Tài liệu Dướng Cây mề đay, Pắc sa (Tày); sa lè (Thái), diềng dủ (Dao)

Công dụng:
Giấy và vải làm từ vỏ cây dướng đã được chế biến và sử dụng rất
lâu đời ở các nước châu Á như: Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam, Lào, Thái
Lan, lndonesia, Philippin . Nhưng cách chế biến ở mỗi nơi cũng rất khác
nhau. Trung Quốc đã sử dụng giấy làm bằng vỏ cây duớng từ khoảng 100
năm trước Công Nguyên. Sau đó nghề làm giấy dướng truyền sang Nhật
Bản. Giấy dướng làm từ Trung Quốc nội địa, Nhật Bản và Đài Loan có chất
lượng cao hơn so với giấy dướng sản xuất ở các vùng khác của châu Á. Giấy
sản xuất từ vỏ dướng có thể dùng để viết thay vải làm ô dù, làm giấy bọc. Ở
Myanmar, dân tộc Shan lại dùng làm giấy bọc thuốc phiện. Cả vỏ và gỗ
dướng đều có thể làm giấy và vải. Các xí nghiệp sợi sản xuất vải từ vỏ và
thân dướng để may sarong (một loại váy của người Ấn Độ, lndonesia .), làm
mũ, khăn trải giường và may túi. Sợi dướng cũng có thể dùng bện dây
thừng, dây chão.
Ở lndonesia lá non của dướng được đồ lên để làm rau ăn. Quả
dướng có vị ngọt, cũng ăn được ở Việt Nam lá dùng được dùng cho lợn,
hươu, nai ăn để tăng lượng sữa. Tại Trung Quốc lá dướng còn được dùng để
nuôi tằm. Dướng được dùng làm thuốc khá phổ biến ở Việt Nam và Lào.
Quả dùng làm thuốc bổ thận, bổ gân cốt, làm sáng mắt, chữa cảm, ho, thuỷ
thũng, mắt mờ, có thể dùng riêng hay phối hợp với thổ phục linh hoặc đại
phúc bì. Ngày dùng 8-16g, dạng thuốc sắc. Lá dướng dùng làm thuốc nhuận
tràng cho trẻ em, như nước xông khi bị cảm, làm thuốc lợi tiểu tiêu phù. Lá
dùng tươi 50-100g, giã nát, vắt lấy nước uống hay sắc uống chữa lị. Vỏ thân
cây dướng chữa lị, chảy máu tử cung với liều 8-16g, dạng thuốc sắc. Nhựa
mủ của cây đắp chữa các vết rắn cắn, chó cắn, ong đốt. Sợi vỏ mềm, trong
suốt và dai; lớp vỏ trong dày khoảng 2mm, cấu tạo bởi rất nhiều tia tuỷ nhỏ,
dày đặc và đồng nhất. Sợi vỏ dài (6-)10-15(-25)mm và rộng (12-)25-30(-
36)àm; vách sợi khá dày, đầu nhọn. Vỏ còn chứa một loại sợi có hình dạng
khác sợi trên: sợi rộng, vách mỏng và đầu tròn. Sợi vỏ dướng thường được
bao bọc bởi một màng trong suốt (do vách sơ cấp thoái hoá). Nhu mô vỏ có
các tế bào chứa tinh thể oxalat calci và các ống nhựa