Tiểu Luận Đổi mới phương pháp dạy học môn sinh học ở trường THCS Quảng Hưng – TP Thanh Hóa

A. PHẦN MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài:
Trong thời đại CNH - HĐH đất nước mỗi chúng ta phải luôn luôn đổi mới công việc của mình. Việc dạy học là cả một quá trình nghệ thuật, kết quả của quá trình này tốt hay xấu, không chỉ xác định trong một thời gian ngắn mà nó phải trải qua một quá trình lâu dài đó là vốn hiểu biết đã được tích luỹ, sự tìm tòi sáng tạo của người giáo viên trong quá trình giảng dạy.
Bậc THCS thuộc bậc trung học đóng vai trò cầu nối giữa THPT và bậc tiểu học, phải đảm bảo tính lưu thông với hệ thống giáo dục nghề nghiệp, tuy nhiên cũng có vị trí độc lập tương đối. Ưu điểm lớn của lứa tuổi này là sự sẵn sàng của nó đối với mọi hoạt động học tập làm cho nó trở thành người lớn trong con mắt của mình. Học sinh THCS bị cuốn hút vào các hình thức hoạt động nhận thức của mình trong những giới hạn của nhà trường. Nhưng sự nghèo nàn của lứa tuổi này là ở chỗ: Các em chưa biết cách thực hiện sự sẵn sàng đó, chưa nắm được các phương thức thực hiện các hình thức học tập mới. Dạy các phương thức đó mà không làm giảm sút hứng thú học tập của các em là nhiệm vụ quan trọng và khó khăn của giáo viên.
Trong quá trình lĩnh hội tri thức học sinh luôn chờ đợi những hình thức tìm hiểu mới đối với từng bài, đó là tính tích cực, tính động não của tư duy và tính tự lập của các em được thực hiện, các khả năng trí tuệ được khêu gợi, yêu cầu tự suy nghĩ và tự khái quát các khái niệm được đề cao. Thái độ tự nghiên cứu đã trở thành một đặc trưng cho học sinh.
Các bài Sinh THCS lại có những đặc trưng riêng của nó và có thể có nhiều cách học khác nhau. Trong quá trình dạy môn Sinh học người giáo viên phải kết hợp một cách linh hoạt, hợp lý nhiều phương pháp và hình thức tổ chức "Học một bài Sinh như thế nào?". Như vậy mới làm cho các em nghĩ nhiều hơn thảo luận nhiều hơn góp phần tạo cơ sở quan trọng cho việc đổi mới thực sự phương pháp dạy học mà Nhà nước ta đã và đang thực hiện. Quá trình này tuân theo định hướng tích cực hoá hoạt động của học sinh trên cơ sở tự giác, tự do, tự khám phá dưới sự tổ chức, hướng dẫn của giáo viên. Từ đó xây dựng phương pháp tự học theo hướng tích cực.
Học tốt môn Sinh học là một trong những vấn đề trọng tâm của phương pháp dạy học, bởi lẽ môn Sinh học là môn học cả người học lẫn người dạy thường xuyên phải làm, đặc biệt đối với học sinh THCS thì việc học môn Sinh học là hình thức dựa trên mẫu vật để tìm ra kiến thức của mình. Nhà trường không thể dạy cho học sinh những gì mà họ cần trong cuộc sống sau này mà chỉ trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản và phương pháp nhận thức, phương pháp tự học để có thể tự học tập suốt đời để dễ dàng thích ứng với thời đại bùng nổ thông tin khoa học và công nghệ thường xuyên đổi mới đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn xã hội nghĩa là góp phần tạo ra những con người linh động, sáng tạo. Có khả năng giải quyết những vấn đề trong học tập hôm nay và lao động hôm sau. Phải dạy cho học sinh biết suy nghĩ trước những vấn đề đặt ra nhằm phát triển óc tư duy sáng tạo. Phải tạo điều kiện cho học sinh được độc lập suy nghĩ. Bộc lộ những suy nghĩ của mình trong quá trình thảo luận, tranh luận với các bạn trong nhóm, trong lớp. Đây chính là dịp để các em nâng cao năng lực tự đánh giá trong lúc đối chiếu suy nghĩ của bản thân với ý kiến của các bạn và tổng kết của thầy.
Từ những lý do đó mà em viết đề tài “Đổi mới phương pháp dạy học môn sinh học ở trường THCS Quảng Hưng – TP Thanh Hóa”.