Luận Văn Giải pháp hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng Ngoại thương Việt Nam

LỜI NÓI ĐẦU

Thẻ ngân hàng là phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt, ra đời từ phương thức mua bán chịu hàng hoá bán lẻ và phát triển gắn liền với sự ứng dụng công nghệ tin học trong lĩnh vực ngân hàng. Trong khi thẻ ngân hàng đã được sử dụng phổ biến và là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của đông đảo dân chúng trên thế giới thì tại thị trường Việt Nam nó mới thu hút được sự quan tâm, đầu tư của các ngân hàng thương mại trong nước vài năm trở lại đây. Hướng tới đối tượng khách hàng cá nhân, thẻ trở thành công cụ quan trọng trong chiến lược phát triển hoạt động ngân hàng bán lẻ của các ngân hàng. Phát hành thẻ ghi nợ và triển khai hệ thống ATM là lựa chọn của các ngân hàng thương mại Việt Nam trong giai đoạn ban đầu gia nhập thị trường thẻ, làm bàn đạp cho ngân hàng tiếp tục triển khai hoạt động phát hành và thanh toán thẻ tín dụng quốc tế.
Cùng với nhịp phát triển sôi động trên thị trường, hàng ngày qua các phương tiện thông tin, người dân được tiếp cận với nhiều thông tin về thẻ, đặc biệt là những thông tin liên quan đến rủi ro phát sinh trong quá trình sử dụng thẻ. Theo thống kê của tổ chức thẻ quốc tế Visa, năm 2004, giá trị giả mạo thẻ Visa của các ngân hàng thương mại Việt Nam trong lĩnh vực phát hành lên tới hơn 100.000 USD, tăng 34 % so với năm 2003, trong lĩnh vực thanh toán thẻ là 381.000 USD. Tỷ lệ giả mạo trong phát hành và thanh toán thẻ của các ngân hàng thương mại Việt Nam thường xuyên cao hơn tỷ lệ trung bình của thế giới. Theo khuyến cáo của các tổ chức thẻ quốc tế, sau khi chính phủ các nước trong khu vực như Thái Lan, Malayxia, Singapore . áp dụng các biện pháp quản lý chặt chẽ đối với hoạt động kinh doanh thẻ thì các tổ chức tội phạm thẻ bắt đầu chuyển hướng sang các thị trường mới trong khu vực trong đó có Việt Nam.
Tham gia hoạt động kinh doanh thẻ từ những ngày đầu tiên tại Việt Nam, Ngân hàng Ngoại thương Việt nam luôn chú trọng phát triển sản phẩm, nghiên cứu ứng dụng các công nghệ mới, nâng cao chất lượng dịch vụ, tiện ích sử dụng thẻ cho khách hàng. Doanh số phát hành, thanh toán và sử dụng thẻ của ngân hàng Ngoại thương luôn đạt tốc độ tăng trưởng cao, chiếm hơn 50% doanh số trên thị trường. Bên cạnh những thành tựu đạt được, ngân hàng Ngoại thương cũng phải đối mặt với những rủi ro trong quá trinh kinh doanh thẻ, sự tấn công của các tổ chức tội phạm thẻ quốc tế khi chúng chuyển hướng sang thị trường Việt nam. Từ năm 2002 đến nay, tình hình giả mạo trong thanh toán và sử dụng thẻ tại ngân hàng Ngoại thương đang tăng với tốc độ đáng ngại gây tổn thất cho ngân hàng, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh, đòi hỏi ngân hàng cần có sự quan tâm thích đáng đến hoạt động quản lý rủi ro trong quá trình kinh doanh thẻ của ngân hàng mình.
Là một cán bộ phòng Quản lý thẻ ngân hàng Ngoại thương, qua thực tiễn công tác và với mong muốn cho hoạt động kinh doanh thẻ của NHNTVN ngày càng an toàn, hiệu quả tôi đã chọn đề tài : " Giải pháp hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng Ngoại thương Việt Nam " làm đề tài nghiên cứu của mình.
1. Mục đích nghiên cứu
Luận văn sẽ phân tích đánh giá thực trạng kết quả hoạt động kinh doanh thẻ, thực trạng rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng Ngoại thương Việt Nam. Qua đó đưa ra những giải pháp, kiến nghị nhằm giảm thiểu tổn thất, hạn chế rủi ro, nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng.

MỤC LỤC


Lời nói đầu
Chương 1: Thẻ ngân hàng và rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ của ngân hàng thương mại
1.1 Những vấn đề chung về thẻ ngân hàng 5
1.1.1 Khái niệm về thẻ thanh toán 5
1.1.2 Lịch sử phát triển thẻ ngân hàng 10
1.1.3 Các thành phần tham gia hoạt động kinh doanh thẻ 14
1.1.4 Các hoạt động kinh doanh thẻ của ngân hàng thương mại 18
1.2 Rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ của ngân hàng thương mại 24
1.2.1 Khái niệm 24
1.2.2 Các loại rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ của ngân hàng thương mại 25
1.2.2.1 Giả mạo thẻ 25
1.2.2.2 Rủi ro tín dụng 29
1.2.2.3 Rủi ro kỹ thuật 29
1.2.2.4 Rủi ro đạo đức 30
1.2.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ của NH 31
1.2.3.1 Thói quen sử dụng thẻ trong nền kinh tế 31
1.2.3.2 Chủ trương chính sách của cơ quan quản lý Nhà nước đối với hoạt động thẻ 33
1.2.3.3 Sự phát triển của khoa học công nghệ 33
1.2.3.4 Chất lượng công tác thẩm định khách hàng 34
1.2.3.5 Nhân lực 34

Chương 2: Thực trạng rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng Ngoại thương Việt Nam

2.1 Quá trình hình thành và phát triển hoạt động kinh doanh thẻ tại NHNTVN 36
2.1.1 Vài nét về ngân hàng Ngoại thương Việt nam 36
2.1.2 Quá trình hình thành và phát triển dịch vụ thẻ tại NHNTVN 39
2.2 Kết quả hoạt động kinh doanh thẻ tại NHNTVN 44
2.2.1 Hoạt động phát hành 44
2.2.1.1 Hoạt động phát hành thẻ tín dụng quốc tế 44
2.2.1.2 Hoạt động phát hành thẻ ghi nợ 50
2.2.2 Hoạt động thanh toán 53
2.2.2.1 Hoạt động thanh toán thẻ tín dụng quốc tế 53
2.2.2.2 Hoạt động của hệ thống ATM 57
2.2.3 Quản lý rủi ro 55
2.3 Thực trạng quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ của NHNTVN 57
2.3.1 Rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ của NHNTVN 57
2.3.1.1 Giả mạo thẻ 57
2.3.1.2 Rủi ro kỹ thuật 66
2.3.2 Hoạt động quản lý rủi ro tại NHNTVN 67


Chương 3: Giải pháp hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng Ngoại thương Việt nam

3.1 Định hướng phát triển hoạt động kinh doanh thẻ tại NHNTVN 70
3.1.1 Cơ cấu tổ chức 70
3.1.2 Sản phẩm, dịch vụ 75
3.2 Giải pháp hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại NHNTVN 76
3.2.1 Hoàn thiện tổ chức hoạt động Quản lý rủi ro trong hệ thống thẻ NHNTVN 76
3.2.2 Nâng cao trình độ chuyên môn, đạo đức cán bộ thẻ tại NHNTVN 78
3.2.3 Hạn chế tình trạng giả mạo trong hoạt động thanh toán và phát hành thẻ 79
3.2.3.1 Xây dựng hệ thống chấm điểm và phân loại khách hàng 79
3.2.3.2 Thông tin hướng dẫn sử dụng thẻ an toàn 80
3.2.3.3 Thiết lập các hạn mức sử dụng và chấp nhận thẻ 82
3.2.3.4 Hướng dẫn và thường xuyên kiểm tra công tác thanh toán thẻ tại các ĐVCNT 84
3.2.3.5 Theo dõi các báo cáo hoạt động thẻ và chương trình quản lý rủi ro toàn cầu của các TCTQT 86
3.2.3.6 Phát hành thẻ chip thay thế thẻ mã hoá bằng băng từ 88
3.2.4 Xây dựng hệ thống dự phòng cho hoạt động thẻ 89
3.2.5 Phối hợp với các tổ chức kinh doanh thẻ trong nước và quốc tế trong công tác ngăn ngừa và phát hiện rủi ro 89
3.3 Kiến nghị với các cơ quan hữu trách 90
3.3.1 Chính phủ 90
3.3.2 Ngân hàng Nhà nước 91
3.3.3 Hiệp hội các ngân hàng phát hành và thanh toán thẻ Việt Nam 93


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Quy chế phát hành, sử dụng và thanh toán thẻ ban hành theo quyết định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt nam.
2. Quy chế phát hành, sử dụng và thanh toán thẻ ban hành theo quyết định của Tổng giám đốc Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam
3. An Overview of the Bankcard Industry - Mastercard University
4. The Acquiring Business - Visa School
5. The Issuing Business - Visa School
6. The Business of Risk Management - Mastercard University
7. Báo cáo giả mạo trong hoạt động phát hành và thanh toán thẻ tại ngân hàng Ngoại thương của các Tổ chức thẻ quốc tế.
8. Báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh thẻ ngân hàng Ngoại thương các năm 2000, 2001, 2002, 2003, 2004.
9. The Business of Risk Management - Visa Business School 10/2005.
10. Managing Risk Effectively - Visa Business School 7/2004