Luận Văn Giải pháp hoàn thiện quản lý rủi ro đối với dịch vụ thẻ tín dụng tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam

LỜI MỞ ĐẦU

Sau gần hai mươi năm thực hiện cải cách và đổi mới, chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung bao cấp sang nền kinh tế thị trường, đất nước ta đã đạt được nhiều thành tựu to lớn đặc biệt về mặt kinh tế. Bước sang thế kỷ 21, đặc biệt với việc gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO nước ta đang đứng trước những cơ hội và thách thức to lớn. Đứng trước sự chuyển mình mạnh mẽ của nền kinh tế nước nhà, ngân hàng với tư cách là một doanh nghiệp đặc biệt, một tổ chức tài chính cũng chuyển mình theo guồng quay mạnh mẽ của nền kinh tế đất nước. Bởi vậy ngân hàng đã không ngừng đa dạng hóa các sản phẩm dịch vụ bằng việc cung cấp các sản phẩm dịch vụ chất lượng và tiện dụng. Thẻ là một trong những dịch vụ như vậy. Tong khi trên thế giới thẻ đã trở thành một phương tiện thanh toán vô cùng phổ biến và không thể thiếu trong đời sống hàng ngày thì tại Việt Nam thẻ mới chỉ phát triển. Tuy nhiên nó đã có những đóng góp vô cùng to lớn vào sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam thông qua việc giảm bớt thói quen sử dụng tiền mặt, áp dụng công nghệ hiện đại trong thanh toán để giảm thời gian giao dịch và giảm các chi phí quản lý và các bất tiện khác do nền kinh tế tiền mặt đem lại. Sự phát triển của hoạt động thẻ trong nền kinh tế đem lại những lợi ích vô cùng to lớn cho cả người dân lẫn tổ chức. Với sự mở rộng của mạng lưới ATM và các đơn vị chấp nhận thẻ như hiện nay người dân chỉ cần cầm theo một tấm thẻ nhỏ gọn là có thể đi ra ngoài mua sắm, chi tiêu. Như vậy có thể thấy cùng với sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt là sự kiện Việt Nam ra nhập tổ chức thương mại thế giới WTO vào tháng 11 năm 2006, thì việc phát triển rộng rãi của thị trường thẻ ở Việt Nam là một tất yếu khách quan.

Tham gia hoạt động kinh doanh thẻ từ những ngày đầu tiên tại Việt Nam, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam luôn chú trọng phát triển sản phẩm, nghiên cứu ứng dụng các công nghệ mới, nâng cao chất lượng dịch vụ, tiện ích sử dụng thẻ cho khách hàng. Doanh số phát hành, thanh toán và sử dụng thẻ của Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam luôn đạt tốc tăng trưởng cao, chiếm hơn 50% doanh số trên thị trường. Bên cạnh những thành tựu đã đạt được Ngân hàng Ngoại Thương cũng phải đối mặt với những rủi ro trong quá trình kinh doanh thẻ, sự tấn công của các tổ chức tội phạm thẻ quốc tế khi chúng chuyển hướng sang thị trường Việt Nam. Từ năm 2002 đến nay tình hình giả mạo trong thanh toán và sử dụng thẻ tại ngân hàng Ngoại thương đang tăng với tốc độ đáng ngại gây tổn thất cho ngân hàng, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh, đòi hỏi ngân hàng phải có sự quan tâm thích đáng đến hoạt động quản lý rủi ro trong quá trình kinh doanh thẻ của ngân hàng mình.
Là một sinh viên của trường ĐH KTQD, có cơ hội thực tập tại Phòng quản lý thẻ Ngân hàng Ngoại thương Hà Nội, với mong muốn hoạt động kinh doang thẻ của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam ngày càng an toàn, hiệu quả em đã mạnh dạn chọn đề tài: “Giải pháp hoàn thiện quản lý rủi ro đối với dịch vụ thẻ tín dụng tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam”
Thông qua đề tài, tác giả sẽ phân tích, đánh giá kết quả hoạt động phát triển dịch vụ thẻ tín dụng, thực trạng rủi ro trong các hoạt động này tại ngân hàng ngoại thương Việt Nam. Qua đó đưa ra những giải pháp kiến nghị nhằm giảm thiểu tổn thất , hạn chế rủi ro nâng cao hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng.
Các phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong đề tài: phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử kết hợp với phương pháp chọn mẫu, tổng hợp và khái quát, kết hợp nghiên cứu lý thuyết với phân tích thực trạng để phân tích, chứng minh và đề xuất giải pháp.
Ngoài phần mở đầu và kết luận đề tài gồm 3 chương:
Chương 1: Quản lý rủi ro đối với dịch vụ thẻ tín dụng của ngân hàng thương mại
Chương 2: Thực trạng quản lý rủi ro đối với dịch vụ thẻ tín dụng tại NHNTVN.
Chương 3: Giải pháp nhằm hạn chế rủi ro trong phát triển dịch vụ thẻ tín dụng tại NHNTVN
Với trình độ và thởi gian còn hạn chế nên bài viết ko thể tránh khỏi những thiếu sót và tồn tại nhất định. Với tinh thần cầu thị, em rất mong được sự chỉ bảo đóng góp ý kiến của các thầy cô để bài viết của em được hoàn thiện hơn.

Em xin chân thành cám ơn!



MỤC LỤC​
LỜI MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1. QUẢN LÝ RỦI RO ĐỐI VỚI DỊCH VỤ THẺ TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI . 4
1.1. Những vấn đề chung về thẻ 4
1.1.1. Lịch sử phát triển của thẻ . 4
1.1.2. Khái niệm và Phân loại thẻ 6
1.1.2.1 Khái niệm . 6
1.1.2.2 Phân loại 7
1.1.3. Các chủ thể tham gia hoạt động kinh doanh thẻ 7
1.1.4 Các nghiệp vụ dịch vụ thẻ tín dụng . 10
1.1.4.1 Nghiệp vụ phát hành thẻ 10
1.1.4.2 Nghiệp vụ thanh toán thẻ . 12
1.1.4.3 Nghiệp vụ tra soát, xử lý khiếu nại 15
1.2 Quản lý rủi ro đối với dịch vụ thẻ tín dụng của ngân hàng thương mại. 17
1.2.1 Rủi ro đối với dịch vụ thẻ tín dụng của ngân hàng thương mại. 17
1.2.1.1 Khái niệm: 17
1.2.1.2 Các hình thức rủi ro trong dịch vụ thẻ tín dụng . 18
1.2.2 Nội dung quản lý rủi ro đối với dịch vụ thẻ tín dụng của ngân hàng thương mại 23
1.2.2.1 Phòng tránh rủi ro trong dịch vụ thẻ 23
1.2.2.2 Xử lý rủi ro trong dịch vụ thẻ 26
1.3 Các nhân tố ảnh hưởng tới quản lý rủi ro trong dịch vụ thẻ tín dụng của ngân hàng thương mại . 26
1.3.1 Nhân tố khách quan: . 26
1.3.2 Nhân tố chủ quan . 28
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO DỊCH VỤ THẺ TÍN DỤNG TẠI NHNTVN 31
2.1 Khái quát thực trạng phát triển dịch vụ thẻ tín dụng tại Ngân hàng ngoại thương Việt Nam . 31
2.1.1 Sự hình thành và phát triển thẻ tín dụng tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam 31
2.1.1.1 Giai đoạn 1990-1995 . 31
2.1.1.2 Giai đoạn 1996-1999 . 32
2.1.1.3 Giai đoạn từ năm 2000 đến nay . 32
2.1.2 Thực trạng dịch vụ thẻ tín dụng tại Ngân hàn Ngoại thương Việt Nam 33
2.1.2.1 Thực trạng phát hành thẻ . 33
2.1.2.2 Thực trạng thanh toán thẻ 38
2.2.1 Rủi ro trong hoạt động phát hành và thanh toán thẻ tín dụng của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam . 46
2.2.1.1 Giả mạo thẻ 46
2.2.1.2 Rủi ro kỹ thuật . 55
2.2.2 Hoạt động quản lý rủi ro tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam 55
2.2.2.1 Phòng tránh rủi ro trong dịch vụ thẻ 55
2.2.2.2 Xử lý rủi ro trong dịch vụ thẻ 58
2.3 Đánh giá thực trạng quản lý rủi ro đối với dịch vụ thẻ tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam . 61
2.3.1 Kết quả đạt được . 61
2.3.2 Hạn chế và nguyên nhân . 62
2.3.2.1 Hạn chế 62
2.3.2.2 Nguyên nhân hạn chế . 64
CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ RỦI RO ĐỐI VỚI DỊCH VỤ THẺ TÍN DỤNG TẠI NHNTVN 67
3.1 Định hướng phát triển dịch vụ thẻ tại NHNTVN . 67
3.1.1 Tiềm năng phát triển dịch vụ thẻ 67
3.1.1.1 Tiềm năng đối với thẻ tín dụng quốc tế 67
3.1.1.2 Tiềm năng đối với thẻ ghi nợ nội địa 69
3.1.2 Định hướng phát triển dịch vụ thẻ tại NHNTVN 71
3.2 Giải pháp hoàn thiện quản lý rủi ro đối với dịch vụ thẻ tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam . 72
3.2.1 Hoàn thiện tổ chức hoạt động Quản lý rủi ro trong hệ thống thẻ Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam . 72
3.2.2 Nâng cao trình độ chuyên môn đạo đức cán bộ thẻ tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam . 74
3.2.3 Hạn chế tình trạng giả mạo trong hoạt động thanh toán và phát hành thẻ 75
3.2.3.1 Xây dựng hệ thống chấm điểm và phân loại khách hàng. 75
3.2.3.2 Thông tin hướng dẫn sử dụng thẻ an toàn 76
3.2.3.3 Thiết lập các hạn mức sử dụng và chấp nhận thẻ . 77
3.2.3.4 Hướng dẫn và thường xuyên kiểm tra công tác thanh toán thẻ tại các đơn vị chấp nhận thẻ . 80
3.2.3.5 Theo dõi các báo cáo hoạt động thẻ và chương trình quản lý rủi ro toàn cầu của các Tổ chức thẻ quốc tế 81
3.2.3.6 Phát hành thẻ chip thay thế thẻ mã hoá bằng băng từ 83
3.2.4 Xây dựng hệ thống dự phòng cho hoạt động thẻ 84
3.2.5 Phối hợp với các tổ chức kinh doanh thẻ trong nước và quốc tế trong công tác ngăn ngừa và phát hiện rủi ro . 84
3.3 Kiến nghị với các cơ quan hữu trách 85
3.3.1 Chính Phủ . 85
3.3.2 Ngân hàng Nhà nước 86
3.3.3 Hiệp hội thẻ của các ngân hàng phát hành và thanh toán thẻ Việt Nam 88
KẾT LUẬN 89
TÀI LIỆU THAM KHẢO 93