Chuyên Đề dự báo về đồng USD trong tương lai và các giải pháp hoàn thiện chính sách tỷ giá đồng

MỞ ĐẦU

1. Lý do lựa chọn đề tài

Trong những năm gần đây, xu thế toàn cầu hóa đã đẩy mạnh xuất khẩu và đầu tư ra nước ngoài, dẫn đến những thay đổi về qui mô và quyền lực tài chính giữa các nước phát triển và đang phát triển.

Trong khi nền kinh tế Mỹ đã đóng vai trò chính trong nền kinh tế thế giới suốt từ sau thế chiến 2 cho đến những năm 1990, từ cuối thế kỷ qua đã chứng kiến sự nổi lên của một số nền kinh tế lớn như Ấn Độ, Trung Quốc, Liên bang Nga, Brazil. Những thay đổi này đã gây tác động đến dòng vốn quốc tế và tỉ giá hối đoái, từng bước hình thành sự điều chỉnh quốc tế. Thêm vào đó, sự kiện 11/9/2001 và cuộc chiến chống khủng bố đã tác động xấu đến cán cân thanh toán của Mỹ, mà đỉnh cao là đổ vỡ tín dụng tại Mỹ và dẫn đến khủng hoảng tài chính toàn cầu. Chính sự mất cân đối ngân sách kỷ lục tại Mỹ và sự nổi lên của các nền kinh tế mới nổi đã khiến cho USD mất giá 16% tính từ tháng 3/2009 và trên 20% tính từ năm 2002 và còn tiếp tục xuống giá. Tỉ trọng USD trong dự trữ thế giới giảm từ 72% vào năm 1999 (đồng euro bắt đầu lưu hành) xuống còn 62,8% vào quí 2/2009.

Cả thế giới đang dõi theo từng biến động của đồng USD và đã đưa ra nhiều kịch bản cho sự biến động của đồng tiền này. Bởi lẽ, mặc dù đang có chiều hướng đi xuống nhưng USD vẫn là đồng tiền đóng vai trò chủ đạo trong các giao dịch quốc tế và kinh tế của Mỹ vẫn chiếm giữ vị trí số 1 của kinh tế toàn cầu. Nhận thấy đây là một đề tài mang tính thời sự và có “sức nóng”, nhóm tôi đã lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Vị thế đồng USD qua các giai đoạn. Tác động đối với Việt Nam”. Dưới sự hướng dẫn nhiệt tình của Giảng viên PGS.TS Nguyễn Thị Thu Thảo, nhóm tôi đã rất cố gắng để hoàn thành đề tài. Tuy nhiên, do thời gian và trình độ có hạn, bài viết của nhóm không thế tránh khỏi những sai sót. Chúng tôi rất mong sẽ nhận được sự góp ý của cô giáo và các bạn để bài viết được hoàn thiện hơn.

Chúng tôi xin chân thành cảm ơn!

2. Mục đích nghiên cứu

Nền kinh tế Mỹ là một nền kinh tế có tầm ảnh hưởng toàn cầu. Những biến động tài chính của nước này tác động rất lớn đến mọi nền kinh tế, trong đó có Việt Nam. Do đó, nghiên cứu vị thế của đồng USD qua các giai đoạn để từ đó hiểu được vai trò cũng như những ảnh hưởng của nó đến nền kinh tế nước ta để có những phản ứng chính sách tỷ giá cho phù hợp là mục đích chính của nhóm tôi khi nghiên cứu đề tài này.

3. Kết cấu đề tài

Đề tài được nghiên cứu theo 3 phần chính:

- Phần I: Sự hình thành và phát triển của đồng USD

- Phần II: Vai trò của USD đối với nền kinh tế thế giới

- Phần III: Những dự báo về đồng USD trong tương lai và các giải pháp hoàn thiện chính sách tỷ giá đồng


KẾT LUẬN

Cuộc khủng hoảng đã làm nổi bật nhu cầu đối với các quy định trong nền kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, sự trỗi dậy của các cường quốc mới trở thành một thách thức đối với việc Mỹ tự động đóng vai trò lãnh đạo trong hoạch định các quy định này, đơn giản vì quy mô tuyệt đối của nền kinh tế Mỹ và sự thống trị của đồng USD trong nền thương mại và đầu tư quốc tế. Thay vào đó, cuộc khủng hoảng đã làm nảy sinh câu hỏi về cách thức cân bằng quyền lực và sự lãnh đạo trong các vấn đề kinh tế quốc tế sẽ được hình thành trong những năm tiếp theo.

Có nhiều ý kiến cho rằng cuộc khủng hoảng đã phá vỡ đáng kể mức độ khả tín và sự kính trọng đối với mô hình Mỹ, đặt dấu hỏi đối với chủ nghĩa tự do mới, sự tăng trưởng toàn cầu do Mỹ đứng đầu và những vấn đề liên quan đến vai trò thống trị của đồng USD. Cuộc khủng hoảng cũng làm xói mòn uy tín mặc định của Mỹ đối với vai trò lãnh đạo, trong khi chính mô hình tăng trưởng và học thuyết tân tự do của Mỹ đang có quá nhiều khiếm khuyết.

Hiện nay, vị thế của đồng USD trong tương lai vẫn là một vấn đề gây nhiều tranh cãi. Dù chế độ bản vị vàng chính thức bị bãi bỏ sau Hội nghị Bretton Woods để nhưởng chỗ chi bản bị đồng USD, chế độ bản vị vàng vẫn nhận được sự ủng hộ của nhiều chuyên gia kinh tế uy tín, trong đó có Alan Greenspan, Cựu Chủ tịch Cục dự trữ Liên Bang Mỹ trong 19 năm. Hay sự xuất hiện của các đồng tiền mới nổi và sự hợp tác của các nước trên thế giới cũng là một trong những mối đe dọa với chỗ đứng của đồng USD. Tuy nhiên, để có được lời giải đáp chính xác cho vấn đề trên, chắc chắn sẽ cần rất nhiều thời gian, còn trước mắt, đồng USD sẽ vẫn đóng vai trò chủ đạo trong các giao dịch kinh tế trên phạm vi toàn cầu.