Thạc Sĩ Đổi mới việc thực hiện chính sách dân tộc tỉnh Yên Bái hiện nay Đề cương đề tài mã số: LA2601 ______

Đổi mới việc thực hiện chính sách dân tộc tỉnh Yên Bái hiện nay

MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của đề tài 1
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài . 2
3. Mục đích, nhiệm vụ, phạm vi nghiên cứu 4
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 5
5. Đóng góp mới về khoa học của đề tài . 5
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài 5
7. Kết cấu của luận văn . 6
Chương 1 7
CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ CHÍNH SÁCH DÂN TỘC CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC TA . 7
1.1. CƯƠNG LĨNH DÂN TỘC CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN . 7
1.2. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH, QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG TA VỀ CHÍNH SÁCH DÂN TỘC 14
1.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chính sách dân tộc . 14
1.2.2. Quan điểm của Đảng ta về chính sách dân tộc 19
Kết luận chương 1 . 23
Chương 2 25
THỰC TRẠNG ĐỔI MỚI VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH DÂN TỘC Ở TỈNH YÊN BÁI VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA . 25
2.1. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI TỈNH YÊN BÁI . 25
2.1.1. Vị trí địa lý - điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh . 25
2.1.2. Đặc điểm - truyền thống lịch sử văn hóa các dân tộc Yên Bái . 31
2.2. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH DÂN TỘC Ở TỈNH YÊN BÁI 39
2.2.1. Những thành tựu . 39
2.3. VẤN ĐỀ ĐẶT RA TRONG VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH DÂN TỘC VÀ SỰ CẦN THIẾT ĐỔI MỚI VIỆC THỰC HIỆNU CHÍNH SÁCH DÂN TỘC Ở TỈNH YÊN BÁI 62
2.3.1. Những vấn đề đặt ra trong việc thực hiện chính sách dân tộc 62
2.3.2. Sự cần thiết đổi mới việc thực hiện chính sách dân tộc ở tỉnh Yên Bái 63
Kết luận chương 2 . 64
Chương 3 66
PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM ĐỔI MỚI VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH DÂN TỘC Ở TỈNH YÊN BÁI HIỆN NAY . 66
3.1. PHƯƠNG HƯỚNG CHUNG . 66
3.2. NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM ĐỔI MỚI VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH DÂN TỘC Ở TỈNH YÊN BÁI HIỆN NAY . 66
3.2.1. Cụ thể hóa chính sách dân tộc trong việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế phù hợp với nguồn lực của địa phương và thị trường tiêu thụ 66
3.2.2. Tập trung xây dựng có trọng điểm cơ sở hạ tầng vùng cao . 70
3.2.3. Thực hiện tốt chính sách giáo dục - đào tạo, văn hóa, y tế, nâng cao trình độ dân trí cho đồng bào các dân tộc . 72
3.2.4. Phát huy nội lực của từng vùng, từng dân tộc, khắc phục tâm lý tự ty mặc cảm 74
3.2.5. Phát huy vai trò cơ quan làm công tác dân tộc 75
3.2.6. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về chính sách dân tộc 76
Kết luận chương 3 . 77
KẾT LUẬN . 78
DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ . 81
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO . 82
PHỤ LỤC 88

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam là một quốc gia đa dân tộc, việc giải quyết một cách đúng đắn các quan hệ dân tộc, hoạch định và thực hiện có hiệu quả chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước là vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn rất to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Trong bối cảnh quốc tế và trong nước hiện nay, vấn đề dân tộc đang có những diễn biến phức tạp, vừa mang tính đặc thù riêng của từng quốc gia, vừa mang tính toàn cầu. Dân tộc, sắc tộc, tôn giáo, nhân quyền . luôn là những vấn đề nhạy cảm mà các thế lực thù địch tìm mọi cách lợi dụng, để chống phá sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân, bằng nhiều thủ đoạn khác nhau, nhằm gây mất ổn định cả về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và an ninh quốc phòng.
Đảng ta từ khi thành lập đến nay luôn coi việc hoạch định và thực hiện chính sách dân tộc là một nhiệm vụ cực kỳ quan trọng. Quá trình thực hiện chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta hàng chục năm qua đã đưa lại nhiều thành tựu: kinh tế, văn hóa, xã hội . rất quan trọng, khẳng định tính ưu việt của chế độ mới trong thời đại Hồ Chí Minh.
Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng bộc lộ nhiều vấn đề mà chính sách dân tộc trong thời kỳ mới chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra và sự mong đợi của các đồng bào dân tộc trên phạm vi cả nước nói chung và tỉnh Yên Bái nói riêng.
Yên Bái là một tỉnh miền núi nằm ở khu vực chuyển tiếp giữa miền Tây Bắc và trung du Bắc Bộ, có vị trí trọng yếu về quân sự và kinh tế của nước ta; là nơi quần tụ của 30 dân tộc anh em, có truyền thống yêu nước đoàn kết giúp đỡ nhau chống giặc giã và khắc phục những khó khăn của hoàn cảnh thiên nhiên. Từ khi có Đảng truyền thống vẻ vang đó càng được hun đúc và trở thành sức mạnh to lớn cùng cả nước làm nên cuộc cách mạng Tháng 8-1945 và ngày nay vững bước đi lên trong thời kỳ đổi mới.
Những năm qua ở Yên Bái việc thực hiện chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, đã đạt được những thành tựu to lớn và toàn diện, đời sống nhân dân cơ bản ổn định và có vùng được cải thiện rõ rệt, an ninh trật tự an toàn xã hội được giữ vững.
Bên cạnh đó việc thực hiện chính sách dân tộc còn nhiều bất cập. Tỷ lệ đói nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số còn cao, khoảng cách về trình độ phát triển kinh tế, xã hội so với dân tộc Kinh vẫn còn rõ rệt. Do đó việc thực hiện tốt chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước nhằm góp phần đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế - xã hội, ổn định chính trị để đồng bào dân tộc tỉnh Yên Bái tránh tụt hậu, hội nhập với tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của cả nước là nhu cầu cấp thiết.
Xuất phát từ đòi hỏi cấp bách đó, tác giả chọn đề tài: "Đổi mới việc thực hiện chính sách dân tộc ở tỉnh Yên Bái hiện nay" làm luận văn thạc sĩ Triết học chuyên ngành CNXHKH.
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Vấn đề dân tộc và việc thực hiện chính sách dân tộc ở nước ta trong những năm gần đây đã có nhiều công trình nghiên cứu và được tiếp cận dưới các góc độ của các môn khoa học: Xã hội học, Dân tộc học, Sử học, CNXHKH . tiêu biểu là một số công trình đáng chú ý sau:
- Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh - Phân viện Hà Nội - Khoa Dân tộc (1995), "Vấn đề dân tộc và chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước". Trên góc độ dân tộc học cuốn sách đã làm rõ những điều cơ bản nhất của vấn đề dân tộc và chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước trong những năm đổi mới đất nước.
- PGS.PTS Trần Quang Nhiếp (1997), "Phát triển quan hệ dân tộc ở Việt Nam hiện nay", Nxb Văn hóa dân tộc, Hà Nội. Tác giả đã nêu những đặc điểm chủ yếu, thực trạng của quan hệ dân tộc, những yếu tố tác động, các hình thức biểu hiện quan hệ dân tộc ở nước ta.
- PGS.TS Nguyễn Quốc Phẩm - GS.TS Trịnh Quốc Tuấn (1999), "Mấy vấn đề lý luận và thực tiễn về dân tộc và quan hệ dân tộc ở Việt Nam", Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. Các tác giả đưa ra sự lý giải về một số khái niệm liên quan đến vấn đề dân tộc và trình bày thực tiễn vấn đề dân tộc và chính sách dân tộc Việt Nam hiện nay.
- Ủy ban dân tộc và miền núi (2001), "Về vấn đề dân tộc và công tác dân tộc ở nước ta" (Tài liệu bồi dưỡng cán bộ về công tác dân tộc), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. Cuốn sách trình bày hệ thống quan điểm lý luận về công tác dân tộc và nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc nhằm đáp ứng yêu cầu thực hiện thắng lợi nghị quyết Đại hội lần thứ IX của Đảng.
- Viện Nghiên cứu chính sách dân tộc và miền núi (2002), "Vấn đề dân tộc và định hướng xây dựng chính sách dân tộc trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa". Cuốn sách đã trình bày cơ sở lý luận và thực tiễn về chính sách dân tộc của Đảng ta, và những định hướng cơ bản trong việc quy hoạch dân cư, đẩy nhanh nhịp độ phát triển kinh tế hàng hóa phù hợp với đặc điểm từng vùng nhằm đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đặc biệt là công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn, đồng thời kiến nghị những giải pháp sớm ổn định và cải thiện đời sống đồng bào dân tộc.
- "Chính sách dân tộc của các chính quyền nhà nước phong kiến Việt Nam X - XIX" (2001, đề tài KX.04-05); Những vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách liên quan đến mối quan hệ dân tộc hiện nay (2001, đề tài KX.04-05); Xóa đói giảm nghèo ở vùng dân tộc nước ta hiện nay - thực trạng và giải pháp (2002, đề tài KX.04-05).
Về luận văn, luận án có quan hệ đến đề tài luận văn này:
- "Mấy suy nghĩ về đổi mới việc thực hiện chính sách dân tộc của Đảng ta" của tác giả Bùi Xuân Vinh (1995).
- "Một số suy nghĩ về vấn đề dân tộc ở tỉnh Yên Bái" (1995) của tác giả Hà Văn Định.
- "Đổi mới chính sách của Đảng và Nhà nước trong đào tạo sử dụng đội ngũ cán bộ các dân tộc ở miền núi phía Bắc nước ta hiện nay" của tác giả Lô Quốc Toản (1993).
- "Đổi mới việc thực hiện chính sách dân tộc đối với đồng bào các dân tộc thiểu số tỉnh Kiên Giang hiện nay" của tác giả Ngô Kim Y (2001).
- "Đổi mới việc thực hiện chính sách dân tộc trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa (từ thực tiễn các tỉnh miền núi phía Bắc)" của tác giả: Nguyễn Thị Phương Thủy (2001).
Qua phân tích thực trạng, các tác giả đã đề xuất nhiều giải pháp để thực hiện chính sách dân tộc trong thời gian tới.
Ngoài ra còn có các công trình, bài nghiên cứu của các nhà khoa học, nhà quản lý về chính sách dân tộc. Tuy nhiên vẫn chưa có một công trình nào nghiên cứu trực tiếp về "Đổi mới việc thực hiện chính sách dân tộc tỉnh Yên Bái hiện nay".
Vấn đề này cần phải được nghiên cứu dưới góc độ chính trị - xã hội, tìm hiểu thực trạng và đưa ra những giải pháp cơ bản để nhằm đổi mới việc thực hiện chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ở tỉnh Yên Bái hiện nay.
3. Mục đích, nhiệm vụ, phạm vi nghiên cứu
- Mục đích nghiên cứu:
Trên cơ sở lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng ta về chính sách dân tộc, phân tích thực trạng của việc thực hiện chính sách dân tộc tỉnh Yên Bái, đề xuất các giải pháp chủ yếu để nhằm đổi mới việc thực hiện chính sách dân tộc ở tỉnh Yên Bái trong thời gian tới.
- Nhiệm vụ của đề tài:
+ Hệ thống hóa quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng ta về chính sách dân tộc.
+ Phân tích thực trạng việc thực hiện chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta ở tỉnh Yên Bái.
+ Nêu phương hướng cơ bản, những giải pháp chủ yếu nhằm đổi mới việc thực hiện chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta trong thời gian tới.
- Phạm vi nghiên cứu:
Luận văn nghiên cứu thực trạng thực hiện chính sách dân tộc từ khi có Nghị quyết số 22-NQ/TW, ngày 22-11-1989 của Bộ Chính trị và Quyết định 72/HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) về một số chủ trương, chính sách cụ thể phát triển kinh tế - xã hội miền núi ở tỉnh Yên Bái.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
- Cơ sở lý luận của đề tài: Dựa trên cơ sở lý luận, quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm cơ bản của Đảng và Nhà nước ta, những chủ trương, chính sách của Đảng bộ và UBND tỉnh Yên Bái về chính sách dân tộc.
- Phương pháp nghiên cứu:
Luận văn sử dụng phương pháp của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, phương pháp lịch sử và lôgíc, phân tích tổng hợp, so sánh, hệ thống.
5. Đóng góp mới về khoa học của đề tài
- Luận văn góp phần làm rõ thực trạng và những yêu cầu khách quan của sự đổi mới việc thực hiện chính sách dân tộc của Đảng nhằm phát triển kinh tế - xã hội miền núi ở tỉnh Yên Bái hiện nay.
- Trên cơ sở đó đề ra một số giải pháp chủ yếu nhằm đổi mới việc thực hiện chính sách dân tộc của Đảng cho phù hợp với tình hình thực tế ở tỉnh Yên Bái hiện nay.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
- Ý nghĩa lý luận: Kết quả đạt được trong luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu giảng dạy những vấn đề có liên quan đến dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước.
- Ý nghĩa thực tiễn của đề tài:
Từ thực trạng và những giải pháp chủ yếu nhằm đổi mới việc thực hiện chính sách dân tộc ở tỉnh Yên Bái, luận văn có thể là tài liệu cho các cấp lãnh đạo, các ngành của tỉnh Yên Bái tham khảo để thực hiện chính sách dân tộc đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng núi vùng đặc biệt khó khăn hiện nay.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được kết cấu gồm 3 chương, 7 tiết.

[HR][/HR]​