậu ThọQuang [17].Cơn
bãosố 6năm 2007 đã làm thiệthạihơn 60 tàu cátại khu neo đậuHồng Triều –
Quảng Nam [17]. Theo điều tra 100 tàu neo đậutại KNĐ TTB sôngTắc – HònRớ
thì sốsựcốxảy racũngrất đáng quan tâm: n ăm2005 có 9 tàu, năm 2006 có 12 tàu,
năm 2007 có đến 16 tàu, năm 2008 có 8 tàu và n ăm 2009 có 11 tàu.
Trước diễn biến phứctạpcủa bão, tainạn,sựcố đángkểcủa tàu cá.Năm
2005, Chính Phủ phê duyệt điều chỉnh quy hoạch KNĐ TTB cho tàu cá đếnnăm
2010 vàtầm nhìn 2020.Với phê duyệt này thìcảnước có đến 98 KNĐ TTB, riêng
Khánh Hòa có 6 KNĐ TTB.Kểtừ khi quy hoạch đến nayvẫn chưa có những công
trình nghiêncứu sâuvề đặc điểm tàu, đặc điểm KNĐ để tìm ra nguyên nhân và giải
pháp neo đậu an toàn cho tàu cá ởtừngKNĐcụ thể. Chính vìthế tainạn,sựcốvẫn
thường xuyênxảy ravà gây không ítkhó kh ăn, thiệthạicho ngườidân.
2
Trước tình hình trên tôi ch ọn và thực hiện luậnvăn “Giải phápneo đậu an
toàn cho tàu cátại KNĐ TTB sôngTắc - HònRớ - Nha Trang”với nhữngnội
dung chính sau:
- Nghiên cứu thực trạng KNĐ TTB sông Tắc– Hòn Rớ- NhaTrang
- Nghiên cứu thực trạng tàu cáneo đậu tại KNĐ TTB này.
- Đề xuất giải pháp neo đậu an toàn cho tàucá baog ồmsửdụngGISlậpbản
đồ KNĐ TTB, tạo giao diện quản lý KNĐTTB và tàu cá.
Kết quả nghiêncứucủaluậnvăncó ý nghĩatolớnvào thựctiễn và khoahọc
nhưsau:
Ý nghĩa thực tiễn:
- Giúp chủ tàu, thuyền trưởng biết cách trangbị an toàn, biết cách neo đậu
tàu khivào KNĐTTB từ đó giảm đượctổn thất và thiệthạicho tàu.
- Giúp nhà quản lý kiểm soátsốlượng, thông tin tàu ra, vào KNĐ TTBmột
cách nhanh chóng, chính xáct ừ đó có phương án thông tin, tìm kiếm đốivới những
tàu chưa vào tránh trúbão.
-Tạo sựan tâm cho chính quyền, người dân địaphương lâncận khi cungcấp
đượcsốlượng, thông tin tàu cá c ủa địa phương họ đãvào tránh trú bão.
Ý nghĩa khoa học:
- Là cơsở, tiền đềcho những nghiên cứu sâurộng trên phạm vicảnước.
- Là tài liệu chuyên môn cho cács ở ban ngành liên quan tham kh ảo, tìm ra
hướng, phương phápmới giúp tàu cá neo đậu an toàn và quản lý chúng thuậnlợi,
chính xác, nhanh chóng.
3
CHƯƠNG 1:TỔNG QUANVẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Nghiên cứu ngoài nước
Trong nhiều năm quatổchức Hàng hải quốc tế(IMO) đã quan tâm nhiều đến
sự an toàn hànghải cho tàu cá nói riêng và tàu bi ển nói chungbằng việc soạn thảo
vàthông qua nh ững công ước quốctế:
1. 1. 1 . Cô ng ước quốc t ế v ề an to à n tí nhmạ ng c onngười t rên biể n ( SOLAS- 1974)
Công ước SOLAS-1974 đóng vai trò quan trọngvề an toàn tínhmạng con
người trên biển. Công ước là chuẩnmực chung cho ngành hànghải quốctếvềkết
cấu và trangbị đảmbảo an toàn cho tàu ch ạy tuyến quốctế. Công ước còn làcơsở
cho các quốc gia xâydựngbộ qui phạmcủa mình để đáp ứng yêucầuvề an toàn
sinhmạng con người trên biển và đưa ra các thủtục kiểm tra,cấp giấy chứng nhận
cho tàuvềmặt an toàn hàng h ải.
Tuy nhiên, công ước SOLAS 74 không ápdụng đốivớimộtsố loại tàu như:
tàu cá, tàu chiến, tàu quânsự khác, tàu hàng cótổng dung tích nhỏhơn 500tấn, tàu
có thiếtbị đẩy không phải làcơ giới, tàu cókếtcấu thôsơ, tàu dulịch không tham
gia vào hoạt động thương mại.
1.1.2. Công ước “tìmkiếmcứunạn hàng hải1979”
Công ướcbắt buộc các quốc gia ven biển phải thànhlập các đội tàucứuhộ
nhằm đảmbảo ứngcứukịp thời đốivới tàubịnạn trên biển. Phân chia vùng biển
quản lý và xâydựngkế hoạch tìm kiếmcứunạncủatừng quốc gia. Các quốc gia
phải có biện pháp phốihợp tìm kiếmcứunạnkịp thời và có hiệu quả đốivới tàubị
nạn trong vùng bi ển chung giữa các quốc gia.
1.1.3. Công ước quốctếvề an toàn cho tàu cá
Ngày 02/4/1977tạihội nghị Quốctếhọp ở Torremolinos, Tây Ban Nha đã
thảo luận công ướcvề an toàn cho tàu cá. Công ướcsẽ có hiệulực saumộtnămkể
từ khi có 15 quốc giavới 50%hạm tàu đánh cá thế giới loại có chiều dài trên 24 m
4
thừa nhận công ước.Nhưngcho đến naycôngnước nàyvẫn chưacó hiệulực vì chỉ
có 15 quốcgia kýkết thừanhận nhưng các yêu cầu khácvẫn chưa thoả mãn.
Nhiềunăm qua các nhà hànghải thường quan tâm đếnsự an toàncủa tàu
hàng, tàu khách, tàu ch ởdầu mà chưa quan tâm đến tàu cá. Phạm vi các đốitượng
được quan tâm cũng chỉdừng lại ởloại tàu có chiều dài lớn hơn 24 m.
An toàn đốivới tàucá đã được nêu rat ừlúc IMOmới thành lập nhưng dosự
khác nhaulớn trongthiết kế, hoạt động giữa tàu cá vàtàu hàng chính làmốicản trở
lớn đếnsự ra đờicủa công ước,kểcảvới công ước an toàn tínhmạng con người
trên biển vàcông ướcmạn khô quốctế.
Sự ra đời chậm trễcủa công ước an toàn cho tàu cácũng có thể do tàu cá có
giá trị thấp,sốlượng quálớn, . cáccơ quan chứcnăng không th ể kiểm soátnổi.
Mặt khác, các loại tàu nàyhầuhết có kích thước nhỏ, thuộc những chủ tàu nghèo,
trình độdân trí thấp không th ể đáp ứng các yêu cầucủa công ước quốctế như tàu
chở khách và tàu chở hàng. Tuyvậy không thể coi thường tínhmạng và tàisảncủa
người dân hoạt động nghề cá.
1.1.4. Ứng dụng khoa học công nghệ trong nghiên cứu quảnlý nghề cá
Vớisự phát triểnmạnhmẽcủa công nghệ thông tin trong nhữngnămgần
đây thì việc nghiêncứu ứngdụng GIS vào quản lý nghề cá đã đượcmộtsốnước
trên thế giới quan tâm và đầutư thích đáng. Philipin đã có những nghiêncứu ứng
dụng GIS để thiếtlậpbản đồnền vùngdự ántại khubảotồn biển Lingayen. Trung
tâm nghiêncứu quản lý tài nguyên bi ển thế giới đã tiến hànhdự án nghiêncứu quản
lý vùng venbờtại miền Nam Malaysia, Philipin, Thailand . Ngoài ra, GIS còn
được nghiêncứu ứngdụng trongmộtsốlĩnhvực: Quản lý môi trườngnước biển;
Nghiêncứu tiềmnăng phát triển nuôi trồng thuỷsản; Nghiêncứu nguồnlợi ven
biển;Nghiên cứu đềxuất phương ánkếhoạch hoákhông gian c ủa vùng ven bi ển.
James.N.P (1993) đã tiến hành nghiêncứu ứngdụngGIS để quản lý liênhợp
nhằm phát triểnbềnvững tài nguyên biển và ven biểncủa Philipin. Gertjan de
Graaf, MdGiassudin Khan, Md. Omar Faruk,Lubma Yasmin, Abdullah-Al Mamun

TÀI LIỆUTHAM KHẢO
1. Nguyễn Ngọc Anh, Nguyễn Đình Chúc, Đoàn QuangHưng (2008), Phân
tích thống kê sửdụng Excel, Development and Policies Research Center.
2. Nguyễn ĐăngCường (1984), Tuyểntập tàu cá Việt Nam,Tập 2, NXB Nông
Nghiệp, Hà Nội.
3. NguyễnVăn Động, Nguyễn Trọng Thảo (2007), Công nghệ chếtạo ngưcụ,
Đại học NhaTrang.
4. Phan Trọng Huyến (1982), Thựctập biển, Nhàxuất bản Nông nghiệp.
5. Phan Trọng Huyến (2007), Bài giảng điều ộng tàu I, Đạihọc Nha Trang.
6. Phan Khắc Long (2004), Sửdụng phầnmềm MapInfo 7.5, ĐạihọcKhoahọc
tựnhiên thành ph ốHồChí Minh.
7. NguyễnVănNgọc (2002), Bàigiảng nghiêncứumarketi ng, Đại h ọcNha Trang.
8. TrầnVĩnh Phước (chủ biên) (2003), GIS ạicương – phần thực hành, Nxb
Đại học Quốc giathành ph ốHồChí Minh.
9. Nguyễn Đình Thuân (2008), Bài giảng caohọc phương phápbố trí thí
nghiệm và xử lýsốliệu, Đạihọc Nha Trang.
10. NguyễnVăn Xanh (2008), Bài giảnglập trình Avenue, Trung tâmcông nghệ
Thông tin địa lý – Đạihọc Bách Khoa thành ph ốHồChí Minh.
11. Phạm Ngọc Hòe (2007), Nghiênc ứu thiếtkế các loại tàu cácỡ nhỏ có khả
năng hoạt động an toàn trên vùng biển xabờ (khuvực Trường Sa và DK1),
Thông tin khoa học công nghệvà kinh tếthủy sản- số5/2007, tr 34-37.
12. Phan Trọng Huyến (1999),Kết quả nghiêncứumột vài tiêu chuẩn an toàn
hànghảicủa tàu thuyền nghề cá Việt Nam, Tập san Khoahọc công nghệ
thủysản- số 2/1999, tr 23-26.
13. Lê Ngọc Quang (2007),Hướngdẫnkỹ thuật neo đậu tránh, trú bão cho tàu
cá, Thông tin khoa học công nghệvà kinh tếthủy sản- số5/2007, tr 15-17.
70
14. LêVăn Đăng (2008), Đánh giá cácyếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ tainạntàu
thuyền trong khuvực neo đậucủa nghề câu cá ngừ đạidươngtỉnh Khánh
Hòa, Đềtài tốt nghiệp sinh viên trường ĐạihọcNhaTrang.
15. Trương ThếKỳ (2006), Điều tra hiện trạng khu neo đậu,cơsở phụcvụ tàu
thuyền nghề câu cá ngừ đạidươngtại các khu neo đậu (khôngkể HònRớ,
sôngTắc) thành phố Nha Trangt ỉnh Khánh Hòa, Đề tàitốt nghiệp sinh viên
trường Đạihọc Nha Trang.
16. Lê ĐìnhMầu (2008-2009), Đánh giá tác độngcủa các công trìnhbảovệ đến
môi trường vùng.
17. NguyễnY Vang (2008), Khảosát thực trạng và đề xuất giải pháp neo đậu an
toàn chotàu thuyền nghềcátạiâu thuyền Hồng Triều huyệnDuy Xuyêntỉnh
Quảng Nam, Báocáonghiên cứukhoa học sinh viên trường Đạihọc Nha Trang.
18. Lê Thị Vinh (2009), Hiện trạng môi trườngcửa sôngTắc- khảnăngxảy ra
tai biến môi trường, các giải pháp phòng tránh và gi ảm thiểu tai nạn.
19. Bộ Thủysản (2005), Quyết địnhsố 27/2005/QĐ-BTSvề việc ban hành qui
định tiêu chí khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá, HàN ội.
20. Bộ Thủysản (2006),Quyết định 20/2006/QĐ-BTSvề việc ban hành quy chế
quản lý cảng cá, bến cá, khu neo đậu tránh trú bão tàu cá.
21. Chicục Khai thác vàBảovệ nguồnlợi Thủysản Khánh Hòa (10/2009),S ố
liệu thống kê tàu thuyền.
22. Chính Phủ (2005), Quyết định 288/2005/QĐ-CPvề việc phê duyệt điều
chỉnh quy hoạch khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đếnnăm 2010 vàt ầm
nhìn đến năm 2020, Hà Nội.
23. Công tycổ phầntưvấn xâydựng Bách khoa (2004), Thuy ết minh điều chỉnh
dựán nạo vét lòng sôngTắc.
24. Công tycổ phầntưvấn xâydựng Bách khoa (2008),Hồsơ hoàn công công
trình nẹo vétlồng sôngTắc giai đoạn 1.
71
25. Công tytưvấn xâydựng công trình Hànghải (2000),Sơbộ giới thiệu các
loạicầu cảng, ụtàu và luồng tàu.
26. Ủy ban nhân dântỉnh Khánh Hòa (2003), Quyết định 1677/QĐ-UBvề việc
giao vùngnước cáccảng cá trongt ỉnh Khánh Hòa cho Công ty qu ản lýcảng
cá Khánh Hòa quản lý.
27. Ủy ban nhân dântỉnh Khánh Hòa (2003), Quyết định 36/2003/QĐ-UB ban
h à n h q uy ch ế qu ả n l ý ho ạ t độ ng t ạ i c ả n g c á v à v ù n g n ướ c c ả ng cá tr ong t ỉ n h Khán h H òa.
28. Ủy ban nhân dântỉnh Khánh Hòa, Quyết định 12/2006/QĐ-UBNDvề việc
hủybỏmộtsốnội dungcủa quy chế quản lý hoạt độngtạicảng cá và vùng
nướccảng cá trong tỉnh Khánh Hòakèm theo quyết định 36/2003/QĐ-UB.
29. ViệnHảidươnghọc Nha Trang (2007), Báo cáo thuy ết minhdự án qui
hoạch chi tiết nuôi trồng thủysản vùngmặtnướcvịnh Nha Trang vàvịnh
Cam Ranh đến năm 2015.
30. Nguyễn Văn Tuấn, Phân tích tương quan,
http://www.ykhoanet.com/baigiang/lamsangthongke/lstk12_Phantichtuongqu
an.pdf, 09/9/2009.
31. Bảng cấp gió vàsóng ở Việt Nam,
http://www.vnbaolut.com/thientai_bangcapgio.htm ,10/10/2009.
32. Công ty bảo hiểm toàn cầu GIC, Tai n ạn tàu cá – vấn đềcần đượcquan tâm,
http://www.gic.com.vn/index.php?mod=news&t=news150520081257523944
&catid=cat22102007143106861&c=cat22102007143106861, 30/9/2009.
33. G. de Graaf, F.J.B. Marttin, J. Aguilar-Manjarrez & J. Jenness (2003),
Geographic Information Systems in fi sheries management and pl anning; FAO.
34. SaiGon Pilot (2005), Ship handing pilot course, Star Cruises Ship Simulator
Danish Maritime Institute.
35. Bryan Barrass, What are the factors governing Ship Squat, http://www.ship-squat.com/index.html, 15/8/2009.
36. Uni sys, Hurricane/Tropical Data, http://weather.uni sys.com/hurricane/ , 10 / 01/2010.