Thạc Sĩ Giải pháp hoàn thiện quá trình thực thi chính sách thu hồi đất nông nghiệp, bồi thường giải phóng mặ

Luận văn thạc sĩ
Đề tài: Giải pháp hoàn thiện quá trình thực thi chính sách thu hồi đất nông nghiệp, bồi thường giải phóng mặt bằng tại huyện Yên Dũng tỉnh Bắc Giang
Mô tả bị lỗi font vài chữ, file tài liệu thì bình thường

MỤC LỤC
Lời cam ñoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Danh mục chữviết tắt v
Danh mục bảng vi
Danh mục biểu ñồ viii
1 ðẶT VẤN ðỀ 1
1.1 Tính cấp thiết của ñềtài 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu. 3
1.3 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu. 3
2 CƠSỞLÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ðỀTÀI 5
2.1 Cơsởlý luận. 5
2.2 Cơsởthực tiễn. 25
3 ðẶC ðIỂM ðỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 39
3.1 ðặc ñiểm ñịa bàn nghiên cứu 39
3.2 Phương pháp nghiên cứu. 51
4 KẾT QUẢNGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 56
4.1 Thực trạng quá trình thực thi chính sách thu hồi ñất nông nghiệp. 56
4.1.1 Tình hình thu hồi ñất của huyện qua các năm 2007-2009. 56
4.1.2 Tình hình thu hồi ñất của nhóm hộ ñiều tra. 59
4.1.3 Chính sách bồi thường, hỗ trợ GPMB khi thu hồi ñất NN tại
huyện Yên Dũng tỉnh Bắc Giang. 59
4.1.4 Trình tựthực hiện bồi thường GPMB khi nhà nước THð 65
4.1.4.4 Cưỡng chếthu hồi ñất: 79
4.2 Công tác thu hồi ñất nông nghiệp ñểxây dựng các khu dân cư,
cụm công nghiệp tại huy ện. 84
4.2.1 Nhân khẩu và lao ñộng của nhóm hộ ñiều tra. 84
4.2.2 Ý kiến của hộ ñiều tra vềvấn ñềthu hồi ñất nông nghiệp 86
4.2.3 Nhận xét của cán bộlãnh ñạo vềthu hồi ñất nông nghiệp. 88
4.2.4 Các Yếu tố ảnh hưởng ñến quá trình thực thi chính sách thu hồi
ñất nông nghiệp tại huy ện Yên Dũng. 90
4.2.5 Các ảnh hưởng của thu hồi ñất 96
4.3 Một sốgiải pháp hoàn thiện. 100
4.3.1 Một sốvấn ñềcần sửa ñổi, bổsung chính sách. 101
4.3.2 Giải pháp ñối với tổchức làm nhiệm vụgiải phóng m ặt bằng 104
4.3.3 Giải pháp hoàn thiện chính sách pháp luật ñất ñai liên quan ñến
ñền bù, hỗtrợvà tái ñịnh cưkhi nhà nước thu hồi ñất. 105
4.3.4 Tổchức thực hiện ñền bù khi thu hồi ñất nông nghiệp và tổchức tái
ñịnh cưcho nông dân trên cơsởquy hoạch, kếhoạch sửdụng ñất. 105
4.3.5 Giải pháp chính sách tài chính về ñất ñai: 106
4.3.6 Giải pháp tăng cường ñào tạo, bồi dưỡng cho ñội ngũcán bộlàm
công tác GPMB cấp xã. 107
4.3.7 Hoàn thiện công tác quy hoạch, kếhoạch thu hồi ñất nông nghiệp 107
4.3.8 Giải pháp nâng cao hiệu quảthu hồi ñất nông nghiệp tại ñịa phương 108
4.3.9 Vấn ñềsinh kếcho người dân bị ảnh hưởng bởi thu hồi ñất 109
5 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 118 5.1 Kết luận 118
5.2 Khuyến nghị 119
TÀI LIỆU THAM KHẢO 121

1. ðẶT VẤN ðỀ
1.1 Tính cấp thiết của ñềtài
ðất ñai là tài nguyên thiên nhiên, tài sản quốc gia quý báu ñểphân bố
dân cưvà các hoạt ñộng kinh tế, xã hội quốc phòng, an ninh; là nguồn nội lực
ñểxây dựng và phát triển bền vững quốc gia.
Trong quá trình ñổi mới, ñặc biệt những năm gần ñây việc xây dựng cơ
sởhạtầng, khu công nghiệp, khu ñô thịmới ñã phát triển nhanh, ñáp ứng yêu
cầu CNH-HðH ñất nước với mục tiêu ñưa nước ta trởthành một nước Công
nghiệp với tổng diện tích các Khu công nghiệp ñạt khoảng 80.000 ha vào năm
2020. [9], [35]
Thu hồi ñất, bồi thường giải phóng mặt bằng ñể thực hiện các công
trình quốc phòng an ninh, lợi ích quốc gia công cộng, phát triển kinh tếlà một
khâu quan trọng, then chốt của quá trình phát triển. Bồi thường giải phóng
mặt bằng là ñiều kiện ban ñầu và tiên quyết ñểtriển khai thực hiện các dựán.
Có thểnói giải phóng m ặt bằng nhanh là một nửa của dựán. Bồi thường giải
phóng mặt bằng cũng là một vấn ñềhết sức nhạy cảm và phức tạp tác ñộng
tới mọi mặt ñời sống kinh tế, xã hội và cộng ñồng dân cư, ảnh hưởng trực tiếp
ñến lợi ích của Nhà nước, của chủ ñầu tư, ñặc biệt với hộgia ñình, cá nhân có
ñất bịthu hồi trên phạm vi cảnước, ñến từng ñịa phương, cơsở. Theo báo cáo
của UBND Thành phốHà nội tính ñến ngày 31/12/2008 trên ñịa bàn Thành
phố có 1.005 dự án ñầu tư liên quan ñến GPMB với quy mô thu hồi ñất
13.500 ha và liên quan ñến 186.000 tổchức, hộgia ñình, cá nhân. Dựkiến
Thành phốphải tái ñịnh cưcho hơn 19.000 hộ(trong ñó riêng năm 2009 phải
bốtrí cho khoảng 5.000 hộ). Hiện nay, còn nhiều công trình lớn, ñặc biệt là
công trình hướng tới 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội vẫn mắc GPMB như
ñường Láng - Hòa Lạc, ñường vành ñai 3 . ñã kéo dài nhiều năm nguyên
nhân chủyếu vẫn là chuyện giá ñất do Nhà nước ñền bù thấp hơn giá của thị
trường rất nhiều. Do vậy ñểGPMB ñược các công trình, dựán trên cũng hết
sức phức tạp và nhạy cảm ñòi hỏi phải có sựtập trung lãnh ñạo, chỉ ñạo quyết
liệt, ñồng bộcủa các cấp các ngành. [12]
ỞBắc Giang hiện nay quá trình CNH, HðH, ñô thịhoá ñang diễn ra rất
mạnh, nhiều dựán ñã và ñang triển khai với mục ñích phát triển cơsởhạtầng
kinh tếcho CNH- HðH nhưKhu công nghiệp Quang Châu, Việt Yên với số
vốn ñầu tưlên ñến hơn 1800 tỷ ñồng, tổng diện tích thu hồi trên 426 ha; khu
công nghiệp Vân Trung thuộc ñịa bàn 2 huyện Yên Dũng và Việt Yên với số
vốn ñầu tưlên ñến 85,21 triệu USD, tổng diện tích thu hồi khoảng 433,28 ha,
ngoài ra còn một sốkhu công nghiệp Song Khê - Nội Hoàng (220 ha), KCN
ðình Trám (101 ha)[10] Vấn ñềchuyển ñổi quỹ ñất ñang sửdụng hiện
nay sang ñất triển khai dựán ñang diễn ra nhanh. ðặc biệt huy ện Yên Dũng
nằm ởcửa ngõ của tỉnh Bắc Giang là nơi ñang diễn ra quá trình phát triển
mạnh vềcơsởhạtầng phục vụmục tiêu thu hút ñầu tưngoài tỉnh ñểthực
hiện bồi thường thiệt hại 1000 ha [43] và di dời nhiều hộdân ñểcó ñược quỹ
ñất triển khai các dựán, vềcơbản ñã ñáp ứng ñược yêu cầu ñềra, tuy vậy
cũng ñang nảy sinh nhiều vấn ñềbất cập, một bộphận người dân bịmất ñất
chưa thỏa mãn với những gì họ ñược hưởng từchính sách bồi thường thiệt hại
hiện nay.
ðểgóp phần giải quy ết những khó khăn, vướng mắc, hoàn thiện chính
sách bồi thường thiệt hại ñối với người dân bịthu hồi ñất nói chung và ởYên
Dũng nói riêng trong việc triển khai các dựán, thực tế ñang ñặt ra nhiều vấn
ñềphải nghiên cứu nghiêm túc, từ ñó có thể ñưa ra các giải pháp ñúng và toàn
diện, ñáp ứng ñược yêu cầu ñặt ra.
+ Từnhững vấn ñềnêu trên câu hỏi c ần ñặt ra trong quá trình nghiên cứu:
- Thếnào là bồi thường, thếnào là thu hồi ñất ?
- Quá trình thu hồi ñất theo trình tựnhưthếnào ?
- ðời sống của hộnông dân bịmất ñất có tốt hơn trước không ?
- Các vấn ñềxã hội, môi trường như: an ninh trật tự, môi trường sinh
thái trước và sau khi thu hồi ñất nhưthếnào ?
- Từ ñó ñưa ra một sốgiải pháp góp phần hoàn thiện tốt chính sách thu
hồi ñất bồi thường GPMB ?
ðểlàm rõ ñược những vấn ñềtrên, chúng tôi tiến hành lựa chọn ñềtài:
“Giải pháp hoàn thiện quá trình thực thi chính sách thu hồi ñất nông
nghiệp (THð), bồi thường giải phóng mặt bằng tại huyện Yên Dũng tỉnh
Bắc Giang”
1.2 Mục tiêu nghiên cứu.
1.2.1 Mục tiêu chung.
Nghiên cứu quá trình thực thi chính sách thu hồi ñất nông nghiệp
( THð), bồi thường giải phóng mặt bằng tại huy ện Yên Dũng tỉnh Bắc Giang,
những khó khăn, vướng mắc từ ñó ñềra một sốgiải pháp hoàn thiện.
1.2.2 Mục tiêu cụthể.
- Hệ thống hóa cơ sở khoa học về quá trình thực thi chính sách bồi
thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi ñất nông nghiệp.
- ðánh giá thực trạng công tác thu hồi ñất, bồi thường GPMB; những
thuận lợi, khó khăn trong việc thực hiện chính sách bồi thường GPMB khi
Nhà nước thu hồi ñất nông nghiệp.
- ðềxuất các giải pháp hoàn thiện góp phần thực hiện tốt chính sách
bồi thường, GPMB Khi nhà nước thu hồi ñất trên ñịa bàn huyện Yên Dũng,
tỉnh Bắc Giang.
1.3 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu.
1.3.1 ðối tượng nghiên cứu.
- Các chủtrương, chế ñộchính sách của ðảng và nhà nước vềquá trình
thực thi chính sách thu hồi ñất, bồi thường GPMB; các khu Công nghiệp, dự
án, các hộnông dân bịmất ñất tại huy ện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang.
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu.
- Vềnội dung: Nghiên cứu tổng quan vềchính sách bồi thường khi nhà
nước thu hồi ñất nông nghiệp trên ñịa bàn huyện.
- ðiều tra, ñánh giá việc thực hiện chính sách thu hồi ñất nông nghiệp,
bồi thường GPMB, những thuận lợi, khó khăn trong quá trình thực hiện chính
sách từ ñó ñềra một sốgiải pháp hoàn thiện tốt hơn.
- Vềkhông gian:thuộc huyện Yên Dũng tỉnh Bắc Giang
- Vềthời gian: nguồn sốliệu từnăm 2007-2009

2. CƠSỞLÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ðỀTÀI
2.1 Cơsởlý luận.
2.1.1 Một sốkhái niệm vềbồi thường và thu hồi ñất.
- Bồi thường thiệt hạicó nghĩa là trảlại tương xứng giá trịhoặc công
lao cho m ột chủthểnào ñó bịthiệt hại vì một hành vi của chủthểkhác.
- Thu hồi ñất: Cho ñến nay thì vẫn chưa có một khái niệm nào vềthu
hồi ñất nói lên ñược tính chất phức tạp của vấn ñềnày. Do ñó, ñể ñi ñến hiểu
thếnào là thu hồi ñất, chúng tôi ñã nghiên cứu tình hình trong nước cũng như
tình hình thực tế ở ñịa phương và ñã có những nhận ñịnh nhưsau: Thu hồi ñất
là một quá trình thực hiện các chính sách của Nhà nước nhằm phục vụphát
triển kinh tế- xã hội và lợi ích an ninh quốc gia. Do ñó việc thu hồi ñất là sự
thoả thuận giữa Nhà nước và cơ quan có chức năng với người dân có ñất
trong vùng quy hoạch ñể ñi ñến sựthống nhất vềgiá cả ñền bù thiệt hại cho
người dân và sự ủng hộcủa người dân cho việc thu hồi ñất của Nhà nước.
Nhưng trong những năm qua, các vấn ñềnày hầu nhưchỉthực hiện theo hình
thức "Top down" trên xuống, mọi giá cảlà do Nhà nước và các cơquan có
chức năng của các ñịa phương, có ñất bịthu hồi áp giá do ñó không phù hợp
với giá thịtrường, do ñó gây không ít khó khăn trong việc thu hồi ñất của Nhà
nước. ðểhiểu rõ hơn ta xem các quy ñịnh vềbồi thường, hỗtrợtái ñịnh cư
khi thu hồi ñất.
- Quyết ñịnh thu hồi ñất: Là việc Nhà nước ra quy ết ñịnh hành chính ñể
thu lại quy ền sửdụng ñất hoặc thu lại ñất ñã giao cho tổchức, cá nhân sửdụng.
- Hỗtrợkhi Nhà nước thu hồi ñất: Là việc Nhà nước giúp ñỡngười bịthu
hồi ñất thông qua ñào tạo nghềmới, cấp kinh phí ñểdi dời ñến ñịa ñiểm mới.
- Giải phóng mặt bằng là quá trình tổchức thực hiện các công việc liên
quan ñến di dời nhà cửa, cây cối và các công trình xây dựng trên phần ñất
nhất ñịnh ñược quy ñịnh cho việc cải tạo, mởrộng hoặc xây dựng một công

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ánh Tuyết (2002), Kinh nghiệm ñền bù, giải phóng mặt bằng ở một số
nước, Thời báo Tài chính Việt Nam, số131 (872), ngày 01/11/2002.
2. Ban Vật giá Chính phủ(2000), Chương trình ñào tạo thẩm ñịnh giá giai
ñoạn II giữa Ban Vật giá chính phủViệt Nam với văn phòng thẩm ñịnh
giá Ôx-trây-lia từ16-27/10/2000, Thành phốHồChí Minh - Hà Nội.
3. BộTài chính (1998), Thông tưsố145/TT-BTC ngày 4/01/1998, hướng dẫn
thi hành
4. Báo cáo tổng kết giải phóng mặt bằng của Ban Chỉ ñạo GPMB huyện Yên
Dũng năm 2008
5. Báo cáo Kinh tếxã hội huy ện Yên Dũng các năm 2007,2008,2009
6. Báo cáo kết quảkiểm kê ñất ñai các năm 2007,2008,2009
7. Báo cáo Kết quảxuất khẩu lao ñộng các năm 2007-2009
8. Báo cáo kết quảthực hiện thu hồi ñất ñểphát triển công nghiệp dịch vụ, ñô
thị, hạtầng kinh tếxã hội giai ñoạn 2005-2009 của sởTài nguyên- Môi
trường tỉnh Bắc Giang.
9.http://www.laodong.com.vn/Home/Viet-Nam-se-tro-thanh-nuoc-congnghiep-theo-huong-hien-dai-vao-nam-2020/200712/67223.laodong
10.http://vietbao.vn/Kinh-te/Bac-Giang-Hon-1.800-ti-dong-xay-dung-khucong-nghiep-Quang-Chau/45192561/87/
11. http://www.bacgiangonline.net/diendan/showthread.php?t=906
12.http://dangcongsan.vn/cpv/Modules/Preview/PrintPreview.aspx?co_id=30
110&cn_id=334469
13. Hiến pháp năm (1946).
14. Hiến pháp năm (1959).
15. Hiến pháp năm (1980).
16. Hiến pháp năm (1992).
17- Hướng dẫn số13/HDLN/TNMT-TC-CT ngày 10/12/2010 của Liên ngành
Tài nguyên- Môi trường, Tài chính, Chi cục thuế, hướng dẫn thực hiện
Quyết ñịnh số135/2009/Qð-UBND ngày 21/12/2009 của UBND tỉnh
Bắc Giang vềviệc ban hành bảng mức giá các loại ñất năm 2010 trên
ñịa bàn tỉnh
18- Hướng dẫn số112/2009/HDLN/TC- XD- NN&PTNT ngày 09/2/2010 của
Liên ngành Tài nguyên- Môi trường, Tài chính, Xây dựng, Nông nghiệp
và PTNT, hướng dẫn thực hiện quyết ñịnh số112 ngày 28/01/2009 của
UBND tỉnh về việc ban hành quy ñịnh một số ñiểm cụ thể về bồi
thường, hỗtrợvà tái ñịnh cưkhi nhà nước thu hồi ñất theo quy ñịnh tại
Nghị ñịnh số 69/2009/Nð-CP ngày 13 tháng 8 năm 2009 của Chính
phủáp dụng trên ñịa bàn tỉnh Bắc Giang
19. Luật cải cách ruộng ñất năm (1953).
20. Luật ðất ñai năm (1988), NXB Chính trịQuốc gia, Hà Nội.
21. Luật ðất ñai năm (1993), NXB Chính trịQuốc gia, Hà Nội.
22 . Luật ðất ñai năm (2003), NXB Chính trịQuốc gia, Hà Nội.
23. Luật sửa ñổi, bổsung một số ñiều của Luật ðất ñai năm (1998, 2001),
NXB Chính trịQuốc gia, Hà Nội.
24. Lương ThếTuấn(2009), nghiên cứu tác ñộng của thu hồi ñất nông nghiệp
ñến hộnông dân ởhuy ện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang, luận văn thạc sỹ
kinh tế, trường ðại học Nông nghiệp Hà nội.
25. Nguyễn Văn Hùng (2008) “ ðánh giá việc thực hiện chính sách bồi
thường thiệt hại khi nhà nước thu hồi ñất ởmột sốdựán trên ñịa bàn
huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh, Luận văn Thạc sỹNông nghiệp, Trường
ðại học Nông nghiệp I, Hà Nội
26. Niên giám thống kê huyện Yên Dũng các năm 2005-2008
27. Nhóm phóng viên Ban ñọc (2003), Giải phóng m ặt bằng ởHà Nội chỗ
nào cũng nóng, Báo Lao ñộng, số147/1003, ngày 27/5/2003.