Luận Văn Giải pháp cho vấn đề cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn tỉnh Nam Định

Khóa luận tốt nghiệp
Đề tài: Giải pháp cho vấn đề cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn tỉnh Nam Định


MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU 4
1. SỰCẦN THIẾT CỦA ĐỀTÀI 4
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .5
3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU .5
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 5
5. NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀTÀI .5
6. NỘI DUNG VÀ KẾT CẤU ĐỀTÀI . 5
CHƯƠNG I: CƠSỞLÝ LUẬN VỀCỔPHẦN HOÁ DOANH NGHIỆP NHÀ
NƯỚC .7
1.1. KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ CỦA DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC 7
1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp nhà nước .7
1.1.2. Vai trò của Doanh nghiệp nhà nước .7
1.2. NHỮNG VẤN ĐỀCHUNG VỀCỔPHẦN HOÁ DOANH NGHIỆP NHÀ
NƯỚC .9
1.2.1. Khái niệm cổphần hoá doanh nghiệp nhà nước .10
1.2.2. Mục tiêu cổphần hoá doanh nghiệp nhà nước thành công ty cổphần .11
1.2.3. Đối tượng cổphần hóa doanh nghiệp nhà nước .12
1.2.4. Hình thức cổphần hoá 12
1.2.5. Đối tượng và điều kiện mua cổphiếu .13
1.2.6. Tác động của cổphần hoá doanh nghiệp nhà nước 13
1.3. TẠI SAO PHẢI CỔPHẦN HOÁ DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC 16
1.4. PHÂN BIỆT CỔPHẦN HOÁ VÀ TƯNHÂN HOÁ DOANH NGHIỆP NHÀ
NƯỚC .17
1.5. CỔPHẦN HOÁ - MỘT CHỦTRƯƠNG LỚN CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC
TA TRONG QUÁ TRÌNH SẮP XẾP, ĐỔI MỚI DOANH NGHIỆP 20
1.6. CÁC GIAI ĐOẠN CỦA QUÁ TRÌNH CỔPHẦN HOÁ DOANH NGHIỆP Ở
VIỆT NAM .26
2
1.6.1. Cổphần hoá doanh nghiệp nhà nước trong thời điểm thí điểm 26
1.6.2. Cổphần hoá doanh nghiệp nhà nước trong giai đoạn chính thức 28
CHƯƠNG II: CỔPHẦN HOÁ DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA
BÀN TỈNH NAM ĐỊNH .41
2.1. TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH QUA NHIỀU NĂM
CỦA KHỐI DOANH NGHIỆP TẠI ĐỊA BÀN TỈNH ĐẾN THỜI ĐIỂM HIỆN
NAY 41
2.1.1. Thực trạng doanh nghiệp nhà nước tại thời điểm sắp xếp, đổi mới. 41
2.1.1.1. Tài sản và vốn kinh doanh 43
2.1.1.2. Kết quảhoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nhà
nước 44
2.1.1.3. Tình hình lao động và thu nhập: .45
2.1.1.4. Tình hình công nợvà khảnăng thanh toán .45
2.1.2. Đánh giá chung vềhoạt động sản xuất kinh doanh, công tác quản lí tài
chính của các doanh nghiệp 46
2.2. NHỮNG KHÓ KHĂN VÀ THUẬN LỢI TÁC ĐỘNG ĐẾN CỔPHẦN HOÁ
DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC 50
2.2.1. Khó khăn .50
2.2.2. Thuận lợi .51
2.3. TÌNH HÌNH THỰC HIỆN CÔNG TÁC CỔPHẦN HOÁ DOANH NGHIỆP
NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NAM ĐỊNH 52
2.3.1. Tình hình thực hiện công tác đổi mới và nâng cao hiệu quảdoanh nghiệp
nhà nước tỉnh Nam Định trong giai đoạn 1998- 30/6/2007 52
2.3.2. Kết quảthực hiện 54
2.3.2.1 Công tác chỉ đạo điều hành 54
2.3.2.2. Sốlượng doanh nghiệp đã được sắp xếp lại .55
2.4. ĐÁNH GIÁ VỀCÔNG TÁC CỔPHẦN HÓA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NAM
ĐỊNH .57
2.4.1. Những kết quả đạt được trong công tác cổphần hoá .57
3
2.4.2. Những hạn chếcủa công tác cổphần hoá doanh nghiệp nhà nước 94
2.4.3. Nguyên nhân của kết quả đạt được: 95
2.4.4. Nguyên nhân của những tồn tại: .96
2.5. TỔNG KẾT VÀ RÚT RA NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM TỪDOANH
NGHIỆP NHÀ NƯỚC ĐÃ THỰC HIỆN CỔPHẦN HÓA THÀNH CÔNG VÀ
CHƯA THÀNH CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NAM ĐỊNH .99
CHƯƠNG III: CÁC BIỆN PHÁP NHẰM ĐẨY NHANH CÔNG TÁC CỔ
PHẦN HOÁ CÁC DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC TỈNH NAM ĐỊNH 101
3.1. VỀPHÍA UBND TỈNH, CÁC BAN NGÀNH 101
3.2. VỀPHÍA DOANH NGHIỆP .104
3.3 VỀPHÍA NGƯỜI LAO ĐỘNG .111
3.4. VỀPHÍA NHÀ ĐẦU TƯ 112
3.5. KIẾN NGHỊ .113
KẾT LUẬN 114
4
LỜI MỞ ĐẦU
1. SỰCẦN THIẾT CỦA ĐỀTÀI
Sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quảdoanh nghiệp nhà nước là
một trong những yêu cầu bức thiết của Đảng và nhà nước ta hiện nay. Thực tiễn
hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước ởViệt Nam cho thấy mặc dù doanh nghiệp
nhà nước được giao phó vai trò chủ đạo song hoạt động của các doanh nghiệp có
nhiều bất cập. Đa sốcác doanh nghiệp nhà nước làm ăn thua lỗ. Gây thất thoát tài
sản của nhà nước một cách nghiêm trọng. Chính vì vậy cho tới nay, vấn đề đổi mới,
sắp xếp doanh nghiệp nhà nước đểloại hình doanh nghiệp này trởthành động lực
chủyếu của nền kinh tếluôn được Đảng và Nhà nước quan tâm. Một trong những
giải pháp quan trọng đổi mới doanh nghiệp nhà nước đã được thực hiện có hiệu quả
và mang lại nhiều thay đổi rõ rệt triệt đểtrong hoạt động của doanh nghiệp nhà
nước là cổphần hoá.
Cổphần hoá – là một biện pháp quan trọng trong việc sắp xếp đổi mới phát
triển và nâng cao hiệu quảdoanh nghiệp nhà nước tương đối triệt đểvà phù hợp với
chủtrương xây dựng nền kinh tếthịtrường định hướng xã hội chủnghĩa của Đảng
và Nhà nước ta. Trong văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứX của Đảng chỉ
rõ. Đẩy mạnh và mởrộng diện cổphần hoá doanh nghiệp nhà nước, kểcảcác tổng
công ty, nhằm tạo động lực mạnh mẽvà cơchếquản lý năng động, đểvốn nhà nước
sửdụng có hiệu quảvà ngày càng tăng lên đồng thời thu hút mạnh mẽcác nguồn
đầu tưtrong và ngoài nước cho sựphát triển. Thực hiện nguyên tắc thịtrường trong
việc cổphần hoá doanh nghiệp nhà nước.
Nam Định đã có những chính sách phát triển kinh tếxã hội tạo động lực cho
các thành phần kinh tếtrên địa bàn phát triển góp phần tạo nên những thành tựu to
lớn cho nền kinh tế đất nước. Thông qua công cuộc sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp
nhà nước nói chung và công tác cổphần hoá nói riêng, tỉnh Nam Định đã đang và
dần đi vào hoàn thiện công tác cổphần hoá và đã có những kết quả đáng khích lệ.
Đểhiểu rõ công tác cổphần hoá doanh nghiệp nhà nước tại tỉnh Nam Định trong
thời gian qua, em quyết định chọn tên đềtài cho khóa luận tốt nghiệp của em là:
5
“ Giải pháp cho vấn đềcổphần hóa các doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn
tỉnh Nam Định”.
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Tìm hiểu thực trạng công tác cổphần hoá doanh nghiệp nhà nước tỉnh Nam
Định trên cơsởnhững mặt đạt được và những mặt còn tồn tại để đềxuất 1 sốbiện
pháp nhằm hoàn thiện công tác cổphần hoá trên địa bàn tỉnh Nam Định.
3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
- Đối tượng là quá trình cổphần hoá các doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn
tỉnh Nam Định.
- Phạm vi là các doanh nghiệp tỉnh Nam Định
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đểthực hiện nội dung của đềtài em đã sửdụng các phương pháp sau:
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp phân tích
5. NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀTÀI
- Hệthống hoá toàn bộnhững vấn đềlý luận liên quan đến công tác cổphần
hoá doanh nghiệp nhà nước.
- Mô tảthực trạng công tác cổphần hoá doanh nghiệp nhà nước tỉnh Nam
Định và chỉra được những mặt đạt được và những mặt còn tồn tại trong công tác cổ
phần hoá.
- Đềra một sốbiện pháp góp phần thúc đẩy nhanh và hiệu quảcông tác cổ
phần hoá doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn tỉnh Nam Định.
6. NỘI DUNG VÀ KẾT CẤU ĐỀTÀI
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, tài liệu tham khảo đềtài gồm những
nội dung sau:
Chương 1: Cơsởlý luận vềcổphần hoá doanh nghiệp nhà nước
Chương 2: Cổphần hoá doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn tỉnh Nam Định
Chương 3: Một sốbiện pháp nhằm hoàn thiện công tác cổphần hoá doanh
nghiệp nhà nước trên địa bàn tỉnh Nam Định.


CHƯƠNG I: CƠSỞLÝ LUẬN VỀCỔPHẦN HÓA
DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC
1.1. KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ CỦA DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC
1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp nhà nước
Điều 1, Luật doanh nghiệp nhà nước quy định vềdoanh nghiệp nhà nước như
sau: “Doanh nghiệp nhà nước là một tổchức kinh tếdo nhà nước sởhữu toàn bộ
vốn điều lệhoặc có cổphần, vốn góp chi phối, được tổchức dưới hình thức công ty
nhà nước, công ty cổphần, công ty trách nhiệm hữu hạn”.
Hoặc doanh nghiệp nhà nước là những cơsởkinh doanh do nhà nước sởhữu
hoàn toàn hay một phần. Quyền sởhữu thuộc vềnhà nước là điểm phân biệt doanh
nghiệp nhà nước với doanh nghiệp trong khu vực tưnhân, còn hoạt động kinh
doanh là điểm phân biệt chúng với các tổchức và cơquan khác của chính phủ.
1.1.2. Vai trò của Doanh nghiệp nhà nước
- Doanh nghiệp nhà nước có vịtrí rất quan trọng, góp phần đểkhu vực kinh tế
nhà nước thực hiện được vai trò chủ đạo trong nền kinh tếquốc dân, là động lực
thúc đẩy sựphân bốlại dân cưtheo hướng công nghiệp hoá, hình thành các trung
tâm kinh tế, văn hoá, đô thịmới, trang bịlại kỹthuật, đổi mới công nghệcho toàn
bộnền kinh tếquốc dân, đào tạo bồi dưỡng cán bộkỹthuật, công nhân lành nghềvà
tạo thêm điều kiện hạtầng cho quá trình phát triển.
Việc liên tục đổi mới hệthống chính sách đối với doanh nghiệp nhà nước nói
riêng và kinh tếnhà nước nói chung bước đầu đã hình thành đòn bẩy thu hút và
khuyến khích các thành phần kinh tếkhác liên doanh với doanh nghiệp nhà nước,
phát huy sức mạnh tổng hợp của nền kinh tế.
- Doanh nghiệp nhà nước là công cụvật chất đểnhà nước điều tiết và hướng
dẫn nền kinh tếthịtrường theo định hướng xã hội chủnghĩa. Doanh nghiệp nhà
nước đã và đang chiếm vịtrí quan trọng trong nhiều ngành kinh tếthen chốt, đảm
bảo các điều kiện cơsởhạtầng, dịch vụxã hội ngày càng tốt hơn; cung ứng hàng
hoá vật tư, năng lượng sản xuất cho đời sống và sản xuất. Doanh nghiệp nhà nước
8
giữvai trò quyết định trong việc cung cấp những sản phẩm trọng yếu cho nền kinh
tếquốc dân như: điện, sắt thép, xi măng, phân bón, xăng dầu, giấy viết, . đồng thời
doanh nghiệp nhà nước là một trong các lực lượng chủlực thực hiện các chính sách
xã hội thông qua các doanh nghiệp công ích. (Nhờcó doanh nghiệp nhà nước và
các lực lượng vũtrang, chúng ta có khảnăng ứng phó đặc biệt có kết quảtrong việc
khắc phục hậu quảthiên tai).
Sựphát triển của doanh nghiệp nhà nước trong các ngành hạtầng nhưgiao
thông, năng lượng, bưu chính viễn thông, dịch vụ . đã tạo điều kiện cho các thành
phần kinh tếkhác phát triển.
Mặc dù đã giảm mạnh vềsốlượng doanh nghiệp và phần tài trợcủa nhà nước,
doanh nghiệp nhà nước vẫn đạt được nhiều tiến bộtrong việc đảm bảo hầu hết yêu
cầu sản phẩm dịch vụcông ích, các điều kiện giao thông, điện, nước, thông tin, vật
tưhành hoá cho xuất khẩu và thịtrường trong nước, đóng góp cho ngân sách nhà
nước.
- Doanh nghiệp nhà nước đang đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện
các chính sách xã hội và ổn định chính trị- xã hội, định hướng công bằng văn minh,
góp phần cùng với các khu vực kinh tếkhác giải quyết các vấn đềviệc làm, thu
nhập cho người lao động, xoá đói giảm nghèo, phát triển văn hoá, giáo dục, y tế, .
là cho cơsởvà nền tảng cho công cuộc công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước.
- Doanh nghiệp nhà nước chiếm tỷtrọng khá cao vềxuất nhập khẩu. Tốc độ
tăng kim ngạch xuất nhập khẩu bình quân hàng năm đạt 20%. Doanh nghiệp nhà
nước là đầu mối xuất nhập khẩu hầu hết các mặt hàng quan trọng nhưdầu thô, than,
gạo, hàng may mặc. Đồng thời, doanh nghiệp nhà nước cũng chiếm trên 98% tổng
sốdựán liên doanh với nước ngoài, đã góp phần tạo nguồn thu đáng kểtừkhu vực
này.
- Khu vực doanh nghiệp nhà nước chiếm vịtrí quan trọng trong các nguồn thu
của ngân sách nhà nước. Mặt khác các khoản tài trợtrực tiếp và gián tiếp từngân
sách cho các doanh nghiệp nhà nước đã giảm làm cho phần đóng góp thực của
doanh nghiệp nhà nước vào ngân sách nhà nước tăng lên.


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Cổphần hóa – giải pháp quan trọng trong cải cách doanh nghiệp nhà nước,
NXB chính trịquốc gia Hà Nội và công ty cổphần Thông Tin Kinh Tế Đối
ngoại năm 2002.
2. Quá trình đổi mới doanh nghiệp nhà nước ởViệt Nam giai đoạn 1998 –
2002, Nhà Xuất Bản Đại Học Quốc Gia Hà Nội.
3. Văn bản Luật vềchuyển đổi doanh nghiệp nhà nước, BộTài Chính.
4. Báo cáo tài chính tổng hợp của SởTài Chính tỉnh Nam Định năm 2004,
2005, 2006.
5. Báo cáo vềchuyển đổi doanh nghiệp nhà nước sang cổphần hóa của SởKế
Hoạch và Đầu Tưtỉnh Nam Định năm 2006, 2007.
6. Tạp chí kinh tế, tạp chí tài chính.
7. Trang web liên quan đến vấn đềcổphần hóa doanh nghiệp nhà nước.
8. Các tài liệu liên quan khác.