Luận Văn Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của Công ty xăng dầu Quân đội

84 trang LỜI MỞ ĐẦU





Tính cấp thiết của việc lựa chọn đề tài


Đất nước ta sau 15 năm đổi mới đã thu được những thành tựu to lớn và rất quan trọng, đang tiến bước vào thời kỳ Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nước Cùng với xu thế hội nhập của nền kinh tế thế giới hiện nay, nước ta đã và đang tích cực chủ động tham gia hiệu quả vào các tổ chức khu vực và thế giới như: ASEAN, AFTA, APEC và đặc biệt là thành viên chính thức của Tổ chức thương mại thế giới (WTO). Ngày 7/11/2006 là bước ngoặt đánh dấu bước phát triển mới của Việt Nam, có ý nghĩa quan trọng trong việc thiết lập môi trường buôn bán, quan hệ hợp tác kinh tế với toàn thế giới.

Xăng dầu là mặt hàng chiến lược có vai trò chi phối với tất cả các ngành trong nền kinh tế và đời sống xã hội dân cư và là mặt hàng nhập khẩu gần như hoàn toàn nên phụ thuộc rất lớn về cung và giá cả vào thị trường thế giới. Từ đầu năm 2004 đến nay, giá xăng dầu trên thị trường thế giới liên tục biến động tăng và ở mức cao ảnh hưởng rất lớn đến giá cả trong nước cũng như chính sách kiềm chế và ổn định lạm phát của Chính phủ. Công ty xăng dầu Quân đội là một trong mười một đơn vị được phép nhập khẩu xăng dầu của cả nước, trải qua các năm hoạt động Công ty cũng đã không ngừng cố gắng trong việc tìm hướng khai khác, tìm hiểu thị trường nâng cao hiệu quả nhập khẩu và quy mô kinh doanh để hoàn thành nhiệm vụ nhập khẩu xăng dầu do Bộ Thương mại cấp Quota và đáp ứng nhu cầu xăng dầu phục vụ quốc phòng và kinh tế.

Tuy nhiên do những biến động khách quan của thị trường thế giới cũng như những nhân tố chủ quan của Công ty như khả năng tích luỹ tài chính còn hạn chế, đối tác kinh doanh cũng chưa đa dạng và còn chịu sự chi phối của chính sách nhập khẩu của Nhà nước nên Công ty gặp nhiều khó khăn trong quá trình nhập khẩu, xây dựng chiến lược kinh doanh để phát triển quy mô kinh doanh.

Nhằm tháo gỡ những khó khăn và nâng cao hơn nữa hoạt động kinh doanh nhập khẩu của Công ty xăng dầu Quân đôi, đòi hỏi cần phải có những giải pháp thích hợp. Vì lý do đó, đề tài luận văn: “Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của Công ty xăng dầu Quân đội” đã được lựa chọn và nghiên cứu.

Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở phân tích và đánh giá thực trạng công tác nhập khẩu của Công ty xăng dầu Quân đội, luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của Công ty.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của Công ty xăng dầu Quân đội.

- Phạm vi nghiên cứu: Tập trung nghiên cứu hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của Công ty xăng dầu Quân đội từ giai đoạn 2002 đến nay.

Phương pháp nghiên cứu

Sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích và so sánh. Các số liệu phục vụ quá trình nghiên cứu lấy từ sách báo, tạp chí có liên quan tới chuyên đề.

Nội dung nghiên cứu

Ngoài lời mở đầu, kết luận, mục lục luận văn được kết cấu thành 3 chương

Chương1: Lý luận cơ bản về hoạt động kinh doanh nhập khẩu và sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả nhập khẩu xăng dầu của Công ty xăng dầu Quân đội

Chương2: Thực trạng hoạt động kinh doanh nhập khẩu của Công ty xăng dầu Quân đội

Chương3: Phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu xăng dầu của Công ty xăng dầu Quân đội





CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG

KINH DOANH NHẬP KHẨU VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI NÂNG CAO HIỆU QUẢ NHẬP KHẨU XĂNG DẦU CỦA CÔNG TY XĂNG DẦU QUÂN ĐỘI


1.1 Một số vấn đề cơ bản về hoạt động kinh doanh nhập khẩu và sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả nhập khẩu xăng dầu

1.1.1 Khái niệm, mục tiêu và vai trò của hoạt động nhập khẩu

1.1.1.1 Khái niệm nhập khẩu

Nhập khẩu hàng hoá là một nghiệp vụ quan trọng trong hoạt động kinh doanh thương mại quốc tế. Đó là việc mua bán hàng hoá từ các tổ chức kinh tế, các công ty nước ngoài và tiến hành tiêu thụ hàng hoá nhập khẩu tại thị trường nội địa hoặc tái xuất khẩu với mục đích thu lợi nhuận, nối liền quá trình sản xuất với tiêu dùng.

1.1.1.2 Mục tiêu của hoạt động nhập khẩu

Khác với các hoạt động mua bán trong nước, nhập khẩu là hoạt động kinh doanh buôn bán trên phạm vi quốc tế, được thực hiện giữa các chủ thể kinh tế ở các quốc gia khác nhau, nó là cả một hệ thống các quan hệ mua bán trong một nền thương mại có tổ chức cả bên trong và bên ngoài.

Mục tiêu của hoạt động nhập khẩu là việc sử dụng có hiệu quả khối lượng ngoại tệ tiết kiệm được để nhập khẩu các nguồn vật tư, hàng hoá phục vụ cho quá trình tái sản xuất mở rộng và nhu cầu tiêu dùng của nhân dân, đồng thời đảm bảo cho sự phát triển đồng bộ, nâng cao năng suất lao động, bảo vệ các ngành sản xuất trong nước, giải quyết sự khan hiếm của thị trường nội địa. Bên cạnh đó, thông qua công tác nhập khẩu để đảm bảo cho sự phát triển ổn định của các ngành kinh tế mũi nhọn mà khả năng trong nước chưa cung cấp đủ nguyên liệu cho chúng, tạo ra những nguồn lực mới cho sản xuất, khai thác triệt để lợi thế so sánh của quốc gia mình nhằm kết hợp hài hoà giữa nhập khẩu và cán cân thanh toán.

1.1.1.3 Vai trò của hoạt động nhập khẩu đối với nền kinh tế quốc dân

Nhập khẩu là một bộ phận không thể tách rời của thương mại quốc tế, nó tác động trực tiếp đến sản xuất và đời sống của mỗi quốc gia. Nhập khẩu thể hiện mối quan hệ kinh tế, mức độ phụ thuộc gắn bó lẫn nhau giữa nền kinh tế nước ta với nền kinh tế các nước trên thế giới. Nó tác động tích cực đến sự phát triển cân đối và khai thác tiềm năng, thế mạnh của nền kinh tế mỗi quốc gia về sức lao động, vốn, tài nguyên, khoa học kỹ thuật

Với xu thế của nền kinh tế thế giới hiện nay, Việt Nam cũng như các quốc gia khác đang không ngừng mở rộng quan hệ buôn bán quốc tế, sự phụ thuộc lẫn nhau trong quan hệ kinh tế quốc tế ngày càng lớn mạnh cùng với việc hình thành trung tâm thương mại, khối mậu dịch tự do đã chứng tỏ việc lưu chuyển hàng hoá giữa các quốc gia không ngừng được cải thiện và nâng cao. Khi đó vai trò của hoạt động nhập khẩu có ý nghĩa rất lớn đối với việc ổn định và phát triển kinh tế quốc gia nói riêng và phát triển nền kinh tế thế giới nói chung.

Thứ nhất, nhập khẩu là cơ sở để bổ sung hàng hoá trong nước không sản xuất được hoặc sản xuất được nhưng không đủ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước, ngoài ra nhập khẩu còn làm đa dạng hoá hàng hoá như chủng loại, chất lượng cho phép thoả mãn nhu cầu trong nước. Nhập khẩu tăng cường sự chuyển giao công nghệ, tạo sự cạnh tranh vượt bậc của nền sản xuất xã hội, tiết kiệm được chi phí và thời gian hạ giá thành sản phẩm; đồng thời nhập khẩu tạo ra sự cạnh tranh giữa hàng nội và hàng nhập ngoại, tức là tạo ra động lực buộc các nhà sản xuất trong nước không ngừng cải tiến và thúc đẩy sản xuất trong nước phát triển, hạ

Thứ hai, nhập khẩu tạo điều kiện đẩy nhanh quá trình xây dựng cơ sở vật chất, chuyển dịch cơ cấu theo từng bước Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nước. Thông qua hoạt động nhập khẩu mà các doanh nghiệp hay cơ sở sản xuất có thể học hỏi kinh nghiệm sản xuất từ phía đối tác để từ đó đầu tư mua sắm trang thiết bị dây chuyền công nghệ nhằm sản xuất các mặt hàng nhập khẩu ngay tại trong nước. Việc đầu tư này giúp doanh nghiệp giảm giá thành sản phẩm hơn so với hàng nhập. Người tiêu dùng thì có lợi vì mua sản phẩm được với giá rẻ hơn mà chất lượng thì tương đương hàng ngoại, còn nhà sản xuất thì giảm được chi phí, có thể dung phần vốn đó để tái sản xuất hay đầu tư vào lĩnh vực khác mà cũng mang lại lợi nhuận.

Thứ ba, nhập khẩu góp phần cải thiện và nâng cao mức sống của nhân dân. Nhập khẩu vừa thoả mãn nhu cầu trực tiếp của nhân dân về mặt hàng tiêu dùng, vừa đảm bảo đầu vào cho sản xuất, tạo việc làm ổn định cho người lao động. Hoạt động nhập khẩu giúp người dân có thể tiếp cận với những nền kinh tế cao hơn thông qua các sản phẩm mà trong nước chưa sản xuất được. Quá trình nhập khẩu cũng qua nhiều khâu, vì vậy tạo điều kiện cho nhiều người tham gia và chuyên môn cũng khác nhau.

Thứ tư, nhập khẩu có vai trò tích cực thúc đẩy sản xuất, thể hiện ở chỗ nhập khẩu tạo điều kiện phát triển đầu vào cho hàng xuất khẩu, tạo môi trường thuận lợi cho việc xuất khẩu hàng hoá Việt Nam ra nước ngoài. Ở Việt Nam hiên nay, hàng xuất khẩu chủ yếu là các mặt hàng có công nghệ thấp như lương thực, giày da, may mặc Các mặt hàng này mang lại lợi nhuận không cao, lãi nhiều thì đầu vào của chúng ta còn thiếu. Chính vì thế thông qua hoạt động nhập khẩu chúng ta có thể nhập vào những nguyên vật liệu và từ đó sản xuất ra thành phẩm ngay tại trong nước. Bên cạnh đó, nhờ thực hiện các giao dịch trong quá trình nhập khẩu mà có thể hình thành các mối quan hệ đa chiều với các đối tác ở nhiều nước trên thế giới.

Thứ năm, thông qua việc phát triển kinh doanh nhập khẩu, chúng ta mới có điều kiện mở mang dân trí, tiếp thu tiến bộ khoa học kỹ thuật mới để đầu tư vào sản xuất và phục vụ đời sống. Trên cơ sở phân công lao động quốc tế, hợp tác và liên kết quốc tế để đẩy mạnh kết hợp giữa công nghiệp với cuộc sống văn minh của nhân loại, tạo điều kiện khai thác có hiệu quả tiềm năng và thế mạnh của đất nước.

Nhờ có hoạt động nhập khẩu mà các doanh nghiệp trong nước có cơ hội tham gia cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Khi tham gia cạnh tranh bắt buộc các doanh nghiệp phải hình thành một chiến lược sản xuất kinh doanh phù hợp với thị trường, đồng thời hoàn thiện tốt công tác quản lý phù hợp với xu thế chung nhằm tạo ra nhiều cơ hội mới thông qua quan hệ với các đối tác nước ngoài trên cơ sở lợi ích của cả hai bên.

Phát huy được vai trò của hoạt động nhập khẩu là một vấn đề không đơn giản, nó đòi hỏi các doanh nghiệp phải có sự lựa chọn đúng đắn để xác định rõ các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu, có như thế mới khai thác được các lợi thế so sánh và đạt hiệu quả cao nhất.

1.1.2 Các hình thức nhập khẩu

1.1.2.1 Nhập khẩu uỷ thác

Nhập khẩu uỷ thác là việc doanh nghiệp này uỷ thác cho doanh nghiệp khác đứng ra giao dịch trực tiếp với đối tượng nước ngoài để làm thủ tục nhập khẩu và nhận được một khoản phí hoa hồng gọi là khoản phí uỷ thác. Hình thức này được sử dụng khi một bên thì có vốn, còn một bên thì có kinh nghiệm.

Hình thức này có ưu điểm là doanh nghiệp uỷ thác chỉ cần bỏ thêm một khoản tiền để trả cho người được uỷ thác mà không phải tham gia vào bất kỳ một quá trình nào của hoạt động nhập khẩu. Đồng thời tránh được các rủi ro do chính bản thân mình gây ra khi thực hiện hoạt động nhập khẩu này. Những tổn hại do bên được uỷ thác phải chịu trách nhiệm.

Tuy nhiên nhược điểm của nó là bên uỷ thác sẽ phải mất một số tiền nhất định mà nếu tự làm thì họ sẽ giảm được chi phí nhập khẩu và việc lựa chọn được bên nhận uỷ thác thực sự có đủ năng lực thay họ làm công việc nhập khẩu cũng gặp nhiều khó khăn.

1.1.2.2 Nhập khẩu tự doanh

Đây là hoạt động nhập khẩu trực tiếp của một đơn vị kinh tế được phép nhập khẩu độc lập. Khi doanh nghiệp tự cảm thấy có thể nhập khẩu độc lập mặt hàng nào đó thì sẽ sử dụng hình thức này sẽ thu được mọi khoản lợi nhuận nhưng cũng phải chịu mọi tổn thất do hoạt động này gây nên.

Hình thức nhập khẩu này đòi hỏi doanh nghiệp cần xem xét kỹ lưỡng từng bước, từ nghiên cứu thị trường, đầu vào, đầu ra cho đến ký kết và thực hiện hợp đồng để tránh gây tổn thất.

1.1.2.3 Nhập khẩu hàng đổi hàng

Đây là hình thức nhập khẩu được áp dụng đối với các nước có mối quan hệ thân quen, mang tính hỗ trợ nhau. Nó là hình thức nhập khẩu gắn liền với xuất khẩu, thanh toán trong trường hợp này không dùng đến tiền mà sử dụng khối lượng hàng hoá có giá trị tương đương để trao đổi.

Đặc điểm của hình thức nhập khẩu hàng đổi hàng:

Thứ nhất, hoạt động nhập khẩu này mang lại lợi ích lớn hơn cho các bên liên quan bởi cùng một hợp đồng mà có thể tiến hành cùng một lúc cả hoạt động xuất và nhập, do đó có thể thu lãi từ cả hai hoạt động này.

Thứ hai, hàng hoá xuất và nhập tương đương nhau về giá trị.

Thứ ba, bạn hàng trong hoạt động xuất khẩu cũng là bạn hàng trong hoạt động nhập khẩu.

Nhược điểm của hình thức nhập khẩu hàng đổi hàng là nghiệp vụ rất phức tạp vì xuất khẩu kết hợp với nhập khẩu, người mua đồng thời là người bán nên khó tách bạch được quyền lợi và nghĩa vụ nếu xảy ra sai sót.

1.1.2.4 Nhập khẩu liên doanh

Đây là hoạt động nhập khẩu hàng hoá dựa trên cơ sở thảo thuận liên kết giữa các doanh nghiệp nhằm phối hợp cùng nhau tiến hành giao dịch và đưa ra phương hướng tối ưu để thúc đẩy hoạt động này theo hướng có lợi nhất cho cả hai bên, do đó cả hai sẽ cùng hưởng lợi nhuận và cùng chịu rủi ro. Nhập khẩu liên doanh thường được tiến hành khi cả hai bên cùng góp vốn.

Ưu điểm của hình thức nhập khẩu liên doanh là so với nhập khẩu tự doanh, các doanh nghiệp chịu ít rủi ro hơn bởi mỗi doanh nghiệp tham gia nhập khẩu liên doanh chỉ phải góp một phần vốn nhất định, quyền hạn và trách nhiệm của mỗi bên cũng phân bổ theo số vốn góp.

Nhược điểm của hình thức nhập khẩu này là lợi nhuận bị chia sẻ, doanh nghiệp đứng ra nhập khẩu hàng được tính kim ngạch nhập khẩu, nhưng khi đưa hàng về tiêu thụ chỉ được tính doanh số trên số hàng tính theo tỷ lệ vốn góp và chịu thuế doanh thu trên doanh số đó.