Chuyên Đề Giải câu hỏi và bài tập giáo trình Kinh tế Vĩ mô của Mankiw

Chương 1
Khoa học kinh tế vĩ mô

Tóm tắt :
1. Kinh tế vĩ mô là bộ môn nghiên cứu nền kinh tế với tư cách một tổng thể, bao gồm sự tăng trưởng của thu nhập, thay đổi giá cả và tỷ lệ thất nghiệp. Các nhà kinh tế vĩ mô tìm cách lý giải các biến cố kinh tế, vừa nêu ra các chính sách để cải thiện kết quả hoạt động của nền kinh tế.
2. Để hiểu được nền kinh tế, các nhà kinh tế sử dụng các mô hình - tức những lý thuyết đơn giản hoá hiện thực để chỉ ra phương thức tác động của biến số ngoại sinh đối với biến số nội sinh. Nghệ thuật của kinh tế học là đánh giá xem liệu một mô hình có nắm bắt được đúng các mối quan hệ kinh tế không. Vì không có mô hình nào giải đáp được mọi vấn đề, các nhà kinh tế vĩ mô sử dụng các mô hình khác nhau phục vụ cho những mục đích khác nhau.
3. Vấn đề mức giá có linh hoạt không hay nó có tính cứng nhắc là một giả định cơ bản đối với mô hình kinh tế vĩ mô. Hầu hết các nhà kinh tế vĩ mô đều cho rằng mô hình cân bằng thị trường mô tả nền kinh tế trong dài hạn, nhưng giá cả cứng nhắc trong ngắn hạn.
4. Kinh tế vi mô là bộ môn nghiên cứu phương thức ra quyết định của các hộ gia đình và doanh nghiệp, cũng như tác động qua lại giữa những chủ thể ra quyết định này. Vì các biến cố kinh tế vĩ mô phát sinh từ nhiều tác động qua lại có tính chất vi mô, cho nên các nhà kinh tế vĩ mô sử dụng nhiều công cụ của môn học kinh tế vi mô.

Câu hỏi ôn tập :
1. Sự khác nhau và mối quan hệ giữa kinh tế vi mô và kinh tế vĩ mô:
Kinh tế vi mô nghiên cứu cách thức ra quyết định của các hộ gia đình hay các doanh nghiệp riêng lẻ cũng như tác động qua lại giữa họ với nhau. Mô hình kinh tế vi mô của các hộ gia đình và các doanh nghiệp dựa trên nguyên tắc tối ưu hoá , tức là các hộ gia đình và các doanh nghiệp tiến hành một cách tốt nhất có thể trong một giới hạn nguồn lực cho trước. Ví dụ, các hộ gia đình ra quyết định mua hàng sao cho tối đa hoá mức độ thoả dụng của mình, còn các doanh nghiệp đưa ra quyết định sản xuất bao nhiêu để tối đa hoá lợi nhuận.
Ngược lại, kinh tế học vĩ mô nghiên cứu nền kinh tế với tư cách một tổng thể, tập trung vào các vấn đề như là công cụ tóm lược các mối quan hệ giữa các biến số kinh tế. Các mô hình này thực sự hữu ích bởi vì chúng được đúc rút từ các chi tiết của nền kinh tế và cho phép ta tập trung nghiên cứu vào những mối liên hệ kinh tế quan trọng nhất.

2. Mô hình cân bằng thị trường là gì ? Khi nào giả định cân bằng thị trường được coi là thích hợp?
Mô hình cân bằng thị trường là mô hình mà ở đó giá cả điều chỉnh để cân bằng cung cầu. Mô hình cân bằng thị trường hữu ích trong trường hợp giá cả linh hoạt, nhưng trong nhiều trường hợp giá cả linh hoạt không phải là một giả thiết thực tế. Ví dụ : Các hợp đồng lao động thường quy định tiền lương cho khoảng thời gian dài tới 3 năm, các công ty phát hành tạp chí chỉ thay đổi giá bán từ 3 đến 4 năm một lần. Hầu hết các nhà kinh tế vĩ mô đều tin rằng tính linh hoạt của giá cả là một giả định hợp lý để nghiên cứu các vấn đề dài hạn. Trong dài hạn, giá cả điều chỉnh cho thích ứng với những thay đổi trong cung hoặc cầu, cho dù trong ngắn hạn, giá cả có thể điều chỉnh chậm chạp.

Bài tập vận dụng :

1. Theo bạn, những đặc trưng đóng vai trò quyết định của một môn khoa học là gì ? Lĩnh vực nghiên cứu nền kinh tế có những đặc trưng đó không ? Bạn có nghĩ rằng nên gọi môn Kinh tế vĩ mô là môn khoa học không ? Tại sao?

Nhiều triết gia tin rằng, việc xác định đặc điểm của một môn khoa học chính là sử dụng phương pháp điều tra khoa học để tạo lập các mối liên hệ bền vững. Các nhà khoa học kiểm tra số liệu , thường được cung cấp bởi các thí nghiệm đã được kiểm soát chặt chẽ, để ủng hộ hoặc bác bỏ một luận thuyết. Các nhà kinh tế học bị hạn chế nhiều hơn trong việc sử dụng các thí nghiệm. Họ không thể thực hiện các thực nghiệm đã được kiểm soát đối với nền kinh tế mà phải dựa vào quá trình phát triển tự nhiên để thu thập số liệu. Trong chừng mực các nhà kinh tế học sử dụng phương pháp điều tra khoa học, hình thành các luận thuyết và phát triển chúng thì kinh tế học mang đặc trưng của một khoa học.

2. Giá bạn trả khi cắt tóc có thay đổi thường xuyên không ? Câu trả lời của bạn có hàm ý gì đối với tác dụng của các mô hình cân bằng thị trường trong quá trình phân tích thị trường cắt tóc ?
Giá cắt tóc ít thay đổi thường xuyên. Theo quan sát ngẫu nhiên, những người thợ cắt tóc có xu hướng không thay đổi giá cắt tóc trong thời gian từ 1 đến 2 năm mà không quan tâm đến cầu về cắt tóc và cung về thợ cắt tóc (loại trừ những ngày lễ,Tết). Mô hình cân bằng thị trường trong việc phân tích thị trường cắt tóc có giả định không thực tế về giá cả linh hoạt trong ngắn hạn. Tuy nhiên trong dài hạn, giá cắt tóc có xu hướng điều chỉnh, vì vậy mô hình cân bằng thị trường là đúng.