Thạc Sĩ Giải pháp nâng cao hiệu quả điều hành lãi suất của Chính phủ đối với Ngân hàng Phát triển Việt Nam t

LỜI MỞ ĐẦU


1. Tính cấp thiết của đề tài:
Nền kinh tế thế giới đang ngày càng trở nên sôi động, hội nhập với sự hình
thành của các tổ chức hợp tác kinh tế, các khu vực mậu dịch tự do. Trong xu thế
toàn cầu đó, các quốc gia đang mở cửa, bãi bỏ các rào cản mậu dịch, nới lỏng các
biện pháp kiểm soát tài chính để bước vào quá trình hoà nhập toàn cầu nếu không
muốn bị tụt hậu. Trong bối cảnh kinh tế thị trường hội nhập kinh tế quốc tế, tự do
hoá tài chính trở thành xu hướng tất yếu của thời đại, một hệ thống tài chính hiệu
quả là điều thiết yếu để tăng trưởng kinh tế nhanh chóng.
Trong xu thế tự do hoá tài chính, lãi suất thể hiện cung cầu vốn và giúp luân
chuyển nguồn vốn giữa các quốc gia, giữa nơi thừa đến nơi thiếu, giữa nơi có mức
sinh lợi cao đến nơi có mức sinh lợi thấp. Với vai trò là một công cụ để thực hiện
chính sách tiền tệ quốc gia, lãi suất là một yếu tố hết sức quan trọng ảnh hưởng đến
tiết kiệm, đầu tư, tiêu dùng và từ đó ảnh hưởng lớn đến tổng cầu và sự tăng trưởng
của một quốc gia. Và càng quan trọng hơn vì sự luân chuyển nguồn vốn ở đây là
nguồn vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước - là một kênh hỗ trợ vốn cho
các dự án đầu tư phát triển của các thành phần kinh tế thuộc các ngành, các lĩnh
vực, các vùng kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn cần được khuyến
khích đầu tư và các chương trình kinh tế lớn quan trọng của Nhà nước có tác dụng
vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá và
góp phần quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Theo quyết định số 108/2006/QĐ-TTg ngày 19/5/2006 của Thủ tướng Chính
phủ về việc thành lập Ngân hàng Phát triển Việt Nam trên cơ sở tổ chức lại hệ
thống Quỹ HTPT để thực hiện chính sách tín dụng đầu tư phát triển và tín dụng
xuất khẩu của Nhà nước. Khác với các ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng
khác là Ngân hàng Phát triển Việt Nam hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, tỷ
lệ dự trữ bắt buộc bằng 0%, không phải tham gia bảo hiểm tiền gửi, được Chính
phủ đảm bảo khả năng thanh toán, được miễn nộp thuế và các khoản nộp Ngân
sách Nhà nước theo quy định của pháp luật. Nhưng không phải ỷ lại sự ưu đãi của
Nhà nước mà sử dụng nguồn vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước một
cách tuỳ tiện, trái lại cần phải sử dụng và quản lý có hiệu quả, bảo tồn và phát triển
tài sản của quốc gia góp phần tăng trưởng GDP của Việt Nam trong điều kiện hội
nhập nền kinh tế thế giới. Vì vậy, không chỉ riêng Ngân hàng Phát triển Việt Nam
mà hầu hết các Ngân hàng thương mại khác, để hoạt động tốt và có hiệu quả thì
phải cần có một cơ chế điều hành lãi suất hợp lý.
Điều đó cho thấy, cơ chế điều hành lãi suất của Chính phủ thể hiện qua
Ngân hàng Phát triển Việt Nam đóng một vai trò hết sức quan trọng. Phải chăng lãi
suất cũng cần phải được tự do hoá dần theo xu thế tự do hoá thị trường hàng hoá
để phản ánh được cung cầu về vốn trong nền kinh tế. Và để hội nhập với thế giới,
góp phần thúc đẩy kinh tế tăng trưởng, bắt buộc ngành Ngân hàng nói chung và
Ngân hàng Phát triển Việt Nam nói riêng phải cải cách hơn nữa về chính sách lãi
suất để tín dụng thực sự là động lực cũng như là công cụ định hướng cho các hoạt
động kinh tế trong quá trình hội nhập kinh tế thế giới.
Đề tài “Giải pháp nâng cao hiệu quả điều hành lãi suất của Chính phủ đối
với Ngân hàng Phát triển Việt Nam trong điều kiện hội nhập” sẽ đóng góp những
lý luận và thực tế về cơ chế điều hành lãi suất đối với hệ thống Ngân hàng Phát
triển Việt Nam.
2. Mục tiêu của đề tài:
- Tập hợp và hệ thống một số lý luận về lãi suất cũng như cơ chế điều hành
lãi suất của Chính phủ qua việc quản lý và điều hành nguồn vốn tín dụng đầu tư
phát triển của Ngân hàng Phát triển Việt Nam.
- Phân tích và đánh giá thực trạng tình hình huy động vốn và cho vay tín
dụng đầu tư phát triển của Nhà nước qua hệ thống Ngân hàng Phát triển Việt Nam.
- Trên cơ sở đó đề ra một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả chính
sách lãi suất của Chính phủ qua hệ thống Ngân hàng Phát triển Việt Nam.
Hy vọng góp một phần nhỏ ý kiến của mình cho quá trình đổi mới của Ngân
hàng Phát triển Việt Nam và để hoàn thiện hơn nữa chính sách lãi suất của ngân
hàng, từng bước tiến đến tự chủ về tài chính, xoá bỏ dần sự hỗ trợ của Nhà nước,
Chính phủ.
3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài:
Đây là vấn đề rộng lớn và phức tạp, với sự hạn hẹp về thời gian và khuôn
khổ của đề tài và cũng không có khả năng để nghiên cứu sâu, trình bày hết những
vấn đề về lãi suất và cũng không có tham vọng giải quyết hết mọi vấn đề liên quan
đến lãi suất của Ngân hàng Phát triển Việt Nam.
Trong phạm vi đề tài này chỉ tập trung nghiên cứu về tầm quan trọng của lãi
suất, những nhân tố ảnh hưởng đến lãi suất, tình hình thực hiện cơ chế điều hành
lãi suất của Ngân hàng Phát triển trong thời gian từ năm 2000-2006. Từ đó đề xuất
một số ý kiến nhỏ bé góp phần hoàn thiện hơn chính sách lãi suất của Ngân hàng
Phát triển nói riêng và hoạt động tín dụng đầu tư phát triển của hệ thống Ngân
hàng Phát triển Việt Nam nói chung.
4. Các phương pháp nghiên cứu:
Vận dụng phương pháp duy vật biện chứng vào quá trình phân tích, các
phương pháp thống kê, phân tích, hệ thống, so sánh được sử dụng để nghiên cứu.
Kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, bài viết đi sâu vào phân tích tình hình thực
hiện cơ chế điều hành lãi suất của Ngân hàng Phát triển Việt Nam để đưa ra một số
giải pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao hiệu quả của cơ chế điều hành lãi suất của
Chính phủ qua hệ thống Ngân hàng Phát triển Việt Nam.
5. Kết cấu nội dung của luận văn:
Tên luận văn: “Giải pháp nâng cao hiệu quả điều hành lãi suất của Chính
phủ đối với Ngân hàng Phát triển Việt Nam trong điều kiện hội nhập”
Kết cấu nội dung của luận văn bao gồm 3 chương:
Chương 1: Tổng quan về lãi suất.
Chương 2: Cơ chế điều hành lãi suất của Chính phủ đối với Ngân hàng Phát
triển Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2000-T.06/2007.
Chương 3: Giải pháp, kiến nghị với Chính phủ góp phần nâng cao hiệu quả
điều hành lãi suất của Chính phủ đối với Ngân hàng Phát triển Việt Nam trong
điều kiện hội nhập.