Luận Văn Giải pháp hoàn thiện cơ chế tính phí bảo hiểm tiền gửi đối với các ngân hàng thương mại việt nam

MỤC LỤC


LỜI MỞ ĐẦU . 12

CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CƠ CHẾ TÍNH PHÍ BẢO HIỂM TIỀN GỬI 15
1. Lý luận chung về BHTG 15

1.1. Khái niệm /15

1.2 Đối tượng và mục tiêu của BHTG . 15




1.2.1. Đối tượng của BHTG . 15

1.2.2. Mục tiêu của BHTG . 16

1.3. Mô hình của hoạt động BHTG . 17

1.4. Vai trò của BHTG đối với nền kinh tế quốc dân . 18

1.4.1. Đối với người gửi tiền 18

1.4.2. Đối với hệ thống ngân hàng 19

1.4.3. Đối với hệ thống tài chính và kinh tế xã hội. 20

2. Cơ chế tính phí BHTG . 21

2.1. Khái niệm về phí BHTG . 21

2.2 Ý nghĩa của phí BHTG 21

2.2.1. Đối với tổ chức BHTG . 21

2.2.2. Đối với TCTD tham gia BHTG 21

2.2.3. Đối với xã hội 22

2.3. Cơ chế tính phí bảo hiểm 22

2.3.1. Công thức tổng quát tính phí 22

2.3.2. Hình thức tính phí 23

2.3.2.1. Hình thức tính phí BHTG theo tỷ lệ phí BHTG cố định . 23

2.3.2.2. Hình thức tính phí BHTG theo mức độ rủi ro . 23

2.3.3. Hạn mức chi trả . 23

2.3.3.1. Khái niệm . 23

2.3.3.2. Phân loại hạn mức chi trả . 24

3. Mô hình BHTG của một số quốc gia trên thế giới và bài học cho Việt

Nam 25

3.1 Trung Quốc với hệ thống BHTG “bảo vệ ngầm” 25

3.1.1. Đặc điểm mô hình BHTG Trung Quốc . 25
3.1.1.1.Vai trò đặc biệt quan trọng của Chinh phủ - yếu tố quyết định sự tồn tại của hệ thống BHTG ngầm . 25
3.1.2. Đặc điểm và chức năng hệ thống BHTG Trung Quốc . 26

3.1.3. Xây dựng hệ thống BHTG chính thức thay thế cho hệ thống

BHTG ngầm - nhiệm vụ cấp bách 27

3.1.4. Bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam 28

3.2. Hệ thống bảo hiềm tiền gửi ở Liên Bang Nga với mô hình tính phí đồng hạng . 29
3.2.1.1. Một vài đặc điểm chính của hệ thống ngân hàng tại Nga . 29

3.2.1.2. Hệ thống BHTG và cách tính phí BHTG ở Nga 30

3.2.1.3. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam . 32

3.3 Hệ thống BHTG Hoa Kỳ và cơ chế tính phí BHTG theo mức độ rủi ro

. 33

3.3.1. Một vài đặc điểm của hệ thống BHTG Mỹ . 33

3.3.1.1. Đối tượng BHTG . 33

3.3.1.2. Cơ chế tính phí BHTG 33

3.3.1.3. Hạn mức chi trả: 35

3.3.1.4. Về công tác kiểm tra giám sát của tổ chức BHTG: 35

3.3.1.5. Bài học kinh nghiệm cho mô hình và cơ chế tính phí BHTG Việt Nam 36
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CƠ CHẾ TÍNH PHÍ BẢO HIỂM TIỀN GỬI CỦA TỔ CHỨC BẢO HIỂM TIỀN GỬI VIỆT NAM . 38
1. Khung pháp lý điều chỉnh hoạt động BHTG tại Việt Nam 38

2. Thực trạng áp dụng cơ chế tính phí BHTG tại Việt Nam hiện nay 38

2.1 Tổng quan về hoạt động ngân hàng và BHTG tại Việt Nam . 38

2.1.1. Sự ra đời của tổ chức BHTG Việt Nam . 39




2.1.2. Đặc trưng của chế độ BHTG Việt Nam: 39

2.1.3. Nhiệm vụ và chức năng của DIV 40

2.2. Thực trạng cơ chế tính phí BHTG . 41

2.2.1. Cơ chế bảo hiểm: 41

2.2.2. Công cụ thực hiện BHTG: . 41

2.2.3. Cách tính phí BHTG . 42

2.2.3.1. Phí BHTG 42

2.2.3.2. Quy định về thu phí BHTG 43

2.2.3.3. Cách tính phí 44

2.2.4. Quy định về hạn mức chi trả 44

3. Đánh giá thực trạng cơ chế tính phí BHTG tại Việt Nam 46

3.1. Thành công 46

3.2. Hạn chế 46

4. Kết luận : . 47

CHƯƠNG III: ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CƠ CHẾ TÍNH PHÍ BẢO HIỂM THEO MỨC ĐỘ RỦI RO ĐỐI VỚI CÁC NGÂN HÀNG HƯƠNG MẠI VIỆT NAM 48
1. Cơ sở lý luận chung 49

1.1. Các yếu tố định lượng . 49

1.2. Các yếu tố định tính 50

2. Các chỉ tiêu đánh giá và mức điểm đề xuất 50

2.1.Các chỉ tiêu định lượng 51

2.1.1. Mức đủ vốn (30 điểm) 51

2.1.1.1. Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (20 điểm) . 52

2.1.1.2. Hệ số đòn bẩy tài chính . 54

2.1.2. Chất lượng tài sản (20 điểm) . 55

2.1.2.1. Khả năng bù đắp nợ quá hạn (10 điểm) 56

2.1.2.2. Tỷ lệ nợ xấu so với tổng dư nợ (10 điểm) 57

2.1.3. Khả năng sinh lời (10 điểm) 59

2.1.3.1 Chỉ tiêu lợi nhuận ròng trên tài sản có (5 điểm) . 59

2.1.3.2 Chỉ tiêu lợi nhuận ròng trên vốn tự có ( 5 điểm) . 60

2.1.4. Tính thanh khoản (10 điểm) . 61

2.2. Các chỉ tiêu định tính (30 điểm) . 64

2.2.1. Xếp hạng của cơ quan giám sát (20 điểm) . 65

2.2.1.1. Xếp hạng dựa trên hệ thống xếp hạng tín dụng của các công ty tư nhân uy tín 65
2.2.1.2. Xếp hạng dựa trên mô hình xếp hạng tín dụng của các quốc gia phát triển . 69
2.2.1.3. Đề xuất cho Việt Nam . 74

2.2.1.3 Lộ trình hoàn thiện công tác giám sát và xếp hạng Ngân hàng của cơ quan giám sát 76
2.2.2. Xếp hạng của DIV về việc thực hiện các quy định của BHTG (10 điểm) 77
2.2.2.1 Tổng quan về hoạt động giám sát của DIV 77

2.2.2.2. Nội dung của hoạt động giám sát rủi ro 79

2.2.2.3. Đề xuất cho Việt Nam: 82

3. Hạng phí và tỷ lệ phí áp dụng để xếp hạng 87

4. Một vài đề xuất cho DIV nhằm thực hiện tốt đề án thu phí rủi ro nêu

trên 87

KẾT LUẬN . 90

TÓM TẮT CÔNG TRÌNH

Trước tình hình bất ổn hiện nay của nền kinh tế thế giới, việc ổn định hệ thống tài chính quốc gia là một vấn đề vô cùng quan trọng. Bảo hiểm tiền gửi (BHTG) là một trong những công cụ hữu hiệu nhất của mạng an toàn tài chính quốc gia. Tuy nhiên, sau gần 10 năm hoạt động tổ chức bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) vẫn chưa thực sự phát huy được vai trò to lớn của mình. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó là cơ chế tính phí BHTG lạc hậu chưa tương xứng mới trình độ phát triển của Việt Nam và thế giới. Trước tình hình đó, việc tìm kiếm “Giải pháp hoàn thiện cơ chế tính phí bảo hiểm tiền gửi đối với các ngân hàng thương mại Việt Nam” là vô cùng cấp thiết.
Công trình được kết cấu thành 3 chương:

Chương I: trình bày những khái niệm cơ bản, vai trò, nguyên tắc của hoạt động BHTG. Giới thiệu các mô hình BHTG cơ bản đồng thời rút ra nhận xét và bài học cho việc xây dựng mô hình BHTG cho Việt Nam dựa trên thực tiễn áp dụng các mô hình BHTG này của các quốc gia thế giới. Chương I đã chỉ rõ vai trò cũng như sự cần thiết của BHTG đối với sự an toàn và phát triển của hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM).
Chương II: trình bày khung pháp lý của BHTGVN, phân tích, đánh giá tình hình áp dụng cơ chế tính phí BHTG đồng hạng của nước ta để thấy rõ những khiếm khuyết của mô hình này đối với nền kình tế mở cửa, hội nhập hiện nay của Việt Nam. Qua những phân tích này chúng tôi hướng tới “cơ chế tính phí BHTG theo mức độ rủi ro” như một giải pháp cho các vấn đề hiện nay của BHTGVN mà cơ chế tính phí đồng hạng không thể giải quyết được.
Chương III: đề xuất giải pháp đánh giá mức độ rủi ro trong hoạt động của các NHTM. Chúng tôi lựa chọn giải pháp cho điểm dựa trên sự kết hợp giữa các phương pháp định lượng và phương pháp định tính với mức trọng số cho từng chỉ tiêu phụ thuộc vào tầm quan trọng. Chúng tôi hi vọng việc kết hợp này sẽ mang lại hiệu quả cao nhất cho công tác đánh giá rủi ro của BHTGVN đối với các NHTM.